Het PTA

Het programma van toetsing en afsluiting (PTA) staat volop in de belangstelling. Veel scholen willen een kwaliteitsslag maken met hun PTA. Het ontwikkelen van een goed PTA stimuleert docenten en schoolleiding bewuste keuzes te maken op basis van een visie op toetsing en schoolexaminering en daarbij waar mogelijk onderling af te stemmen.

Onder toetsing (in onderwijscontext) wordt het volgende verstaan:

Het proces van doelgericht en planmatig verzamelen van informatie over kennis, vaardigheden en/of houdingen van leerlingen, in relatie tot één of meer leerdoelen, en het interpreteren en gebruiken van deze informatie en daarover communiceren. SLO. (2022). Toetsing vanuit curriculumperspectief.

Het PTA heeft twee functies:

• De school informeert leerlingen en ook ouders/verzorgers, docenten en directie over de inhoud, vorm, weging etc. van het schoolexamen. Het PTA dient daarom voor leerlingen zo leesbaar en helder mogelijk te zijn.
• De school verantwoordt met het PTA de inrichting van het schoolexamen aan de inspectie.

Het PTA heeft een afsluitend karakter. De eindtermen van het schoolexamen worden afgesloten op eindniveau.Het afsluitende karakter kenmerkt zich door:

• Summatieve toetsing. Om de balans op te maken en vast te stellen wat leerlingen hebben geleerd in een bepaalde periode ten aanzien van bepaalde inhouden en leerdoelen. Dus geen voortgangs- en diagnostische toetsen. huiswerkopdrachten en beoordeling van aanwezigheid etc.;
• Een beperkt aantal toetsingen per periode, dus geen stapeling van kleine tussenmomenten.
• Afsluiting hoofdzakelijk in het examenjaar.

De wettelijke eisen

Een PTA bevat in elk geval:

1. duidelijk en herleidbaar welke toetsen bijdragen aan de afsluiting van de (sub)domeinen van het examenprogramma die verplicht in het SE moeten worden afgenomen; Wat moet leerlingen kennen en kunnen?
2. de inhoud van de praktische opdrachten of toetsen. Wat kunnen leerlingen inhoudelijk verwachten?
3. de vorm waarin de praktische opdrachten of toetsen plaatsvinden. Wat kunnen leerlingen qua vorm verwachten?
4. het tijdvak (periode) waarbinnen de praktische opdrachten of toetsen plaatsvinden. Wanneer wordt de toets afgenomen?
5. de tijdsduur van de praktische opdrachten of toetsen. Hoeveel tijd krijgen leerlingen?
6. de herkansingsmogelijkheden en het tijdvak (periode) waarbinnen de herkansing mogelijk is. Hoe en wanneer kunnen leerlingen herkansen?
7. de wegingsfactoren van de praktische opdrachten of toetsen van het schoolexamen. Hoe zwaar weegt de opdracht mee in het eindcijfer voor het pgp?
8. de wijze waarop het eindcijfer voor het SE tot stand komt. De behaalde resultaten van de verschillende opdrachten en toetsen vormen samen het eindcijfer.

In elk PTA maakt de schoolkeuzes in het aantal afsluitingsmomenten en de vorm waarin de afsluiting plaatsvindt. De school is verplicht álle eindtermen en uitwerkingen van een pgp te vertalen naar een onderwijsprogramma. Alle eindtermen moeten worden afgesloten en daarom terugkomen in het PTA.