Nadruk op opleiden

In samenwerking met het mbo wordt gewerkt aan een doorlopende leerlijn of een leerroute naar een vervolgopleiding of cluster van opleidingen in het mbo. De school bepaalt of de leerling een vaststaande leerroute, een arrangement, volgt of dat er nog iets te kiezen valt.

De leerling die precies weet wat hij wil zal voor een opleidend programma kiezen, als de school dat aanbiedt. Hij krijgt een smal en verdiepend programma met beperkte keuzemogelijkheden en doet in de derde of vierde klas centraal examen. Het schoolexamen wordt afgenomen in klas 3 en 4 over zowel het profielvak als de keuzevakken. In de samenwerking met het mbo ligt de nadruk op het verbeteren van de doorlopende leerlijn wat mogelijk kan leiden tot afspraken over verkorte routes.

Beschrijvingen in taak en deeltaak → consequentie voor inhoud onderwijsprogramma

Als voorbeeld een fictieve school, een vmbo-school met een HBR profiel heeft als inspiratie gediend. De school werkt met arrangementen, wat impliceert dat de school genoeg leerlingen heeft om de arrangementen aan te bieden.
Voor het realiseren van een consistent en overzichtelijk leerplan maken we gebruik van het curriculaire spinnenweb van SLO (zie onderstaande afbeelding).
Het ontwikkelen van een leerplan begint bij de visie. De visie geeft aan waartoe je dit keuzevak aanbiedt. Daarna werk je elke draad van het web uit. Op deze wijze zorg je er voor dat alle leerplanaspecten evenwichtig en samenhangend aan bod komen en dat er niets 'vergeten' wordt.
Een veel voorkomende valkuil is dat er onevenredig veel aandacht besteed wordt aan bijvoorbeeld de leerinhouden en leeractiviteiten (methode en lessen) waardoor de andere aspecten te weinig zijn doordacht en uitgewerkt. De metafoor van het spinnenweb is daarbij verhelderend:

'Als je te hard aan een draad van het spinnenweb trekt dan trek je het hele web kapot!'

Visie

Uitgangspunten o.a. bij profiel HBR van de school:

• een betere doorlopende leerlijn van vmbo-mbo creëren;
• goede degelijke vakopleiding;
• goede ondersteuning en zorg;
• het uitstromend niveau van de ROC opleiding: kok, gastheer, bakken;
• wij willen een ondernemende school zijn.

Onderwijsdoelen

De onderwijsdoelen in taken en deeltaken zijn beschreven in het conceptexamenprogramma HBR en te downloaden via de website Nieuw vmbo.
Naast de inhoudelijke doelen, zoals het leren werken met HBR-technieken, zijn er ook andere doelen benoemd. Het gaat hierbij om onderwijsdoelen waarbij leerlingen de concrete praktijkervaringen koppelen aan de oriëntatie op hun loopbaan. De vmbo leerlingen ervaren hun talenten en interesse en oriënteren zich op toekomstige opleidingen en beroepen.

• LOB: kwaliteitenreflectie, motievenreflectie, werkexploratie;
• vmbo leerlingen kennis laten maken met HBR technieken;
• vmbo leerlingen de mogelijkheid geven om een product te maken m.b.v. HBR apparatuur;
• vmbo leerlingen kennis laten maken met de opleidingen binnen de ROC's;
• vmbo leerlingen kennis laten maken met het bedrijfsleven door middel van stage (snuffelstage en lintstage).

