Publicaties

This report shows the results of a study into the CEFR performance level for speaking skills achieved by students in the final year of vmbo, havo and vwo. The study was performed by SLO, in cooperation with Cambridge Assessment English, in the period from November, 2016 to March, 2017.

De doorstroming van vmbo naar vervolgopleidingen op mbo 4-niveau is al jaren een probleem. Met name in de theoretische leerweg ligt een grote nadruk op reproductieve, algemene kennis en is van enige beroepsvoorbereiding nauwelijks sprake. Vier scholen hebben geprobeerd deze leemte op te vullen. Om te komen tot een landelijk bruikbaar examenprogramma heeft de initiatiefgroep contact gezocht met SLO. In een project, waarbij het aantal betrokken scholen is uitgebreid naar twaalf, is een conceptschoolexamenvak Technologie en Toepassing (T&T) ontwikkeld. Met ingang van het schooljaar 2016-2017 is de pilot uitgebreid naar 24 scholen en wordt hij ondersteund door een onafhankelijke curriculumevaluatie. Dit rapport beschrijft de uitkomsten van de evaluatie.

In 2007 heeft SLO in opdracht van het ministerie van OCW, streefniveaus geformuleerd voor de verschillende vaardigheden die volgens de eindexamenprogramma's moderne vreemde talen vmbo, havo en vwo getoetst moeten worden. Hoe deze streefniveaus zich verhielden tot de daadwerkelijke prestaties van leerlingen op het eindexamen was niet bekend. Om in deze leemte te voorzien is onderzoek uitgevoerd naar de schrijfvaardigheid Engels, Duits en Frans van havo- en vwo-leerlingen. Ook de lees-, kijk- en luistervaardigheid Engels, Duits en Frans voor alle niveaus van het voortgezet onderwijs is onderzocht. Dit rapport, over de gespreksvaardigheid Engels in vmbo, havo en vwo, completeert het beeld van de taalniveaus van leerlingen.

Het Programme for International Student Assessment (PISA) wordt sinds 2000 driejaarlijks uitgevoerd onder auspiciën van de OECD. Hoofdbestanddeel van dit programma is een internationaal vergelijkingsonderzoek van leerprestaties van leerlingen uit het voortgezet onderwijs van vijftien jaar oud met betrekking tot lezen, wiskunde en natuurwetenschappen. Nederland presteert in PISA van 2015 nog steeds ruim boven het gemiddelde van de OESO-landen en is binnen de EU een toppresteerder. De resultaten laten echter een dalende lijn zien. In 2015 is het gemiddelde niveau van Nederlandse leerlingen sterker gedaald dan het gemiddelde van de overige OECD-landen. Voor natuurwetenschappen en wiskunde is de daling ten opzichte van 2012 significant. SLO is gevraagd een leerplankundige analyse te maken, met als doel de PISA-resultaten beter te kunnen duiden en te achterhalen of aanpassingen in ons curriculum mogelijk oorzaak zijn van de dalende presentaties.

Dit rapport beschrijft en analyseert de huidige (2016) stand van zaken van het curriculum van de natuurwetenschappelijke vakken in po en vo. Uit deze analyse zijn knelpunten verzameld die hebben geleid tot een zevental trends. Het betreft onder ander duurzame ontwikkeling, de concept-contextbenadering, vaardigheden en (formatieve) toetsing.

Nadat in de tweede fase havo/vwo in augustus 2007 een nieuw examenprogramma voor aardrijkskunde werd ingevoerd, is in 2010 het besluit gevallen om ook een nieuw programma voor aardrijkskunde in het vmbo in te voeren. Dit rapport is een verslag van het onderzoek heeft betrekking op de implementatie van het nieuwe examenprogramma, zoals dat in augustus 2013 op alle vmbo-scholen werd ingevoerd (te starten in het derde leerjaar) en in mei 2015 voor het eerst werd geëxamineerd. De ervaringen van zowel docenten als leerlingen zijn onderzocht. Concreet is onderzocht in hoeverre docenten en leerlingen tevreden zijn over een aantal specifieke aspecten van het nieuwe examenprogramma en welke knelpunten zij ervaren.

Begin 2016 verscheen de eerste trendanalyse voor de beroepsgerichte vakken in het voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs (vmbo), het voortgezet speciaal onderwijs (vso) en het praktijkonderwijs (pro). In voorliggend addendum wordt deze verdiept en op onderdelen geactualiseerd. Zo is in de eerste trendanalyse uitgebreid ingegaan op de vernieuwing van de beroepsgerichte vakken in het vmbo. Inmiddels zijn de nieuwe examenprogramma’s wettelijk ingevoerd en hanteren de meeste vmbo-scholen de nieuwe examenprogramma’s in de praktijk. Dit addendum gaat daarom in op de voorbereidingen van de scholen en op de eerste ervaringen van de pilotscholen. Daarnaast is de trendanalyse uitgebreid met een historische schets over de voorgeschiedenis en het karakter van het vmbo.

De invoering van de nieuwe wiskunde-examenprogramma's voor havo en vwo en de daarbij behorende syllabi zijn belangrijke dragers van de beoogde vernieuwing in het wiskundeonderwijs. Om het invoeringsproces te kunnen bijstellen en verbeteren heeft SLO evaluatie-onderzoek uitgevoerd onder docenten die in 2015-2016 zijn gestart met het nieuwe programma. Daarbij is gebruik gemaakt van een docentvragenlijst die bestond uit drie delen: achtergrondkenmerken en nascholing, de onderwijspraktijk (wat doen docenten) en onderwijsbaarheid, toetsbaarheid en haalbaarheid (wat vinden docenten). In dit rapport zijn de resultaten van het onderzoek betreffende wiskunde B vwo opgenomen.

De invoering van de nieuwe wiskunde-examenprogramma's voor havo en vwo en de daarbij behorende syllabi zijn belangrijke dragers van de beoogde vernieuwing in het wiskundeonderwijs. Om het invoeringsproces te kunnen bijstellen en verbeteren heeft SLO evaluatie-onderzoek uitgevoerd onder docenten die in 2015-2016 zijn gestart met het nieuwe programma. Daarbij is gebruik gemaakt van een docentvragenlijst die bestond uit drie delen: achtergrondkenmerken en nascholing, de onderwijspraktijk (wat doen docenten) en onderwijsbaarheid, toetsbaarheid en haalbaarheid (wat vinden docenten). In dit rapport zijn de resultaten van het onderzoek betreffende wiskunde B havo opgenomen.

De invoering van de nieuwe wiskunde-examenprogramma's voor havo en vwo en de daarbij behorende syllabi zijn belangrijke dragers van de beoogde vernieuwing in het wiskundeonderwijs. Om het invoeringsproces te kunnen bijstellen en verbeteren heeft SLO evaluatie-onderzoek uitgevoerd onder docenten die in 2015-2016 zijn gestart met het nieuwe programma. Daarbij is gebruik gemaakt van een docentvragenlijst die bestond uit drie delen: achtergrondkenmerken en nascholing, de onderwijspraktijk (wat doen docenten) en onderwijsbaarheid, toetsbaarheid en haalbaarheid (wat vinden docenten). In dit rapport zijn de resultaten van het onderzoek betreffende wiskunde A vwo opgenomen.