Voorbeelduitwerking Mens en werk

Cursief: alleen voor kb en gl/tl.

Bij de concretisering van eindterm 7 of 8 kunnen de volgende aspecten aan de orde komen:

De functies en maatschappelijke waardering van arbeid herkennen en beschrijven

• Het noemen en uitleggen van functies en betekenissen die betaalde en onbetaalde arbeid kunnen hebben voor individuen en voor de samenleving;
• Het herkennen van factoren, die bepalen waarom de verschillende soorten werk verschillend worden gewaardeerd en beloond.

Factoren noemen die van invloed zijn op de cultuur van een bedrijf

• Noemen van aspecten van een bedrijfscultuur;
• Een standpunt bepalen ten aanzien van (ethische) regels of principes binnen een beroepenveld, bijvoorbeeld zorg en welzijn.

De rol van de overheid ten aanzien van arbeid en de kenmerken van de verzorgingsstaat herkennen en beschrijven

• Uitleggen wat wordt bedoeld met een verzorgingsstaat en oorzaken noemen waardoor deze ter discussie is komen te staan;
• Beschrijven van de opvattingen van grote maatschappelijke en politieke stromingen over de rol van de overheid op het terrein van werk en de sociaaleconomische verhoudingen;
• Voorbeelden noemen van landelijke regels op het gebied van arbeidsvoorwaarden, arbeidsomstandigheden, medezeggenschap en sociale verzekeringen/sociale voorzieningen.

Herkennen en uitleggen wat de invloed is van arbeidsverdeling op de sociale ongelijkheid

• Het verschijnsel maatschappelijke arbeidsverdeling noemen en herkennen en er voorbeelden van geven;
• Herkennen en uitleggen welke invloed een gegeven maatschappelijke arbeidsverdeling heeft op de sociale ongelijkheid in de samenleving.

Op het gebied van arbeid verschillende belangen en belangenorganisaties herkennen en aangeven welke middelen er zijn om voor belangen op te komen in overleg- en conflictsituaties

Of:

Een beschrijving geven van de arbeidsverhoudingen in Nederland

• Verschillende belangen en belangenorganisaties op het gebied van arbeid beschrijven en voorbeelden geven van de middelen die deze organisaties kunnen inzetten om voor hun belangen op te komen in overleg- en conflictsituaties;
• Het herkennen van belangen zoals winst, het voorbestaan van het bedrijf, goede arbeidsvoorwaarden en -omstandigheden;
• Voorbeelden noemen van middelen om voor belangen op te komen: argumenten in overlegsituaties, (dreigen met) stakingen, (dreigen met) verplaatsen productie.

Oorzaken en gevolgen van veranderingen op de arbeidsmarkt noemen en verklaren

• Oorzaken noemen van werkloosheid en mogelijke gevolgen van werkloosheid voor een individu en voor de samenleving herkennen en beschrijven;
• Uitleggen welke gevolgen mechanisering, automatisering en informatisering hebben voor de werkgelegenheid en voor de inhoud en kwaliteit van het werk;
• Enkele oorzaken van de relatief slechte positie van enkele groepen op de arbeidsmarkt noemen, deze positie verklaren en maatregelen noemen ter verbetering van hun positie op de arbeidsmarkt;
• Voorbeelden noemen van flexibilisering van arbeid en aangeven voor welke groeperingen in de samenleving deze flexibilisering gunstig of ongunstig is;
• Enkele overheidsmaatregelen ter bevordering van werkgelegenheid noemen.

Deze exameneenheid komt ook nadrukkelijk in beeld bij loopbaanoriëntatie en -begeleiding (LOB).