Wil je aan de slag met het rekenen-wiskundeonderwijs naar aanleiding van het peilonderzoek? SLO maakte in opdracht van de Inspectie van het Onderwijs een reflectiewijzer voor schoolteams. Meer informatie over het peilonderzoek en de reflectiewijzer lees je op de website van de Inspectie van het Onderwijs. Op deze pagina zijn suggesties voor verdere verdieping uit de reflectiewijzer kort samengevat met handige, praktische links.
Peilonderzoek rekenen-wiskunde
Hoe is het gesteld met de rekenvaardigheid van leerlingen aan het eind van groep 8 in het basis- en speciaal basisonderwijs? Om dat in kaart te brengen is het peilonderzoek rekenen-wiskunde uitgevoerd, onder regie van de Inspectie van het Onderwijs. Dat is een periodiek onderzoek naar de inhoud en de vormgeving van het onderwijs in rekenen-wiskunde in het basisonderwijs en speciaal basisonderwijs. Peil.onderwijs is de opvolger van PPON, uitgevoerd door Cito.
In het voorjaar van 2021 zijn de resultaten van het laatste Peilonderzoek rekenen-wiskunde bekendgemaakt. De resultaten laten zien dat veel potentieel van leerlingen in het basisonderwijs en speciaal basisonderwijs onbenut blijft. Scholen kunnen nog veel bijdragen aan de reken-wiskundige ontwikkeling van leerlingen.
Reflectiewijzer
Wil je met het gehele schoolteam aan de slag met het reken-wiskundeonderwijs? Bekijk dan de reflectiewijzer die SLO in opdracht van de Inspectie van het Onderwijs heeft gemaakt. Deze is naar alle basisscholen in Nederland gestuurd. Aan de hand van de richtinggevende vragen in de reflectiewijzer kun je met je team van gedachten wisselen over de aanpak van reken-wiskundeonderwijs op jouw school.
- Download de reflectiewijzer.
Het leren van rekenen-wiskunde
Bij de voorbereiding van en tijdens de rekenwiskundeles maak je als leerkracht steeds opnieuw keuzes. Bijvoorbeeld keuzes die gericht zijn op instructie(vorm) en welk didactisch model bij de instructie gebruikt kan worden. Het artikel Wat wil je met je rekenles? Directe instructie en denkinstructie uit JSW gaat in op verschillende vormen van instructie. Aan de hand van praktijkvoorbeelden wordt duidelijk welke vorm van instructie het best past bij welk rekendoel.
- Download het artikel: Wat wil je met je rekenles? Directe instructie en denkinstructie (pdf, 617 kB)
Reken-wiskundige ontwikkeling verloopt op de vier hoofdlijnen begripsvorming, ontwikkelen van oplossingsprocedures, vlot leren rekenen en het flexibel toepassen van kennis en vaardigheden. Inzicht in deze vier hoofdlijnen en hoe ermee te werken staat centraal in hoofdstuk 4 van het protocol Ernstige Rekenwiskundeproblemen en Dyscalculie. Met het drieslagmodel en het handelingsmodel kan de rekenwiskundige ontwikkeling van leerlingen geobserveerd, geanalyseerd en geïnterpreteerd worden. Hoe je deze modellen gebruikt staat in H5 van het Protocol Ernstige Rekenwiskundeproblemen en Dyscalculie.
- Download het artikel: Protocol Ernstige Rekenwiskundeproblemen en Dyscalculie
In reken-wiskundemethodes worden meerdere oplossingsstrategieën aangeboden. In het artikel Verschillende oplossingsstrategieën – variëren of vermijden? uit Volgens Bartjens wordt aan de hand van zes opgaven inzicht gegeven welke overwegingen meespelen bij het aanbieden van één of meerdere oplossingsstrategieën tijdens de rekenwiskundeles.
- Download het artikel: Verschillende oplossingsstrategieën – variëren of vermijden (pdf, 360 kB)
Het is belangrijk dat geleerde reken-wiskundekennis onderhouden wordt. Het artikel Rekenen op je basisvaardigheden uit JSW gaat in op het automatiseren en memoriseren van basale rekenvaardigheden. Er is daarbij aandacht voor het zogenoemde rekenmuurtje en rekendrempels en hoe je de vaardigheid van leerlingen in beeld kunt brengen.
- Download het artikel: Rekenen op je basisvaardigheden (pdf, 690 kB)
Het leren van rekenen-wiskunde is moeilijk als leerlingen last hebben van rekenangst. In het onderwijs kun je hier wel iets aan doen. Ideeën hoe je rekenangst kunt reduceren of zelfs wegnemen zijn te lezen in het artikel Hoe vermijd je rekenangst uit het Tijdschrift voor remedial teaching.
- Download het artikel: Hoe vermijd je rekenangst (pdf, 11 MB)
Differentiëren bij rekenen-wiskunde
Om aan te sluiten bij de leerbehoeften en rekenniveaus van leerlingen is het nodig te differentiëren in de rekenles. Het Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek (NRO) heeft in verschillende projecten onderzocht hoe differentiatie bij rekenen-wiskunde kan worden vormgegeven.
Van het project Gedifferentieerd Rekenonderwijs (Grow) is het artikel Differentiëren in rekenonderwijs verschenen. Over het Match-project verscheen het artikel Optimaal van start.
- Download het artikel: Differentiëren in rekenonderwijs (pdf, 575 kB)
- Download het artikel: Optimaal van start (pdf, 1 MB)
Door het voeren van een rekenwerkgesprek met een leerling kun je in beeld krijgen wat de belemmeringen en problemen zijn voor deze leerling bij het leren van rekenen-wiskunde. In het artikel Het reken(werk)gesprek uit Zorg Primair wordt beschreven hoe je een rekenwerkgesprek voert.
- Download het artikel: Het reken(werk)gesprek (pdf, 665 kB)
De rol van de schoolleiding
Onderwijskwaliteit kan versterkt worden door het professionaliseren van leraren. Drie artikelen (pdf, 453 kB) uit het tijdschrift Basisschool Management laten zien wat ertoe doet bij het leren van leraren. In deze artikelen is er ook ruim aandacht voor de rol van de schoolleiding.
Download de drie artikelen (pdf, 453 kB)
