Korte ontstaansgeschiedenis van de nieuwe programma's
In het voorjaar van 2004 heeft de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap de Stuurgroep nieuwe scheikunde ingesteld en voor de Stuurgroep een opdracht geformuleerd. De opdracht vloeide voort uit twee eerdere, voorbereidende rapporten waar het ministerie van OCW opdracht voor had gegeven.
De rapporten Bouwen aan Scheikunde (18 juni 2002) en Chemie tussen context en concept (juni 2003) zijn beide ontstaan in samenspraak met het onderwijsveld en met raadpleging en instemming van de sector chemie. Op basis van onder meer deze vooronderzoeken draagt de Minister van OCW de Stuurgroep op:
- een vernieuwd, vernieuwend en vernieuwbaar examen-programma te ontwerpen, een programma dat past bij de scheikunde van de 21e eeuw;
- daarbij passend (voorbeeld)lesmateriaal te (doen) ontwerpen volgens een context-concept benadering;
- het lesmateriaal in de praktijk van de scholen te ontwikkelen en te testen;
- het ontwerpprogramma in een examenexperiment te beproeven op haalbaarheid, onderwijsbaarheid en toetsbaarheid;
- daarover evidence based te rapporteren aan het ministerie van OCW.
Vervolgens is door de stuurgroep het ontwerpprogramma 2006 geconstrueerd op basis van drie uitgangspunten:
- bovenstaande opdracht van 2004 aan de stuurgroep nieuwe scheikunde in 2004;
- de inhoud van en ideeën achter de eerste ontwikkelde modules en voorbeeldmodules in 2004 en 2005, waarmee vernieuwende inhouden en/of werkwijzen werden beproefd;
- wat leerlingen blijkt te inspireren in de testscholen tijdens de beproeving van dit lesmateriaal.
Dit ontwerpprogramma 2006 is de basis geworden voor te ontwerpen leermaterialen vanaf het einde van 2005 en vormt daarmee het fundament voor de uitgevoerde onderwijsprogramma's in het examenexperiment. In de visie van de Stuurgroep nieuwe scheikunde zijn de ontworpen modules en voorbeeldleerlijnen geen voorschriften voor te geven onderwijs. Het is een vertrekpunt voor docenten die daarmee het eigen schoolprogramma kunnen ontwerpen. Bij de eindtermen uit het ontwerpprogramma 2006 ontstaan zo modules in diverse varianten, afhankelijk van de onderwijsvisie van docenten en de door hen gekozen invulling van de eindtermen in het eigen schoolprogramma. Zo ontstaan leerroutes door het programma. De ontwikkeling van die leerroutes is gevolgd, gestuurd en geleid in de Expertgroep Coaches en heeft geresulteerd in een aantal kleurrijke voorbeeldleerlijnen voor het onderwijsprogramma.
Vanaf 1 augustus 2007 is in een veertiental scholen (zowel in een mono- als in multipilot setting) het ontwerpprogramma 2006 beproefd, waarbij de docenten zo veel mogelijk het (zelf) ontwikkelde en aangepaste leermateriaal hebben gebruikt.
In het havo-experiment is in 2009 en 2010 een centraal examen afgelegd op basis van dit programma en in het vwo-experiment in 2010, waarmee de toetsbaarheid van het programma is beproefd. De scholen die deelgenomen hebben aan het examenexperiment houden vanaf 2011 tot de formele invoeringsdatum recht op een gedeeltelijk afwijkend examen.
De resultaten en ervaringen in het examenexperiment hebben vanzelfsprekend ook hun weerslag gehad op de evaluatie en doorontwikkeling van leermaterialen. Met behulp van de ervaringskennis van docenten en toa's en gegevens uit de diverse rondes van de evaluatie door de Commissie Evaluatie Bètavakvernieuwing is door de Stuurgroep nieuwe scheikunde de volgende stap gemaakt van het ontwerpprogramma-2006 naar de Adviesexamenprogramma's 2010. Dit heeft zijn weerslag gevonden in het Eindrapport van de Stuurgroep nieuwe scheikunde: Scheikunde in de dynamiek van de toekomst (2010 SLO). U kunt dit rapport opvragen bij SLO.
Ten slotte is begin 2011 aan het Ministerie van OCW door het College van Toetsing en Examens (CvTE) een concept syllabus (CE-examenprogramma) aangeboden, gebaseerd op de adviesexamenprogramma's. De Minister heeft op 28 april 2012 het examenprogramma scheikunde voor havo en vwo vastgesteld en sinds de publicatie in de Staatscourant op 6 juni 2012 staat het programma vast. Zie ook de link van het CvTE.
De syllabus voor het centraal examen havo in 2015 en voor het centraal examen vwo in 2016 is daarna gepubliceerd; zie de website van het CvTE.
De syllabi kunnen jaarlijks bijgesteld/gewijzigd worden. Regelmatig gebeurt dit op detailniveau. Grotere wijzigingen worden meestal vooraf duidelijk aangekondigd. Mede hierom wordt de syllabus voor havo en vwo jaarlijks (opnieuw) vastgesteld en op de website van het CvTE gepubliceerd.