Publicaties

De Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen heeft op 11 februari 2013 de Vernieuwingscommissie M&O geïnstalleerd. De commissie had als opdracht de minister te adviseren over de wenselijkheid van vernieuwing van het tweede fasevak management en organisatie en daarvoor een voorstel te doen in de vorm van een globaal examenprogramma voor havo en vwo. In dit eindrapport presenteert de commissie de beide examenprogramma's. Ze worden op een aantal aspecten nader belicht: -de verschillen met het huidige programma; -de verdeling van de examenstof over het schoolexamen en het centraal examen; -het onderscheid tussen het havo- en het vwo-programma; -de relatie tussen het nieuwe examenprogramma en dat van andere vakken, in het bijzonder economie. Verder adviseert de commissie de naam van het vak management en organisatie te veranderen in Bedrijfseconomie, ondernemerschap en financiële zelfredzaamheid. Deze nieuwe naam zorgt voor een moderne invulling en uitstraling van het vak en biedt meer duidelijkheid over de inhoud.

De beroepsgerichte examenprogramma’s in de sectoren Economie, Techniek en Zorg & Welzijn van het vmbo worden in opdracht van het ministerie van OCW vereenvoudigd, verduidelijkt en geactualiseerd. Deze vernieuwing moet de fragmentatie die in de afgelopen jaren binnen het vmbo ontstaan is terugdringen, de aansluiting op het vervolgonderwijs verbeteren, de opleidingsstructuur overzichtelijker maken en het aantal examens reduceren. Ook is besloten tot ontwikkeling van één volwaardig intersectoraal examenprogramma voor het vmbo. Dit programma, waar ook groen onderdeel van zal worden, vervangt alle huidige intersectorale vmbo-programma’s. Nu de nieuwe programmastructuur is vastgesteld, heeft het ministerie van Economische Zaken (EZ), na overleg met de AOC-Raad, SLO opdracht gegeven te onderzoeken of, en hoe de huidige groene examenprogramma’s in harmonie gebracht kunnen worden met de nieuwe programmastructuur van de sectoren die onder verantwoordelijkheid vallen van het ministerie van OCW. Twee publicaties doen verslag van het onderzoek: deze publicatie beschrijft de resultaten van een documentanalyse, een andere bespreekt de opbrengsten van interviews die tijdens het onderzoek zijn gehouden.

De beroepsgerichte examenprogramma’s in de sectoren Economie, Techniek en Zorg & Welzijn van het vmbo worden in opdracht van het ministerie van OCW vereenvoudigd, verduidelijkt en geactualiseerd. Deze vernieuwing moet de fragmentatie die in de afgelopen jaren binnen het vmbo ontstaan is terugdringen, de aansluiting op het vervolgonderwijs verbeteren, de opleidingsstructuur overzichtelijker maken en het aantal examens reduceren. Ook is besloten tot ontwikkeling van één volwaardig intersectoraal examenprogramma voor het vmbo. Dit programma, waar ook groen onderdeel van zal worden, vervangt alle huidige intersectorale vmbo-programma’s. Nu de nieuwe programmastructuur is vastgesteld, heeft het ministerie van Economische Zaken (EZ), na overleg met de AOC-Raad, SLO opdracht gegeven te onderzoeken of, en hoe de huidige groene examenprogramma’s in harmonie gebracht kunnen worden met de nieuwe programmastructuur van de sectoren die onder verantwoordelijkheid vallen van het ministerie van OCW. Twee publicaties doen verslag van het onderzoek: deze publicatie beschrijft opbrengsten van interviews die tijdens het onderzoek zijn gehouden, een andere de resultaten van een documentanalyse.

In het kader van het project Monitoring invoering geschiedenis havo/vwo heeft SLO onderzoek gedaan naar opvattingen van leerlingen over verschillende aspecten van het schoolvak. Deze publicatie doet verslag van de vraag of leerlingen goed voorbereid zijn op het school- en centraal examen, hoe zij denken over het vak geschiedenis en het nut daarvan, wat zij vinden van de tien tijdvakken en van de historische contexten.

Sinds 2007 zijn alle vormvoorschriften voor de schoolexamens vervallen. Docenten zijn nu, binnen de wettelijke kaders, vrij hun schoolexamens naar eigen inzicht in te richten. Bij dit laatste biedt SLO, op verzoek van OCW, steun in de vorm van handreikingen per vak, waarvan dit er één is. Deze handreiking voor het schoolexamen O&O wil docenten informeren over de verplichtingen en mogelijkheden betreffende de organisatie van het schoolexamen. Naast het beschrijven van de wettelijke kaders bevat de handreiking niet-voorschrijvende suggesties en adviezen voor de inrichting van het schoolexamen.

