Preambule

13 december 2019

Voor alle vakken en sectoren in het vmbo gelden zes algemene onderwijsdoelen.

Dit zijn:

  • Werken aan vakoverstijgende thema's;
  • Leren uitvoeren;
  • Leren leren;
  • Leren communiceren;
  • Leren reflecteren op het leer- en werkproces;
  • Leren reflecteren op de toekomst.

Deze zes algemene onderwijsdoelen gelden voor het vmbo als geheel en maken deel uit van de preambule in het examenprogramma. Maatschappijleer levert een duidelijke bijdrage aan deze algemene onderwijsdoelen, zoals blijkt uit een vergelijking van de doelen uit de preambule met de exameneenheden van maatschappijleer.

Bij het eerste doel, de vakoverstijgende thema's, valt een aantal aandachtspunten op die passen bij het programma van maatschappijleer. Het zijn thema's die bij maatschappijleer aan de orde komen, maar die ook bij andere vakken aan de orde kunnen worden gesteld.

Uit de preambule Uit het programma maatschappijleer
1.1 het kennen van en omgaan met eigen en andermans normen en waarden; Cultuur en socialisatie
1.2 het onderkennen van en omgaan met de verschillen tussen de seksen; Cultuur en socialisatie
Beeldvorming en stereotypering
1.4 het functioneren als democratisch burger in een multiculturele samenleving, ook in internationaal verband; Macht en zeggenschap 
Cultuur en socialisatie
Beeldvorming en stereotypering
1.7 de maatschappelijke betekenis van betaalde en onbetaalde arbeid; Sociale verschillen
1.8 de verworvenheden en mogelijkheden van kunst en cultuur, waaronder ook de media. Beeldvorming en stereotypering

Bij het tweede en derde doel, leren uitvoeren en leren leren, gaat het bijvoorbeeld om:

2.1 Nederlandse en Engelse teksten lezen en beluisteren;
2.2 schriftelijke en mondelinge teksten produceren in correct Nederlands;
2.3 informatie in verschillende gegevensbestanden opzoeken, selecteren, verzamelen en ordenen;

3.1 informatie beoordelen op betrouwbaarheid, representativiteit en bruikbaarheid, informatie verwerken en benutten;
3.7 op basis van argumenten tot een eigen standpunt komen.

Deze onderwijsdoelen komen in het programma van maatschappijleer terug onder K2: Basisvaardigheden

Bij het vierde doel, leren communiceren, gaat het onder meer om:

4.5 culturele en seksegebonden verschillen tussen mensen benoemen en hanteren;
4.6 omgaan met formele en informele afspraken, regels en procedures.

Deze onderwijsdoelen komen bij maatschappijleer terug bij Cultuur en socialisatie, Macht en zeggenschap, beeldvorming en stereotypering.

De aandachtpunten die bij Leren reflecteren op de toekomst worden genoemd komen bij maatschappijleer terug onder K1: Oriëntatie op leren en werken.