Publicaties

Veel scholen kampen met een overgangsproblematiek tussen de basismethode klassieke talen die in de onderbouw gebruikt wordt en de stap naar authentieke teksten in de tweede fase. De vaardigheid die binnen de lesmethode in stappen wordt aangeleerd, blijkt in veel gevallen niet voldoende ontwikkeld te zijn om de authentieke teksten uit de oudheid in de bovenbouw te vertalen. Om deze overgang te versoepelen heeft SLO samen met docenten en secties klassieke talen voorbeelden van een doorlopende leerlijn ontwikkeld. In een aparte bijlage is het achtergrondmateriaal dat in het project is ontwikkeld opgenomen. Deze bijlage is alleen digitaal beschikbaar.

Veel scholen kampen met een overgangsproblematiek tussen de basismethode klassieke talen die in de onderbouw gebruikt wordt en de stap naar authentieke teksten in de tweede fase. De vaardigheid die binnen de lesmethode in stappen wordt aangeleerd, blijkt in veel gevallen niet voldoende ontwikkeld te zijn om de authentieke teksten uit de oudheid in de bovenbouw te vertalen. Om deze overgang te versoepelen heeft SLO samen met docenten en secties klassieke talen voorbeelden van een doorlopende leerlijn ontwikkeld. In een aparte bijlage is het achtergrondmateriaal dat in het project is ontwikkeld opgenomen. Deze bijlage is alleen digitaal beschikbaar.

De invoering van het Referentiekader taal en rekenen stelt het basisonderwijs voor de vraag langs welke weg de eindniveaus 1F en 1S/2F te bereiken zijn. Hoe is de opbouw van de leerstof voor de verschillende domeinen over de groepen 1 tot en met 8? Welke didactiek is geschikt om die leerstof in de verschillende groepen aan de orde te stellen? Een serie van vier publicaties, elk over één van de domeinen van het taalonderwijs, wil antwoord geven op deze vragen. Deze publicatie bevat een uitwerking van doorlopende leerlijnen voor het domein begrippenlijst en taalverzorging. Hoofdstuk 1 geeft een schematisch overzicht van de leerstoflijnen bij het domein. Hoofdstuk 2 beschrijft algemene kenmerken van de leerstoflijn en hoofdstuk 3 bevat korte karakteristieken van de inhouden voor begrippenlijst en taalverzorging in respectievelijk groep 1/2, 3/4, 5/6 en 7/8.

Voor vmbo-scholen is het belangrijk dat de kwaliteit van hun schoolexamens betrouwbaar en hoogstaand is. Het op peil houden van de schoolexamens en de toetsing is een activiteit die vraag om constante aandacht en een systematische aanpak. Het terugkerende karakter en de planmatige aanpak van kwaliteitsverbetering komen tot uitdrukking in de toetscyclus. Gebaseerd op deze cyclus is een is checklist met bijbehorende werkwijzers ontwikkeld. Met behulp van deze checklist is het mogelijk de kwaliteit van de huidige schoolexamens te analyseren en kunnen eventuele verbeterpunten geconstateerd worden.

Voor het vak aardrijkskunde geldt sinds 2007 een nieuw examenprogramma. De eerste examens die op dit nieuwe programma gebaseerd zijn, zijn inmiddels afgenomen. Vandaar dat de behoefte ontstond aan een nieuw vakdossier voor het vak aardrijkskunde, omdat de uitkomsten ervan bruikbaar kunnen zijn voor eventuele tussentijdse bijstellingen van het examenprogramma, voor eventuele beleidsmaatregelen van de zijde van OCW en voor verbeteracties als gewenst onderzoek, scholingsaanbod of ontwikkelwerk. In dit vakdossier wordt de huidige situatie van het vak in de tweede fase geschetst en worden aanbevelingen voor de toekomst gedaan

SLO heeft, op initiatief van de Ververs Foundation, een systematische toekomstgerichte verkenning van de wenselijke inhouden van het reken- en wiskundeonderwijs uitgevoerd. De studie is toegespitst op het onderwijs aan leerlingen van 4 tot 14/15 jaar, dat wil zeggen het basisonderwijs en de eerste fase van het voortgezet onderwijs. De vraag die in dit rapport centraal staat is wat relevante, toekomstgerichte reken- en wiskundedoelen zijn voor leerlingen in het funderend onderwijs. Welke reken- en wiskundebagage moeten leerlingen in deze fase verwerven, als bijdrage aan de voorbereiding op hun toekomstige beroep en op hun rol als burger in een informatiesamenleving?

De rekentoetswijzer 3F vormt het kader voor de eisen die in de rekentoets(en) 3F gesteld worden, geformuleerd in termen van ‘kennen en kunnen’. In deze rekentoetswijzer wordt beschreven hoe de rekendoelen uit het referentiekader rekenen, niveau 3F, kunnen voorkomen in de rekentoetsen 3F.

Het leerplan technologie in de onderbouw heeft een drieledig doel: een betere aansluiting realiseren tussen de onderbouw en de bovenbouw van het vmbo, het bieden van een intersectorale loopbaanoriëntatie- en begeleiding en het aanleren van ICT-vaardigheden. Hierbij is uitgegaan van de kerndoelen onderbouw, het examenprogramma technologie GL en de opleidingsdomeinen van het mbo.

De kerndoelen van de wiskunde voor de onderbouw zijn erg globaal en geven de docent weinig houvast met betrekking tot wat leerlingen moeten kennen en kunnen aan het eind van klas drie. Deze kerndoelen zijn voor havo en vwo al grotendeels gerealiseerd aan het eind van klas twee. Minder duidelijk is, wat leerlingen moeten kennen en kunnen aan het eind van klas drie. Hier blijkt in het veld wel behoefte aan te zijn. Achterliggende gedachten: versterking van de onderbouw, doorlopende leerlijn onder- en bovenbouw, onderscheid havo en vwo. SLO en de commissie Toekomst Wiskunde Onderwijs (cTWO) hebben samen een document gemaakt ten aanzien van het eindniveau klas drie, met uitsplitsing naar havo en vwo en met aandacht voor de aansluiting op de uiteenlopende vervolgtrajecten wiskunde A, B of C : de zogenaamde 'tussendoelen'.

De resultaten van PISA in de periode 2003-2009 laten een dalende lijn zien - zowel absoluut (gemiddelde scores) als relatief (positie op de internationale ranglijst) - in prestaties van Nederlandse leerlingen voor wiskunde en deels ook voor leesvaardigheid en natuurwetenschappen. Naar aanleiding hiervan heeft de directie Voortgezet Onderwijs van OCW SLO gevraagd een analyse van de PISA-uitkomsten uit te voeren waarin deze daling vanuit leerplankundig perspectief verklaard wordt. Bij deze analyse is als kapstok gehanteerd de indeling in leerplankundige verschijningsvormen: beoogd, uitgevoerd en bereikt curriculum. Met name ging het daarbij om de vraag hoe dat wat gevraagd en getoetst wordt bij PISA zich verhoudt tot de kerndoelen, de meest gebruikte methoden en de lespraktijk op basis van die methoden. Daarbij is niet alleen gekeken naar de onderbouw van het voortgezet onderwijs, maar naar de hele fase van het funderend onderwijs (4 - 15) en daarnaast ook naar de tweede fase.