Toetsen in het schoolexamen
Toetsing is een belangrijk onderdeel van het leerplan, bedoeld om na te gaan in hoeverre de leerdoelen behaald zijn. De toetsing moet daarom aansluiten bij de leerdoelen.
Bij schriftelijke toetsen zullen docenten maatschappijkunde in het vmbo vaak gebruikmaken van een combinatie van gesloten (meerkeuze)vragen en open vragen. Bij de hogere vmbo-niveaus worden over het algemeen meer open vragen gesteld dan bij vmbo-bb. Docenten maken zelf toetsvragen, maar gebruiken ook toetsen die door methodes worden aangeleverd en vragen uit recente examens.
Door zelf vragen te maken kan de actualiteit in toetsen verwerkt worden. Bij maatschappijkunde mogen vragen waarbij leerlingen gebruik moeten maken van een (kleine) bron over een actueel politiek of maatschappelijk vraagstuk niet ontbreken. Dat laat leerlingen zien dat de kennis die ze bij maatschappijkunde verwerven directe relevantie heeft. Ook is het één van de mogelijkheden om de leervaardigheden van maatschappijkunde te toetsen; leerlingen moeten informatie verwerken en interpreteren en kunnen de benaderingswijze van maatschappijkunde toepassen.
Daarnaast kunnen praktische opdrachten worden gebruikt om die leervaardigheden en de basisvaardigheden (exameneenheden MK/K/3 en MK/K/2) te toetsen. In het rechtermenu vindt u bij de mogelijke invullingen van de inhoudelijke examendomeinen ideeën voor praktische opdrachten. In een praktische opdracht gaan leerlingen (enigszins) zelfstandig aan de slag. Beoordeling vindt plaats aan de hand van vooraf aan de leerling bekend gemaakte criteria. Maak bijvoorbeeld gebruik van rubrics.
Zie de publicatie Rubrics als beoordelingsinstrument voor vaardigheden (pdf, 247 kB) voor meer informatie over het gebruik van rubrics.
Een praktische opdracht kan verschillende vormen aannemen:
- kleinere of iets grotere onderzoeksopdrachten;
- individueel, in tweetallen of grotere groepen uit te voeren;
- met verschillende resultaten, bijvoorbeeld een verslag, logboek, presentatie, enzovoort.
Ook voor het oefenen en beoordelen van het analyseren van een maatschappelijk vraagstuk (MK/V/1 voor vmbo-gl en vmbo-tl) leent een praktische opdracht zich goed. Praktische opdrachten kunnen ook worden gegeven bij de inhoudelijke exameneenheden.