Het ontstaan van het profiel

13 december 2019

Bij de vernieuwing van het beroepsgerichte examenprogramma binnen de sector Zorg en Welzijn zijn de drie examenprogramma's Verzorging, Zorg en Welzijn breed en Uiterlijke verzorging samengevoegd tot één profiel Zorg en Welzijn.

​Inhoud van het profielvak

Bij het ontwikkelen van het profielvak Zorg en welzijn is gezocht naar wat kenmerkend  is voor de beroepen in deze sector. Het brede scala van de sector omvat de werkvelden uiterlijke verzorging, gezondheidszorg, facilitaire dienstverlening en sport & bewegen. De essentie en het gemeenschappelijke van de werkzaamheden in de sector Zorg en welzijn is het werken met en voor mensen gericht op fysiek, psychisch en sociaal welbevinden, waarbij de beroepsbeoefenaar zelf het belangrijkste instrument is. Deze elementen karakteriseren de werkzaamheden in de sector.

Werken in de sector Zorg en welzijn betekent:

  • Het werken in de beroepspraktijk betekent werken met en voor mensen. De individuele benadering van de klant in relatie met zijn omgeving is gericht op het lichamelijk, geestelijk en sociaal welbevinden.
  • De beroepsbeoefenaar is de belangrijkste persoon die in direct contact staat met de klant. Dit betekent dat de beroepsbeoefenaar aandacht moet hebben voor het verzorgen en ontwikkelen van zijn eigen lichamelijke, geestelijke en sociale mogelijkheden.

Daarbij is de kern van het examenprogramma onlosmakelijk verbonden met het profielvak en de keuzevakken. Het bestaat uit 'algemene kennis en vaardigheden', 'professionele kennis en vaardigheden' en 'loopbaanoriëntatie en -ontwikkeling'.
De professionele kern van het profiel is het kloppend hart van het profielvak en de keuzevakken. De kern karakteriseert de werkzaamheden in de sector en bestaat uit drie kernelementen, namelijk:

1. Persoonlijk functioneren Centraal staat de toekomstige beroepsbeoefenaar die zelf het belangrijkste instrument is. Hij/zij weet wat nodig is om een gezonde levensstijl te hanteren en handelt hiernaar. Hij/zij leert daarnaast te reflecteren en om te gaan met feedback voor het ontwikkelen van een realistisch zelfbeeld.

2. Werken met en voor de
ander

De ontmoeting met de ander staat centraal. Daarbij gaat het om de relatie met de klant. Welke ondersteuning heeft de klant nodig?
3. Werken in de beroepsomgeving De algemene beroepsvaardigheden en de oriëntatie op de werkvelden staan centraal.

In het model 'Zorgleefplan', staan vier zogenoemde domeinen van kwaliteit van leven, namelijk:

  • het lichamelijke gevoel van welbevinden en gezondheid;
  • woon/leefomstandigheden;
  • de sociale kant van het leven (participatie);
  • het mentale welbevinden van de cliënt als persoon.

Dit model is het uitgangspunt geweest voor het uitwerken van de vier modulen voor het profielvak ZW.

Module ​De kandidaat kan:
​1. Mens en gezondheid ​ondersteunen bij keuzes voor een gezonde leefstijl.
​2. Mens en omgeving ​ondersteunen bij het creëren van een verzorgde, schone en veilige leef- en werkomgeving.
​3. Mens en activiteit ​activiteiten organiseren en begeleiden met als doel de klant te activeren.
​4. Mens en zorg ​ondersteunende handelingen verrichten bij het zorg verlenen aan de klant.

Het profielvak onderscheidt vier afzonderlijke modulen die samen het wezenlijke van het werken in de sector duiden, maar in de toepassing dienen de modulen in samenhang te worden ingezet. De modulebeschrijvingen omvatten inhouden, geen contextbeschrijvingen. De inhouden zijn toe te passen in het brede scala aan contexten dat de sector omvat. In de diverse contexten zullen de vaardigheden verschillend worden ingezet. Het ontwikkelen van leeractiviteiten in verschillende beroepscontexten creëert mogelijkheden voor leerlingen om zich in te leven in de toekomstige beroepsrol. Daarmee wordt impliciet de relatie gelegd met de vervolgopleidingen en ligt het accent op LOB.

In onderstaand figuur is het examenprogramma Zorg & welzijn abstract weergegeven. De drie onderdelen van de professionele kern (b) vormen samen de gemeenschappelijk kennis, vaardigheden en houdingsaspecten van het profielvak en de keuzevakken. Zij roteren om daarmee aan te geven dat de kern in alle vier de contexten kan worden aangeboden. Daarbij is communicatie altijd een centraal begrip in de opleiding.

Afbeelding1.png

Modelmatige weergave 'zoals gehanteerd door de vernieuwingscommissie' examenprogramma Z&W.