Leerinhouden

 
In het derde leerjaar komen de profielmodules aan de orde:

• Gastheerschap, met de volgende leerinhouden:
  • een bijdrage leveren aan de bedrijfsvoering binnen een horecaomgeving;
  • een bijdrage leveren aan een aangenaam verblijf en de verzorging van gasten;
  • een bijdrage leveren aan het uitvoeren van dagelijkse facilitaire werkzaamheden;
  • een bijdrage leveren aan het serveren van kleine gerechten en dranken.
• Bakkerij, met de volgende leerinhouden:
  • een bijdrage leveren aan het beheren van bakkerijproducten;
  • een bijdrage leveren aan het vervaardigen van bakkerijproducten.
• Keuken, met de volgende leerinhouden:
  • een bijdrage leveren aan het beheren van horecaproducten in een horeca gelegenheid;
  • een bijdrage leveren aan het vervaardigen van gerechten in een horeca gelegenheid.
• Recreatie, met de volgende leerinhouden:
  • een bijdrage leveren aan het uitvoeren van recreatieve activiteiten.

Voor alle profielmodules geldt: het aanleren van de basis vakvaardigheden in de context van de des betreffende profielmodule.
In het derde leerjaar is de eerste kennismaking (oriëntatie) met het bedrijfsleven middels een tweeweekse snuffelstage.

In het vierde leerjaar is er een drietal arrangementen waar uit gekozen kan worden, waarbij het keuzevak Ondernemen een centrale plaats krijgt. Op deze wijze wil de school zich profileren als een ondernemende school en leerlingen hierop voorbereiden richting mbo. Het keuzevak Ondernemen wordt geïntegreerd aangeboden met de andere keuzevakken.

Hierbij de toelichting:

De leerling die voor Horeca, Bakkerij of Recreatie heeft gekozen, kan binnen zijn contextkeuze een ondernemersplan maken. De eerste deeltaak 'jezelf als ondernemer beschrijven' is een 100% LOB-opdracht. Deze opdracht kan in het derde leerjaar uitgevoerd worden als de leerlingen een keuze maken voor een arrangement. De leerling maakt duidelijk waarom hij voor Horeca, Bakkerij of Recreatie heeft gekozen.

Een marketingplan maken is voor de leerlingen niet nieuw, want bij de profielmodule Gastheerschap is dit ook al aan bod gekomen, maar nu komt het aan de orde binnen de context van de Bakkerij en Recreatie.

Een eenvoudig financieel plan maken is wel nieuw, maar de onderwerpen prijs bepalen en offertes vergelijken komen wel al aan bod bij het profielvak Gastheerschap. Het gaat nadrukkelijk om een eenvoudig financieel plan.

Leerlingen voeren ook een ondernemersplan uit. Zij maken binnen een project individueel of in groepjes een:

• LOB- opdracht;
• marketingplan;
• financieel plan;
• productieplan + uitvoering;
• verkoop;
• resultatenoverzicht (in de vorm van een presentatie).

Zij moeten de opdrachten en plannen nabespreken en evalueren (LOB- activiteit).

• Horeca
  • Ondernemen
  • Keukenspecialisatie, met de volgende leerinhouden:
    • gerechten bereiden en doorgeven in een complexere situatie;
    • het toepassen van reeds eerder aangeleerde technieken.
  • Gastheerschapspecialisatie, met de volgende leerinhouden:
    • in een complexere praktijkomgeving de juiste service en advies verlenen aan diverse typen gasten;
    • omgaan met gedifferentieerde vragen en de bijbehorende serveertechnieken uitvoeren.
  • Traiteur, met de volgende leerinhouden:
    • assisteren bij het werken in de traiteur- en cateringbranche (winkel, schoolkantine), maar ook in de vorm van stage.
• Bakkerij:
  • Ondernemen
  • Brood- en banketspecialisatie, met de volgende leerinhouden:
    • in een praktijkomgeving een bijdrage leveren aan het beheren en vervaardigen van brood en banket specialiteiten, gekenmerkt door een complexer productie proces.
  • Patisserie, met de volgende leerinhouden:
    • in een praktijkomgeving een bijdrage leveren aan het beheren en bereiden van patisserie producten.
    • Traiteur, met de volgende leerinhouden:
      assisteren bij het werken in de traiteur- en cateringbranche (winkel, schoolkantine), maar ook in de vorm van stage.
• HBR
  • Ondernemen
  • Evenementen, met de volgende leerinhouden:
    • het mede organiseren van en het assisteren bij een (kleinschalig) evenement. Bij het keuzevak Evenementen wordt specifiek gesproken over cateringwerkzaamheden. Daarom zal het keuzevak Evenementen en Traiteur integraal worden aangeboden.
  • Traiteur, met de volgende leerinhouden:
    • assisteren bij het werken in de traiteur- en cateringbranche (bij evenementen),
      maar ook in de vorm van stage. Bij het keuzevak Evenementen wordt specifiek gesproken over cateringwerkzaamheden.
  • Gastheerschapspecialisatie, met de volgende leerinhouden:
    • in een complexere praktijkomgeving de juiste service en het juiste advies verlenen aan diverse typen gasten;
    • omgaan met gedifferentieerde vragen en de bijbehorende serveertechnieken uitvoeren.

