Publicaties

Met de invoering van het Referentiekader taal en rekenen is voor het vmbo niveau 2F vastgesteld. Ten gevolge daarvan gaan vmbo-scholen in aparte lessen systematisch aandacht besteden aan rekenen. Deze publicatie biedt aangrijpingspunten om het rekenonderwijs zodanig in te richten dat vmbo-leerlingen niveau 2F kunnen halen. Ze beschrijft hoe vmbo-scholen te werk kunnen gaan bij het implementeren van het rekenonderwijs. Leraren zijn geïnterviewd over de ervaringen, groepjes leerlingen zijn geïnterviewd over hun rekenkennis, lesmaterialen zijn onderzocht op mogelijkheden en beperkingen. Verder is bekeken is hoe leerlingen te werk gaan bij het maken van 2F-opgaven.

De referentieniveaus zijn ook voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften het uitgangspunt. Er zijn echter leerlingen die, ondanks de inspanningen van de school, de referentieniveaus niet halen op het moment dat het van hen wordt verwacht. Dan kan het nodig zijn om (inhoudelijke) keuzes te maken, zodat deze leerlingen een onderwijsaanbod krijgen dat past bij hun ontwikkelingsperspectief. Het project Passende perspectieven heeft ter ondersteuning van dit proces de referentieniveaus voor rekenen uitgewerkt, waarbij werd uitgegaan van drie verschillende groepen met elk een specifieke beperking. De opbrengsten van de eerste fase van het project bevat de volgende onderdelen: wegwijzer, doelenlijsten, leerroutes bij de doelenlijsten en profielschetsen van de drie doelgroepen.

N.B. Er is inmiddels een nieuw overzicht van leerroutes ontwikkeld. De betreffende publicatie wordt nu niet geactualiseerd, daarin staat nog het eerder ontwikkelde overzicht. Je kunt het nieuwe overzicht erbij gebruiken ter verduidelijking.

De referentieniveaus zijn ook voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften het uitgangspunt. Er zijn echter leerlingen die, ondanks de inspanningen van de school, de referentieniveaus niet halen op het moment dat het van hen wordt verwacht. Dan kan het nodig zijn om (inhoudelijke) keuzes te maken, zodat deze leerlingen een onderwijsaanbod krijgen dat past bij hun ontwikkelingsperspectief. Het project Passende perspectieven heeft ter ondersteuning van dit proces de referentieniveaus voor rekenen uitgewerkt, waarbij werd uitgegaan van drie verschillende groepen met elk een specifieke beperking. De opbrengsten van de eerste fase van het project bevat de volgende onderdelen: wegwijzer, doelenlijsten, leerroutes bij de doelenlijsten en profielschetsen van de drie doelgroepen.

De referentieniveaus zijn ook voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften het uitgangspunt. Er zijn echter leerlingen die, ondanks de inspanningen van de school, de referentieniveaus niet halen op het moment dat het van hen wordt verwacht. Dan kan het nodig zijn om (inhoudelijke) keuzes te maken, zodat deze leerlingen een onderwijsaanbod krijgen dat past bij hun ontwikkelingsperspectief. Het project Passende perspectieven heeft ter ondersteuning van dit proces de referentieniveaus voor rekenen uitgewerkt, waarbij werd uitgegaan van drie verschillende groepen met elk een specifieke beperking. De opbrengsten van de eerste fase van het project bevat de volgende onderdelen: wegwijzer, doelenlijsten, leerroutes bij de doelenlijsten en profielschetsen van de drie doelgroepen.

