De vernieuwing in de beroepsgerichte programma's van het vmbo dwingt scholen opnieuw kritisch naar de onderwijsvisie te kijken en keuzes te maken.
Vragen waar scholen een antwoord op moeten vinden zijn bijvoorbeeld: Wie zijn onze leerlingen? Wat is het doel van ons onderwijs? Wat willen we leerlingen meegeven? Hoe kunnen we met ons aanbod de leerlingen zo goed mogelijk bedienen? De visie op onderwijs, leren en leren kiezen (LOB) heeft implicaties voor de keuzes die daarna gemaakt moeten worden.
Een van de redenen voor de vernieuwing van het vmbo is dat leerlingen de gelegenheid moeten krijgen hun interesses te leren ontdekken en ontwikkelen. De doelgroep die instroomt is uiteenlopend in belangstelling, motivatie, leerstijl, opleidingsniveau. Daarom moet er in het onderwijsprogramma ruimte zijn voor het keuzeproces, waarbij leerlingen een vroege of late beroepskeuze kunnen maken. Wanneer leerlingen beter weten wat ze kunnen en willen, zullen zij ook betere keuzes kunnen maken voor een vervolgopleiding. Dit leidt tot minder schooluitval.
Kijkend naar keuzeprocessen van leerlingen zijn in het vmbo - op uitersten - twee stromen kiezers te onderscheiden, te weten:
- leerlingen die precies weten wat ze willen;
- leerlingen die nog niet zo'n duidelijk beeld hebben en zich nog willen oriënteren.
De school kan met het aanbod van profiel en keuzevakken rekening houden met de twee soorten kiezers. In onderstaande afbeelding is dat op hoofdlijnen uitgewerkt.
