Kerndoelen als hefboom voor beter onderwijs

12 juni 2024

Geef leraren, schoolleiders en besturen tijd en ruimte om de nieuwe kerndoelen in te voeren. Een geactualiseerd curriculum is geen 'quick fix' om de resultaten van het onderwijs binnen één of twee jaar te verbeteren.

Goed onderwijs voor leerlingen ontstaat als alle partijen in het stelsel zorgen dat leraren de doelen op een goede manier in de praktijk kunnen brengen. Daarom is het belangrijk dat alle spelers die een rol hebben bij die implementatie in goede samenwerking de leraar ondersteunen. De kerndoelen kunnen op die manier als hefboom werken voor beter onderwijs. Dat is de kern van het advies implementatie kerndoelen van SLO aan OCW. Het advies is op 30 mei aangeboden.

OCW heeft SLO vorig jaar om het advies gevraagd wat ervoor nodig is om de kerndoelen te implementeren op de scholen. In de afgelopen maanden zijn daarvoor gesprekken gevoerd met de belangrijkste landelijke onderwijsorganisaties. Denk aan toetsen- en methodemakers, maar ook aan de sectorraden, de vakbonden en natuurlijk de vertegenwoordigers van de leerlingen. Alle partners zien de nieuwe kerndoelen als kans en instrument om zo tot beter onderwijs te komen. Vanzelfsprekend zijn de inzichten uit wetenschappelijke literatuur als uitgangspunt gehanteerd in dit advies.

In het advies doet SLO aanbevelingen die op draagvlak in de hele sector kunnen rekenen. Uiteindelijk geeft de leraar in de klas uitvoering aan het curriculum. Daar is tijd voor nodig. In eerste instantie om de bedoeling van de kerndoelen te doorgronden en daarna om er mee te leren werken. Benader curriculumontwikkeling als een cyclisch proces in de school, ondersteun dat in professionele leergemeenschappen en netwerken rond de school en zorg dat het curriculumbewust handelen op die manier toe gaat nemen. Reken de scholen niet te snel af op de resultaten. Hou er rekening mee dat het tijd kost voordat de potentie van de kerndoelen wordt benut in de vorm van meetbare en merkbare betere leerresultaten.

Het is van belang dat OCW regie neemt op de implementatie. Het gaat dan uiteraard om een helder wetgevingstraject en goede randvoorwaarden, maar ook om het organisatorisch en inhoudelijk bijeenbrengen van alle betrokken partijen. Goede samenwerking tussen alle partijen is cruciaal voor de implementatie. In die samenwerking is het van belang dat iedereen de bedoeling achter de kerndoelen goed kent. Daarnaast kan de kwaliteit van methodes en leermiddelen nu een impuls krijgen, kunnen toetsen beter aansluiten op het curriculum en is het zaak te investeren in de verdere professionalisering van leraren.


Een perspectief – stip op de horizon

Juf Isa kan uitleggen wat nieuw is in de kerndoelen en heeft diep begrip van wat de bedoeling van de kerndoelen is, omdat ze heeft deelgenomen aan cursussen en trainingen. Haar schoolleider heeft geregeld dat ze werd vervangen om tijd te maken voor die professionalisering. Vanuit de bedoeling maakt ze samen met haar collega, meester Mario, een doordacht programma afgestemd op hun leerlingen, passend in de visie van de school. Daarbij benut ze ook de lesmethode, maar de doelen die ze nastreeft met haar klas zijn leidend. Leeractiviteiten en toetsen stemt ze daarop af. Natuurlijk is het een kwestie van uitproberen, die eerste lichting lessen met nieuwe kerndoelen, maar door evalueren en bijstellen moet het elk jaar wat beter gaan. Voor hulp weet ze waar ze terecht kan.