Voor alle keuzevakken geldt dat de aangeleerde vakvaardigheden uit de profielmodules worden uitgevoerd in een complexere situatie (verdiepend).

In het vierde leerjaar is de tweede kennismaking (oriëntatie) met het bedrijfsleven middels een tweeweekse blokstage, voor basisleerlingen geldt echter een wekelijkse lintstage.

Leeractiviteiten

Leerlingen doen verschillende leeractiviteiten m.b.t. de gekozen keuzevakken:

• Simulatie: koken en serveren voor gasten in het restaurant. Produceren en verkopen van producten t.b.v. de winkel;
• Bezoek aan ROC met rondleiding en informatie over het opleidingsaanbod;
• Werken met moderne apparatuur;
• Organiseren van evenementen binnen en buiten de school;
• Loopbaan(-reflectie)gesprek met loopbaanbegeleider.

Rol van de docent

De vmbo docent heeft in dit keuzevak de volgende rollen:

• docent: uitleg en lesgeven over hierboven genoemde leeractiviteiten;
• stagecoach: monitoren van vorderingen;
• loopbaanbegeleider: loopbaanreflectiegesprek.

Materialen en bronnen

Voor de keuzevakken zijn er naast moderne en geavanceerde apparatuur passende lesbrieven nodig. Deze worden volop in eigen beheer ontwikkeld.

Onderwijstijd

De lesbrieven zijn geschreven voor een totaaltijd van ongeveer 100 lesuren (van 50 min). De geschatte tijd van de profielmodulen en keuzevakken zijn:

Groeperingsvorm

Afhankelijk van de leeractiviteiten zijn er de volgende groeperingsvormen te onderscheiden:

• klassikaal: instructie en voorlichting en demo;
• individueel: simulatie;
• twee of meertallen: bereiden van menu’s.

Leeromgeving

Dit keuzevak wordt aangeboden op vier locaties, te weten:

• Winkel;
• Restaurant;
• Brood-banketbakkerij;
• Restaurantkeuken.

Deze locaties zijn allemaal voorzien van moderne, hedendaagse apparatuur.

Toetsing

Als de school ervoor kiest om het profielvak ook met een schoolexamen (SE) af te sluiten, dan zal dat in een PTA beschreven moeten worden. Bovendien zal het cijfer voor het profielvak dan voor 50% bestaan uit het cijfer van het CSPE en voor 50% uit het cijfer van het SE over het profielvak.

De keuzevakken tellen mee als onderdeel van het SE en zijn ook in het PTA van de school opgenomen. In het PTA worden de volgende beoordelingen opgenomen:

• praktijkcijfer/beoordeling ten behoeve van schoolexamencijfer;
• theorietoets ten behoeve van schoolexamencijfer;
• stage/beoordeling door het bedrijfsleven ten behoeve van het SO-cijfer.

Na afloop is er een loopbaanreflectiegesprek ten behoeve van het loopbaandossier van de leerling.