De minimumdoelen/fundamentele doelen rekenen-wiskunde sluiten aan bij de referentieniveaus die voor het basisonderwijs recent zijn ontwikkeld. In opdracht van het ministerie van OCW heeft de commissie Meijerink (2008) referentieniveaus geformuleerd voor taal en rekenen voor de overgangen van de verschillende schooltypes. Dit met als doel de drempels tussen verschillende schooltypes te slechten en de kwaliteit van de leeropbrengsten te verhogen. Voor einde basisonderwijs zijn voor rekenen-wiskunde twee referentieniveaus geformuleerd: 1F, het Fundamenteel niveau en 1S, het Streefniveau. 1F is het niveau dat alle kinderen in principe aan het eind van de basisschool moeten kunnen bereiken. Doorgaans betreft dit leerlingen die na de basisschool naar de basisberoepsgerichte leerweg en de kaderberoepsgerichte leerweg in het vmbo gaan. Om goed in dat vervolgonderwijs te kunnen doorstromen, moeten zij het fundamenteel niveau 1F beheersen. 1S is het niveau dat bedoeld is voor leerlingen die na de basisschool naar de gemengde leerweg of theoretische leerweg in het vmbo of naar havo en vwo doorstromen.

Vanaf 2004 zijn er in samenwerking met de overheid begaafdheidsprofielscholen gerealiseerd. Deze scholen bieden structureel een programma aan aan meerbegaafde leerlingen. De veronderstelling is dat wanneer het curriculum beneden het niveau van de leerling ligt, het brein niet geneigd is actief te reageren. Het leerplan moet dan ook aangepast worden aan de behoeften van deze groep leerlingen. Dit kan bijvoorbeeld door een breder en meer verdiepend aanbod vanuit de bètavakken, waarbij aandacht is voor een uitdagende inhoud en voor natuurwetenschappelijke vaardigheden als onderzoeken, ontwerpen en waarderen en oordelen. Dit aanbod kan worden vormgegeven onder de paraplu van Life & Science en kan ook onder deze naam ingeroosterd worden. Het voorliggende leerplankader is bedoeld is om coördinatoren en docenten te helpen met het inrichten van de lessen Life & Science in de onderbouw.

Bijlagen behorend bij: Dyslexie en Dyscalculie: een kwestie van aanpakken. Verkenning naar aanleiding van motie 17

Er is een separate publicatie met bijlagen (zelfde AN)

Vanaf augustus 2014 moeten scholen zorgen dat er voor elke leerling die extra ondersteuning nodig heeft een passende plek is, zo mogelijk in het regulier onderwijs. Wat dit precies gaat betekenen voor de leraar is niet duidelijk. Het ontwikkelen van een gemeenschappelijke visie op het thema en een zekere afbakening van wat binnen de initiële opleiding thuishoort en wat in post-initiële trajecten een plaats zou kunnen krijgen, kan helpen bij de invulling van passend onderwijs in het curriculum van de pabo. In 2012 heeft SLO een literatuuronderzoek uitgevoerd naar lerarencompetenties voor passend onderwijs. Op basis daarvan zijn drie digitale vragenlijsten ontwikkeld en uitgezet onder onderwijscoördinatoren, opleiders Nederlands en opleiders rekenen-wiskunde van een groot aantal pabo's. Daarnaast zijn uitvoerige gesprekken gevoerd met betrokkenen van vier pabo's en zijn de curricula van deze pabo's bestudeerd. Ook de beleidscontext waarin pabo's functioneren en hun curriculum (her)ontwerpen is beschreven.

In opdracht van het ministerie van OCW heeft SLO in 2010 en 2011 in het project Passende perspectieven onder meer gewerkt aan een uitwerking van de referentieniveaus voor leerlingen met een specifieke onderwijsbehoefte. Dit heeft geresulteerd in het ontwikkelen van diverse leerplanproducten voor taal en rekenen die leerkrachten een handvat bieden om passend onderwijsaanbod voor deze groep leerlingen te arrangeren. In het schooljaar 2012 - 2013 zijn de ontwikkelde producten uitgeprobeerd in taal- en rekenpilots. Deze rapportage doet verslag van de resultaten van de pilot, trekt enkele algemene conclusies en doet aanbevelingen voor vervolgstappen.