Toetsmatrijzen, situaties en opdrachten
Wat is een ERK-toetsmatrijs?
Een ERK-toetsmatrijs is een tabel waarmee je de opgaven van een toets evenwichtig kunt verdelen over de 'can do'-descriptoren van het betreffende niveau en over de ERK-domeinen.
Hierdoor kun je niet alleen systematisch te werk gaan, maar ook:
- de inhoud van een toets afstemmen op het ERK;
- beslissen welke 'can do'-descriptoren en domeinen aan de orde te laten komen in de toets;
- voorkomen dat er teveel opgaven gericht zijn op een bepaalde 'can do'-descriptor of één domein;
- gelijkwaardige paralleltoetsen ontwikkelen (bijvoorbeeld voor een herkansing);
- de inhoud van een toets verantwoorden naar derden, zoals de schoolleiding of de inspectie.
Kies welk niveau van toepassing is voor de toets: A1 of A2. Bepaal hierna hoeveel en welk soort handmatige en digitale schrijfopdrachten je voor de toets wilt maken.
Situaties en opdrachten
- correspondentie
- notities, berichten en formulieren
- verslagen en rapporten (nog niet aan de orde op deze niveaus)
- creatief schrijven.
Als schrijfopdrachten geschikt voor dit niveau kun je bijvoorbeeld denken aan:
- een ansichtkaart met vakantiegroet (A1);
- een boodschappenlijstje voor een etentje (A1/A2);
- een advertentie voor een prikbord (A1/A2);
- een bedankbriefje (A2);
- een verjaardagskaart (A1);
- een sms om af te spreken (A1);
- een introductiemail aan een Chinees gastgezin (A1);
- een uitnodiging voor een feestje (A2);
- een chatgesprek met een uitwisselingsstudent (A2);
- een voorstel voor een uitje (A2);
- een korte opstel (A2);
- etc…
Er zijn natuurlijk nog veel meer situaties te verzinnen.
Houd bij de formulering van de situatie en opdrachten rekening met de volgende kenmerken:
- levensechte situaties, aansprekend voor de doelgroep;
- bij voorkeur ondersteuning met plaatjes (zoals een foto, als het om de beschrijving van iemand gaat);
- functioneel en communicatief taalgebruik (geen vertaalopdracht);
- een concreet doel (zoals het maken van een afspraak, het vinden van een plaats, het bestellen van een menu);
- voldoende sturende instructies, tegelijk rekening houdend met een voldoende open opdracht;
- een duidelijk format voor het antwoord;
- eventueel een limiet voor het minimaal of maximaal aantal woorden.
Inspiratie opdoen
Voor Chinees bestaan er vooralsnog niet veel toetsen die bruikbaar zijn voor een schoolexamen gebaseerd op het ERK.
Voor inspiratie kun je voorbeelden van ERK-opgaven voor andere talen bekijken, zoals de opgaven ontwikkeld voor de internationale certificaten Frans (DELF/DALF), Engels (Cambridge en IELTS-certificaten), Spaans (Dele, Instituto Cervantes) en Duits (Goethe-certificaten).
Ook in de volgende publicaties zijn bruikbare voorbeelden uitgewerkt:
- Toetsen en beoordelen met het ERK, hoofdstukken 5 en 6;
- Handreiking voor het schoolexamen havo/vwo Italiaans, Russisch en Spaans, pp. 102-111;
- Handreiking voor het schoolexamen havo/vwo Italiaans, Russisch en Spaans - elementair, pp. 59-61;