Publicaties

Om te weten wat kinderen in Nederland op school leren worden sinds 1987 periodieke peilingsonderzoeken gehouden in het primair onderwijs. De onderzoeken worden gedaan op basis van een zogenaamde domeinbeschrijving. In een domeinbeschrijving wordt beschreven wat de wettelijke eisen zijn voor de inhoud van het specifieke domein en hoe deze inhoudelijke eisen kunnen worden vertaald naar de praktijk van het onderwijs.

Om te weten wat kinderen in Nederland op school leren worden sinds 1987 periodieke peilingsonderzoeken gehouden in het primair onderwijs. De onderzoeken worden gedaan op basis van een zogenaamde domeinbeschrijving. In een domeinbeschrijving wordt beschreven wat de wettelijke eisen zijn voor de inhoud van het specifieke domein en hoe deze inhoudelijke eisen kunnen worden vertaald naar de praktijk van het onderwijs.

Doel van deze trendanalyse is het in kaart brengen van het beoogde, uitgevoerde en gerealiseerde curriculum en van ontwikkelingen binnen de beroepsgerichte vakken in het vmbo, praktijkonderwijs en vso. Het gaat om een overzicht van de meest relevante ontwikkelingen die zich (naar verwachting gaan) voordoen in beleid, (onderwijs)praktijk, maatschappij en wetenschap. Daarbij wordt de vraag beantwoord wat de mogelijke consequenties van deze veranderingen zijn voor het curriculum van de beroepsgerichte vakken.

In de nieuwe examenprogramma’s wiskunde, die vanaf 2015 van kracht zijn, is een belangrijk leerdoel het bevorderen van wiskundige denkactiviteiten. Deze publicatie gaat in op de manier waarop in de dagelijkse onderwijspraktijk activiteiten ontwikkeld en opdrachten ontworpen kunnen worden die dit ondersteunen. Heel concreet gebeurt dit aan de hand van lesideeën ingedeeld naar leerdoel en plaats in het onderwijs. Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen oefeningen en opdrachten. De opdrachten betreffen veelal grotere niet-standaard opgaven, die leerlingen kunnen aanpakken door relevante parate kennis en vaardigheden te activeren én hun repertoire aan verworven wiskundige begrippen, strategieën en heuristische methoden bewust in te zetten. De oefeningen zijn enkelvoudige opgaven waarin een enkel aspect van een wiskundige denkactiviteit naar voren komt, zodat leerlingen die op de duur ook als mogelijke aanpak of zoekstrategie bewust kunnen inzetten bij het oplossen van problemen.

Met ingang van 2015 wordt gewerkt met een nieuw centraal examen geschiedenis voor havo en vwo. In de aanloop naar dat nieuwe examen is geëxperimenteerd met het nieuwe examenprogramma. Ervaringen die daarmee sinds 2009 zijn opgedaan zijn verzameld door het bevragen van zowel leraren als leerlingen. In september 2015 is een vragenlijst uitgezet onder docenten. Daarin is gevraagd naar hun ervaringen met het centrale examen en of de examenresultaten voor hen aanleiding zijn om de voorbereiding van het examen anders aan te pakken.

In 2014 (op beperkte schaal) en in 2015 (voor het eerst op alle scholen) werd het nieuwe centraal examen geschiedenis voor havo en vwo afgenomen. Dit rapport is een samenvatting van een onderzoek onder docenten en leerlingen naar de implementatie van dit nieuwe examen. De opbrengsten van dit onderzoek kunnen worden gebruikt om na te gaan of er behoefte is aan klein of groot onderhoud van het examenprogramma en wat de aard daarvan zou moeten zijn.

Met ingang van 2015 wordt gewerkt met een nieuw centraal examen geschiedenis voor havo en vwo. In de aanloop naar dat nieuwe examen is geëxperimenteerd met het nieuwe examenprogramma. Ervaringen die daarmee sinds 2009 zijn opgedaan zijn verzameld door het bevragen van zowel leraren als leerlingen. In 2015 heeft zo'n vragenlijstonderzoek plaatsgevonden onder leerlingen. Het doel van de vragenlijst was een beeld te krijgen van de opvattingen van examenleerlingen havo/vwo over het (nut van het) vak geschiedenis en hun epistemologische opvattingen. Dit rapport bespreekt de uitkomsten van de vragenlijst op hoofdlijnen. Een losse bijlage presenteert de uitgebreide resultaten per thema, uitgesplitst naar havo- en vwo-leerlingen, naar goede, minder goede en zwakke leerlingen en naar jongens en meisjes. Ook wordt gekeken of leerlingen van wie een of beide ouders niet in Nederland zijn geboren tot andere oordelen komen dan de overige leerlingen.

Met ingang van 2015 wordt gewerkt met een nieuw centraal examen geschiedenis voor havo en vwo. In de aanloop naar dat nieuwe examen is geëxperimenteerd met het nieuwe examenprogramma. Ervaringen die daarmee sinds 2009 zijn opgedaan zijn verzameld door het bevragen van zowel leraren als leerlingen. In 2015 heeft zo'n vragenlijstonderzoek plaatsgevonden onder leerlingen. Het doel van de vragenlijst was een beeld te krijgen van de opvattingen van examenleerlingen havo/vwo over het (nut van het) vak geschiedenis en hun epistemologische opvattingen. Dit rapport bespreekt de uitkomsten van de vragenlijst op hoofdlijnen. Een losse bijlage presenteert de uitgebreide resultaten per thema, uitgesplitst naar havo- en vwo-leerlingen, naar goede, minder goede en zwakke leerlingen en naar jongens en meisjes. Ook wordt gekeken of leerlingen van wie een of beide ouders niet in Nederland zijn geboren tot andere oordelen komen dan de overige leerlingen.

Dit richtinggevende leerplankader voor W&T is een eerste stap op weg naar leerlijnen voor W&T in het basisonderwijs, het speciaal basisonderwijs en het speciaal onderwijs. Het geeft richting aan de ontwikkeling van de leerlijnen voor het onderwijs in W&T bij de vakken aardrijkskunde, geschiedenis en natuur & techniek. Ook dient het leerplankader als uitgangspunt voor de opleiding tot leraar basisonderwijs bij de uitwerking van de kennisbases voor genoemde vakken. Methodeontwikkelaars en organisaties en bedrijven meteen aanbod voor leerlingen basisonderwijs, kunnen dit leerplankader en later de leerlijnen gebruiken als richtinggevend document bij de ontwikkeling van hun aanbod.