Domein F Analyse sociale actualiteit

In de domeinen F en G wordt van leerlingen gevraagd om zelf een onderzoek te verrichten naar een sociale en/of politieke actualiteit.

De leerling dient daarbij gebruik te maken van de relevante hoofd- en kernconcepten uit het gehele examenprogramma en de vaardigheden zoals beschreven in domein A van het programma.

Domein F Analyse van een sociale actualiteit - havo

Subdomein F1: Informatie verwerven over een actualiteit

22. De kandidaat kan informatie verzamelen over een actuele gebeurtenis met maatschappijwetenschappelijke relevantie, zowel over feiten als ook over de verschillende meningen die erover bestaan. Tevens kan de kandidaat verschillende groepen en belangen onderscheiden die een rol spelen in deze actuele gebeurtenis.

Subdomein F2: Selectie van kernconcepten toepassen op een actualiteit.

23. De kandidaat kan een actualiteit analyseren met behulp van hoofd- en kernconcepten.

Domein F Analyse van / onderzoek doen naar een sociale actualiteit - vwo

Subdomein F1: Informatie verwerven over een actualiteit /onderzoek doen naar een actualiteit

23. De kandidaat kan informatie verzamelen over een actuele gebeurtenis met maatschappijwetenschappelijke relevantie, zowel over feiten als ook over de verschillende meningen die erover bestaan. Tevens kan de kandidaat verschillende groepen en belangen onderscheiden die een rol spelen in deze actualiteit. De kandidaat kan over een actualiteit een vraagstelling formuleren, een eenvoudige onderzoeksopzet ontwerpen en deze ook uitvoeren.

Subdomein F2: Selectie van kernconcepten toepassen op een actualiteit

24. De kandidaat kan een actualiteit analyseren met behulp van hoofd- en kernconcepten.

Toelichting

Bij de analyse van een sociale actualiteit kunnen (in principe) de vaardigheden aan de orde te komen zoals die beschreven staan in domein A Vaardigheden:

• A1 Informatievaardigheden;
• A2 Concept-contextbenadering;
• A3 Onderzoeksvaardigheden.

In de formulering van subdomein F1 worden de onderzoeksvaardigheden bij havo niet expliciet genoemd. Bij vwo is dit wel het geval. (Daar is de aanvulling: 'De kandidaat kan over een actualiteit een vraagstelling formuleren, een eenvoudige onderzoeksopzet ontwerpen en deze ook uitvoeren.')

Ook voor havo ligt de verbinding met deze vaardigheden voor de hand; het maakt immers deel uit van het examenprogramma en indien het niet bij de analyse van een sociale of politieke actualiteit aan de orde komt, zou dat bij een ander domein moeten gebeuren.

Criteria selectie sociale vraagstukken

Het geven van voorbeelden van actuele sociale vraagstukken zou leiden tot een vrij willekeurige opsomming van onderwerpen, waarvan het dan nog de vraag is in hoeverre ze op een gegeven moment actueel zijn. Daarom volstaan we hier met het noemen van een aantal criteria waaraan geschikte actuele vraagstukken zouden moeten voldoen.

Zoals eerder vermeld gaat het bij domein F om een sociale actualiteit; een actueel onderwerp dat de samenleving betreft (de manier waarop mensen samenleven en de maatschappij inrichten). Verder is het van belang:

• dat het thema deel uit maakt van het publieke debat (de media besteden er aandacht aan; het staat op de politieke agenda);
• dat er sprake is van enige mate van complexiteit;
• dat meerdere actoren en belangen een rol spelen;
• dat hoofd- en kernconcepten gebruikt kunnen worden voor de analyse van het sociale vraagstuk;
• voor vwo (en eventueel voor havo): dat het onderwerp genoeg in zich heeft om (eenvoudig) onderzoek naar te verrichten.