Contexten

22 maart 2023

Bij wiskunde A vwo worden inzicht en vaardigheden getoetst in vragen die binnen een context zijn geplaatst.
Wat betreft de toetsing bij het CE kunnen we daar in algemene zin wel enkele opmerkingen over maken, die ook van belang kunnen zijn voor het gebruik van contexten bij het SE.

De leerlingen van de wiskundevakken zetten 'hun' wiskunde in om problemen te analyseren en op te lossen. De verschillen tussen de verschillende wiskundes zitten enerzijds in het type problemen en anderzijds in de mate waarin leerlingen zelfstandig 'hun' wiskunde moeten inzetten.
Bij wiskunde A vwo zijn de problemen altijd in een niet-wiskundige probleemsituatie gesitueerd. De eindtermen moeten steeds worden gelezen binnen een profielspecifieke context.

Docenten hebben vaak veel moeite hebben om contexten te vinden die geschikt zijn voor PTA-toetsen. Het vraagt van docenten specifieke vaardigheden, zoals het herkennen van de bruikbaarheid van contexten en het creatief zijn in het bedenken van geschikte vragen bij de stof. De vragen moeten een zinvolle betekenis hebben binnen de context en er moet ook nog rekening gehouden worden met het onderscheid tussen reproductieve en productieve vragen. Dat alles kost veel tijd, die veelal ontbreekt.

We noemen een aantal bronnen waar je geschikte contexten kunt vinden.

  • Contexten vind je in de opgaven die uitgevers van lesmethoden beschikbaar stellen. Deze opgaven passen vaak goed bij het gegeven onderwijs, en zijn voor leerlingen herkenbaar. Tegelijkertijd lijken ze misschien ook wel (te) veel op de opgaven uit de lesboeken zelf.
  • Een grote bron van contexten vind je natuurlijk bij reeds eerder gepubliceerde eindexamens, waaronder de pilotexamens. Opgaven uit examens wiskunde A havo en vwo en wiskunde C vwo kunnen goed dienen als bron voor een PTA-toets wiskunde A vwo.
  • Bij de syllabi voor de verschillende wiskundevakken zijn voorbeeldopgaven gemaakt. Voor wiskunde C vwo zijn deze opgaven in de syllabus opgenomen, voor wiskunde A havo en vwo vindt je deze voorbeeldopgaven in een apart document. In de betreffende syllabi tref je een nadere toelichting aan.
  • In een samenwerkingsverband van SLO en cTWO is veel lesmateriaal geschreven voor verschillende domeinen van wiskunde A havo en wiskunde C vwo. In de betreffende modules komen natuurlijk veel contexten voor. Er is een onderdeel met modules wiskunde havo en een onderdeel met modules wiskunde vwo.

Het is niet altijd wenselijk om opgaven uit dergelijke bronnen zonder meer over te nemen in een PTA-toets. In de loop van de tijd veranderen de eisen die aan de leerlingen worden gesteld. Ook zal er – op het niveau van schoolexamens met een vaak specifieke invulling – behoefte zijn aan vragen passend bij de stofomschrijving van de toets.