A6: Ontwerpen
De kandidaat kan in contexten op basis van een gesteld probleem een technisch ontwerp voorbereiden, uitvoeren, testen en evalueren en daarbij relevante begrippen, theorie en vaardigheden en valide en consistente redeneringen hanteren.
Specificatie
Gegeven door het College voor Toetsing en Examens in de syllabus.
De kandidaat kan gebruikmakend van relevante begrippen, theorie en vaardigheden en valide en consistente redeneringen:
- een technisch-ontwerpprobleem analyseren en beschrijven;
- voor een ontwerp een programma van eisen en wensen opstellen;
- verbanden leggen tussen natuurwetenschappelijke kennis en taken en eigenschappen van een ontwerp;
- verschillende (deel)uitwerkingen geven voor taken en eigenschappen van een ontwerp;
- een beargumenteerd ontwerpvoorstel doen voor een ontwerp, rekening houdend met het programma van eisen, prioriteiten en randvoorwaarden;
- een prototype van een ontwerp bouwen (SE);
- een ontwerpproces en -product testen en evalueren, rekening houdend met het programma van eisen (voor havo in SE, voor vwo in CE);
- voorstellen doen voor verbetering van een ontwerp;
- een ontwerpproces en -product presenteren (SE).
Suggesties voor uitwerking
Ontwerpen in de biologie kan op veel niveaus en vele manieren gebeuren. Van het ontwerp voor een dierenverblijf via het samenstellen van een evenwichtig menu tot het inrichten van een polder. De strekking van de eindterm is echter om dat systematisch, aan de hand van de ontwerpcyclus te doen. In de specificatie is die dan ook te herkennen.
Lesmaterialen waarin de ontwerpcyclus een prominente plaats inneemt zijn bijvoorbeeld:
- de module Meten = weten uit de pilot. De vwo-versie is te vinden op de eerste dvd van de CVBO (2009), de havo-versie op de tweede (2010).
Materialen waarin ook ontwerpopdrachten zijn opgenomen, zij het minder systematisch dan volgens de ontwerpcyclus, zijn:
- Gedraag je!: een lessenreeks voor havo, waarin een dierenverblijf moet worden aangepast;
- Maakbare natuur: een lessenreeks voor havo, waarin een natuurterrein voor grutto's moet worden ingericht.
Suggesties voor beoordeling
Net als bij onderzoeken wordt ontwerpen vaak op het product beoordeeld (voldoet het aan de eisen?). Zie de opmerkingen die bij subdomein A5 gemaakt zijn.