Zelf practicumtoetsen maken

28 juli 2020

Het maken van een practicumtoets is niet makkelijk. Het best is om uit te gaan van een practicum dat u (vaak) al eerder gedaan hebt. Dan zijn instructies en praktische aanpak intussen uitgekristalliseerd en leveren die geen verstoringen van de toets op.

Het is raadzaam de instructie en de praktische randvoorwaarden echter nogmaals kritisch door te lopen. Kunnen leerlingen het practicum grotendeels zelfstandig (alleen of samen), levert het een goed beoordeelbaar product (en proces) op en toetst het de doelen die u wilt toetsen?

Om een practicum om te bouwen naar een practicumtoets, is het nodig om helder voor ogen te hebben welke doelen het practicum heeft en welke doelen er dus met de afgeleide practicumtoets getoetst kunnen worden. Stem daar ook de verdeling van de te behalen punten op af en laat uw leerlingen duidelijk weten waarop vooral getoetst wordt.

Bedenk ook welke afnamecondities er nodig zijn voor een goede afname. In welk lokaal kan het, hoeveel leerlingen tegelijk kunnen u en de toa aan qua materialen, veiligheid, overzicht en orde?

Voorbeelden

In het SLO project Kwaliteitsborging Schoolexamens zijn enkele zelfgemaakte practicumtoetsen van deelnemers besproken. Daarin bleek hoe lastig het is een goede practicumtoets te maken. Ter illustratie, maar ook ter inspiratie, hieronder twee voorbeelden met commentaar dat de belangrijkste knelpunten weergeeft.

  • De opgaven en het correctievoorschrift (pdf, 34 kB) van de practicumtoets ‘Osmose bij verschillende concentraties – frietenpracticum’ van het Peelland College te Deurne.
    - Klas: 4 havo
    - Type practicum: onderzoekspracticum
    - Groeperingsvorm: groepjes van drie personen
    - Product: verslag
    - Beoordeling: rubric gebaseerd op onderzoeksvaardigheden
  • De opgaven (pdf, 454 kB) en het antwoordmodel (pdf, 114 kB) van het Praktisch Schoolonderzoek (deel 2) van het Dr. Nassau College te Assen.
    - Klas: 6 vwo
    - Type practicum: illustratief practicum
    - Groeperingsvorm: individueel
    - Product: gebruikt chromatografiepapier en antwoorden op vragen
    - Beoordeling: observatiepunten en antwoordmodel/scoringsvoorschrift