Het wetsvoorstel kwaliteit (voortgezet) speciaal onderwijs legt de taak van scholen voor voortgezet speciaal onderwijs (vso-scholen) wettelijk vast: het onderwijs inrichten in één of meer uitstroomprofielen, te weten vervolgonderwijs, arbeidsmarkt en dagbesteding. Een drietal deelnotities wil schoolleidingen en inhoudelijk management in het vso handreikingen bieden bij de inrichting van de uitstroomprofielen. In deze deelnotitie voor het vso-uitstroomprofiel vervolgonderwijs worden leerplankundige aandachtspunten voor dit brede uitstroomprofiel nader belicht, zoals: de inrichting van de onder- en bovenbouw, het werken met een ontwikkelingsperspectief en de vormgeving van maatwerk in leerroutes, het realiseren van stages, het inrichten van examentrajecten en de transitie naar het vervolgonderwijs.

*Deze handreiking uit 2011 is gemaakt ter ondersteuning van vso-scholen voor hun onderwijsbeleid n.a.v. het concept-wetsvoorstel kwaliteit (v)so (2010) en de voorstellen voor kerndoelen vso (2010). Op dit moment actualiseert SLO samen met het onderwijsveld de kerndoelen.

Het wetsvoorstel kwaliteit (voortgezet) speciaal onderwijs legt de taak van scholen voor voortgezet speciaal onderwijs (vso-scholen) wettelijk vast: het onderwijs inrichten in één of meer uitstroomprofielen, te weten vervolgonderwijs, arbeidsmarkt en dagbesteding. Een drietal deelnotities wil schoolleidingen en inhoudelijk management in het vso handreikingen bieden bij de inrichting van de uitstroomprofielen. In deze deelnotitie voor het vso-uitstroomprofiel arbeidsmarkt worden leerplankundige aandachtspunten voor dit brede uitstroomprofiel nader belicht, zoals: inhoud en fasering van het onderwijs, leerroutes, loopbaankeuzes van leerlingen en maatwerk, stage als leeromgeving, afsluiting en beoordeling op maat en tenslotte afronding met getuigschrift en transitiedocument.

*Deze handreiking uit 2011 is gemaakt ter ondersteuning van vso-scholen voor hun onderwijsbeleid n.a.v. het concept-wetsvoorstel kwaliteit (v)so (2010) en de voorstellen voor kerndoelen vso (2010). Op dit moment actualiseert SLO samen met het onderwijsveld de kerndoelen.

In deze publicatie staan drie vormen centraal, waarmee de leerling opbrengsten van leren en ontwikkeling -ter afsluiting van het Praktijkonderwijs- in beeld kan brengen: het bewijs, het certificaat en de kwalificatie. Er wordt ingegaan op de civiele waarde ervan, de inhoud, de wijze van beoordelen en de rollen, taken en verantwoordelijkheden van de betrokken actoren. De inhoud van de bewijzen, certificaten en kwalificaties geven een kader aan leer- en ontwikkelactiviteiten van leerlingen. Aan de hand van datzelfde kader kunnen ook de opbrengsten van de school duidelijk worden gemaakt. Daarom is het van belang dat goed wordt omschreven hoe het praktijkonderwijs de drie vormen 'bewijzen', 'certificering' en ‘kwalificatie’ invult.

Bij de invoering van de nieuwe examenprogramma’s voor wiskunde in de tweede fase van het havo en vwo is het met name voor docenten van belang zicht te krijgen op de verschillen met de huidige examenprogramma’s, zowel op hoofdlijnen als op detailniveau. Deze brochure geeft een overzicht van de vernieuwde wiskundeprogramma’s havo-vwo met daarbij per vak de verschillen tussen de huidige en de nieuwe programma’s, met een overzicht van nieuwe onderwerpen. Verder worden per vak voorbeelden van nieuwe examenopdrachten gegeven, met daarbij een korte toelichting. Tot slot wordt verwezen naar een aantal websites waar materiaal te vinden is ter ondersteuning van het wiskundeonderwijs.

Dit rapport formuleert adviezen met betrekking tot de herinrichting van het vak informatica in de bovenbouw van het havo en vwo, zodat het vak actueler en aantrekkelijker wordt voor leerlingen en kan blijven aansluiten bij wetenschappelijke en maatschappelijke vernieuwingen. Het rapport bevat informatie, afkomstig uit een literatuurstudie, een landelijke enquête onder informaticadocenten, interviews met informaticadocenten en een raadpleging van informaticadeskundigen binnen en buiten het voortgezet onderwijs.