A3: Reflecteren op leren

Typering

De nadruk ligt bij deze vaardigheid op de (zelf)reflectie op het eigen leren en het leerproces: waar ben ik goed in, waar ben ik minder goed in, hoe leer ik het best? De leerlingen worden geacht in staat te zijn om proces en leerresultaten te analyseren en te evalueren om zodanig het rendement ervan te vergroten. Zij leren daarbij zelf verantwoordelijk te zijn voor hun leerproces.

Suggesties​​​​ voor uitwerking

Bij het vormgeven van het reflecteren op leren kan gedacht worden aan de volgende mogelijkheden:

• leerlingen kiezen zelf een onderwerp voor een onderzoek, ontwerpopdracht en beargumenteren hun keuze;
• leerlingen solliciteren naar een opdracht (door sectie gegeven of door buitenstaanders);
• leerlingen besteden expliciet aandacht aan hun eigen leerproces voor, tijdens en na de opdracht, door commentaar te geven op elkaars samenvatting (bijvoorbeeld in de vorm van een conceptmap) van de inhoud en te reflecteren op hoe je een goede samenvatting maakt;
• leerlingen besteden tijdens het werken in groepen expliciet aandacht aan hun eigen betrokkenheid en motivatie;
• leerlingen analyseren samen een gemaakte toets.​

Suggesties​ voor beoordeling

De manier waarop leerlingen een opdracht zelf kiezen en vormgeven kan een punt van beoordeling zijn, evenals het reflectieproces in de periode waarin de leerlingen met hun werk bezig zijn. Als het een opdracht betreft die door buitenstaanders wordt geleverd, kan hen ook gevraagd worden het proces te beoordelen.

Als leerlingen in groepen werken, is het zinvol om hen tijdens de rit ook te betrekken bij het beoordelen van groepsgenoten. Enerzijds om problemen te signaleren en bijtijds in te kunnen grijpen, anderzijds om meeliftgedrag te voorkomen.​