afstemming met onderzoek

13 december 2019

Het is de vraag hoe het leren van onderzoeksvaardigheden systematisch in het curriculum zit voor de Mens en Maatschappij vakken. Het is goed om weer bij domein A te kijken. Daarbij gaat het in ieder geval om onderstaande twee subdomeinen en de daarbinnen genoemde items.

Subdomein A1: Informatievaardigheden gebruiken

De kandidaat kan doelgericht informatie zoeken, interpreteren, selecteren en verwerken.

De kandidaat kan in dat verband:

a) in relatie tot een gegeven of zelf geformuleerde (onderzoeks)vraag informatie beoordelen en daarbij:

  • de informatiebehoefte noemen;
  • beschikbare en relevante informatiebronnen analyseren.

b) verworven en/of gegeven informatie vanuit een gegeven of zelf geformuleerde (onderzoeks)vraag analyseren en daarbij:

  • informatie beoordelen op bruikbaarheid, betrouwbaarheid en representativiteit;
  • informatie analyseren (eventueel rekenkundig), mede met behulp van ICT (zoals Excel en games).

Subdomein A5: Onderzoeken

De kandidaat kan in contexten onderzoek op basis van vraagstellingen analyseren en adviseren op basis van de onderzoeksresultaten. Hij maakt daarbij gebruik van consistente redeneringen en relevante rekenkundige en wiskundige vaardigheden.

De kandidaat kan in dat verband:

a) verschillende typen (onderzoeks)vragen noemen en zelfstandig (onderzoeks)vragen opstellen en daarbij onderscheid maken tussen:

  • beschrijvende/beeldvormende (onderzoeks)vragen;
  • analytisch/verklarende (onderzoeks)vragen;
  • (onderzoeks)vragen met het oog op waardering/standpuntbepaling.

b) op basis van consistente redeneringen:

  • ​conclusies opstellen ten aanzien van een (onderzoeks)vraag en deze uitleggen;
  • een advies uitbrengen en dit uitleggen en daarbij onderscheid maken tussen gegevens (data) en informatie, feiten en meningen, oorzaak en gevolg, probleem en oplossing;
  • in het geding zijnde waarden noemen;
  • eigen waarden en opvattingen analyseren met die van anderen;
  • mogelijke consequenties van een standpunt beoordelen;
  • een beargumenteerd standpunt opstellen.

Belangrijk onderdeel hierbij is toch wel het profielwerkstuk. Omdat tal van hogescholen en universiteiten hier gerichte adviezen over geven (richting zowel leerling als docent in het voortgezet onderwijs) hebben we een aantal sites op dit gebied (docx, 91 kB) in kaart gebracht.