Publicaties

In deze publicatie staan drie vormen centraal, waarmee de leerling opbrengsten van leren en ontwikkeling -ter afsluiting van het Praktijkonderwijs- in beeld kan brengen: het bewijs, het certificaat en de kwalificatie. Er wordt ingegaan op de civiele waarde ervan, de inhoud, de wijze van beoordelen en de rollen, taken en verantwoordelijkheden van de betrokken actoren. De inhoud van de bewijzen, certificaten en kwalificaties geven een kader aan leer- en ontwikkelactiviteiten van leerlingen. Aan de hand van datzelfde kader kunnen ook de opbrengsten van de school duidelijk worden gemaakt. Daarom is het van belang dat goed wordt omschreven hoe het praktijkonderwijs de drie vormen 'bewijzen', 'certificering' en ‘kwalificatie’ invult.

Bij de invoering van de nieuwe examenprogramma’s voor wiskunde in de tweede fase van het havo en vwo is het met name voor docenten van belang zicht te krijgen op de verschillen met de huidige examenprogramma’s, zowel op hoofdlijnen als op detailniveau. Deze brochure geeft een overzicht van de vernieuwde wiskundeprogramma’s havo-vwo met daarbij per vak de verschillen tussen de huidige en de nieuwe programma’s, met een overzicht van nieuwe onderwerpen. Verder worden per vak voorbeelden van nieuwe examenopdrachten gegeven, met daarbij een korte toelichting. Tot slot wordt verwezen naar een aantal websites waar materiaal te vinden is ter ondersteuning van het wiskundeonderwijs.

Samen met de vakgroep Sinologie van de Universiteit Leiden, de opleiding Oriëntaalse Talen en Communicatie van de Hogeschool Zuyd in Maastricht en enkele Nederlandse middelbare scholen heeft SLO gewerkt aan een leerplan Chinese taal en cultuur. Deze samenwerking heeft geleid tot de publicatie 'Chinees op school'. Daarin wordt eerst de situatie verkend rondom het schoolvak Chinees in sommige Europese landen. Vervolgens komen alle aspecten aan de orde die relevant zijn voor de plaats van Chinees in het Nederlandse voortgezet onderwijs, zoals positie in het curriculum, studielasturen, haalbare eindniveaus en mogelijke aansluiting op de competentieniveaus van het Europees Referentiekader. Ook praktische aspecten van het vak worden aangestipt, zoals de invulling van het onderdeel cultuur, de aanpak in de les en de invoeringsproblematiek. Het leerplanvoorstel beoogt het Ministerie van OCW van alle nodige informatie te voorzien om een besluit te nemen over de invoering van Chinees als officieel examenvak, hopelijk al vanaf schooljaar 2009-2010

Bij de herziening van de examenprogramma’s havo/vwo in 2007 publiceerde SLO de Handreiking schoolexamen Nederlands havo/vwo. Het doel van de handreikingen is om leraren en scholen op weg te helpen bij de vormgeving van het schoolexamen. In 2011 is het examenprogramma Nederlands voor havo/vwo opnieuw gewijzigd in verband met de invoering van het referentiekader taal en rekenen. Deel I van de publicatie werkt de wijzigingen die hiermee samenhangen uit. In deel II is de Handreiking schoolexamen Nederlands havo/vwo uit 2007 integraal opgenomen.

Na de eerste ervaringen in het werken met het referentiekader blijkt in de huidige praktijk de beoordeling van schrijfvaardigheid sterk uiteen te lopen. De betrouwbaarheid van schrijfvaardigheidsbeoordeling moet vergroot worden om recht te doen aan zowel de referentieniveaus als aan de prestaties van de leerlingen. Deze publicatie laat de totstandkoming zien van drie feedbackformulieren en een beoordelingsmodel voor het schrijfonderwijs in de tweede fase. Praktijkervaringen worden beschreven, evenals tips om de instrumenten in praktijk te brengen.

Opbrengstgericht werken is bedoeld om het maximale uit elke leerling te halen. Ook bij jonge kinderen valt door een doelgerichte aanpak winst te behalen, zonder dat dit ten koste gaat van het karakter van het kleuteronderwijs. Peilen is een manier om spelenderwijs zicht te krijgen op wat kinderen al kunnen, waar ze nog moeite mee hebben en welke vragen of welk niveau van spel aansluit bij hun behoefte. De observaties en ervaring van leerkrachten staan centraal bij het peilen. In de map Praatjes peilen vinden leerkrachten de ondersteuning om spelletjes doelgericht in te zetten voor het peilen van de mondelinge taalontwikkeling. Het uitgangspunt is dat het kind zich niet onder druk gezet voelt, maar bezig is met spelactiviteiten terwijl de leerkracht de ontwikkeling op systematische wijze volgt.

Voor het voortgezet onderwijs zijn twee rekentoetswijzers ontwikkeld, één voor niveau 2F en één voor niveau 3F. Deze rekentoetswijzers hebben elk een officiële status als regelgevend document en zijn door de rijksoverheid goedgekeurd. Dit servicedocument heeft tot doel betrokkenen bij het rekenonderwijs op scholen en daarbuiten informatie te verstrekken over de rekentoetsen, voor zover die niet in de rekentoetswijzers is opgenomen. Omdat de rekentoetswijzer een officiële status heeft, kan daarin niet alle informatie worden opgenomen die voor betrokkenen van belang kan zijn. Daarom is dit servicedocument ontwikkeld, dat in tegenstelling tot de rekentoetswijzer geen officiële status kent. Het document bevat een korte beschrijving van de totstandkoming van de rekentoetswijzers, enkele overwegingen daarbij, feitelijk informatie voor scholen en docenten en voorbeeldopgaven.

De rekentoetswijzer 2F vormt het kader voor de eisen die in de rekentoets(en) 2F gesteld worden, geformuleerd in termen van ‘kennen en kunnen’. In deze rekentoetswijzer wordt beschreven hoe de rekendoelen uit het referentiekader rekenen, niveau 2F, kunnen voorkomen in de rekentoetsen 2F.

Deze publicatie biedt praktische hulp aan talensecties die met het ERK werken. Je vindt er bijvoorbeeld hulp bij het opstellen van een meerjarentoetsplanning, het maken van een blauwdruk voor een toets die uitgaat van het ERK, het maken van een correctievoorschrift volgens ERK-richtlijnen en nog veel meer.

In 2008 heeft SLO een leerplanvoorstel geschreven om voorbereidingen te treffen voor het verlenen van een formele status aan het vak Chinese Taal en Cultuur in het voortgezet onderwijs. Om het leerplanvoorstel te beproeven en om na te gaan of Chinees als nieuw schoolvak levensvatbaar is in Nederland, kreeg SLO opdracht een driejarige pilot uit te voeren. Aan de hand van de resultaten van het onderzoek, en op basis van de opgedane ervaringen zijn acht adviezen geformuleerd. Deze publicatie beschrijft de pilot en doet een voorstel voor het eindexamenprogramma Chinese taal en Cultuur voor het vwo.