Afstemming scheikunde en de andere exacte vakken

Voor een goede afstemming over het onderwijs en de toetsing van subdomeinen voor het schoolexamen die inhoudelijk in elkaars verlengde liggen en elkaar zelfs kunnen overlappen is overleg nodig tussen de verschillende vaksecties.

In de nieuwe examenprogramma's van de exacte vakken is de beschrijving van de vaardigheden op elkaar afgestemd. Daar waar dezelfde of soortgelijke vaardigheden vereist zijn, staan deze in dezelfde bewoording aangegeven. Hier liggen dus startmogelijkheden om met de bètasecties te gaan overleggen om juist deze vaardigheden op elkaar af te stemmen. Hier is voor alle secties tijdwinst te halen door bijvoorbeeld een vak: leren onderzoeken en/of leren ontwerpen te introduceren, waarbij vanaf bijvoorbeeld klas 3 of 4 een weg richting het profielwerkstuk ingeslagen kan worden. Tegelijkertijd kunnen vaardigheden zoals

• een werkplan maken;
• een onderzoeksvraag of hypothese opstellen;
• goed omgaan met variabelen;
• inzicht krijgen in nauwkeurigheid en validiteit;
• ...

eenduidig en (belangrijk) in overleg met de collega's op alle natuurwetenschappelijke vakken en wiskunde worden toegepast. Instituut ELAN van de Universiteit Twente heeft een (woorden)boekje Leren onderzoeken ontwikkeld voor havo. De vwo-versie kunt u digitaal opvragen.

Ook is in dit kader een aanpak uit Engeland interessant, genaamd Getting Practical. Deze benadering van experimenten zal de discussie tussen collega's van de bètavakken sterk kunnen stimuleren. Dit vooral in het belang van de leerlingen die baat zullen hebben bij een bètabrede aanpak van experimentele vaardigheden en eisen. Zie ook: http://www.gettingpractical.org.uk/.

De volgorde van de domeinen en subdomeinen in het programma scheikunde is een opsomming van vaardigheden en vakinhoud en geenszins een volgorde waarin deze in het onderwijs aan de leerlingen zou moeten worden aangeboden. Het is aan te bevelen om met de gekozen leermiddelen voor biologie, scheikunde, wiskunde, NLT en natuurkunde een zodanige volgorde te bepalen, dat bij scheikunde tijdig scheikundige begrippen geïntroduceerd kunnen worden die in de andere programma's voorkomen. Omgekeerd bieden de andere programma's contexten, waarop bij scheikunde kan worden aangesloten en voortgebouwd. Na 2007 is voor leerlingen in het profiel Natuur & Gezondheid scheikunde wel een verplicht profielvak. Dat neemt niet weg dat leerlingen er baat bij hebben als docenten van de vakken biologie, scheikunde, wiskunde, NLT en natuurkunde:

• voor de scheikunde begrippen dezelfde definities gebruiken;
• bij scheikunde refereren aan de contexten waarbinnen leerlingen de betreffende begrippen bij de andere vakken kregen aangereikt.​