O9: Reproductie van het organisme - havo (subdomein E3)
13 april 2023
Eindterm
De kandidaat kan met behulp van het concept voortplanting ten minste in contexten op het gebied van gezondheid en voedselproductie verklaren op welke wijze de reproductie van eukaryoten en prokaryoten verloopt.
Mogelijke specificatie
| De kandidaat kan bijvoorbeeld in een context: | Mogelijke deelconcepten: |
|---|---|
| 1. beschrijven wat de overeenkomsten en verschillen zijn tussen geslachtelijke en ongeslachtelijke voortplanting; | levenscyclus, geslachtelijke voortplanting, ongeslachtelijke voortplanting |
| 2. beschrijven hoe geslachtelijke en ongeslachtelijke voortplanting leidt tot de genetische variatie; | genetische variatie |
| 3. beschrijven wat de bouw en functie van gameten en zygote zijn; | gameten, mitose, meiose, haploïd, diploïd, eicel, follikel, geel lichaam, bevruchting, zygote |
| 4. beschrijven hoe gameten en zygoten gevormd worden; | |
| 5. beschrijven hoe embryo en foetus van de mens zich ontwikkelen; | placenta, embryo, embryonale ontwikkeling, foetus |
| 6. beschrijven wat de bouw, werking en functie zijn van de voortplantingsorganen van de mens; | voortplantingsorganen van de mens, primair geslachtskenmerk, eierstok, eileider, baarmoeder, vagina, clitoris, zaadleider, teelbal, penis |
| 7. toelichten wat de rol van hormonen is bij de voortplanting van de mens; | geslachtshormonen, FSH, LH, oestrogeen, progesteron, testosteron, HCG, secundair geslachtskenmerk, menstruatiecyclus |
| 8. beschrijven met behulp van ethische en biologische argumenten dat er verschillende standpunten zijn over het ingrijpen van de mens in het voortplantingsproces van organismen. | kunstmatige inseminatie, in vitro fertilisatie, ICSI, klonen, ethisch argument, biologisch argument, anticonceptie |
| Overlap met subdomein: O6 (C2; SE), O2.2 (B4.2), M8 (F1) | |
Voor het VWO staat deze eindterm uitgewerkt in de syllabus van het CvTE.