Publicaties

SLO heeft in samenwerking met Cito een onderzoek uitgevoerd dat schrijfprestaties Engels, Duits en Frans van leerlingen van havo 5 en vwo 6 koppelt aan ERK-niveaus. Hiervoor zijn 1735 schrijfproducten aan een internationale standaardbepalingsprocedure onderworpen. Dit rapport beschrijft de resultaten van het onderzoek, de constructie van de bij het onderzoek gebruikte toetsen, het beoordelingsvoorschrift en de beoordelingsprocedure.

Met de globalisering van de eindtermen in 2008 hebben scholen veel ruimte om het examenvak LO2 naar eigen behoefte inrichten. Door deze ruimte hebben scholen die LO2 als examenvak aanbieden, behoefte aan concrete toetsvoorbeelden voor zowel praktische als theoretische opdrachten. In deze publicatie zijn alleen voorbeelden van het beoordelen van praktische opdrachten uitgewerkt. Deze bundel is in de afgelopen twee jaren tot stand gekomen in nauwe samenwerking met 46 scholen van de vier regionale LO2-netwerken. Een aantal toetsvoorbeelden is aangereikt vanuit de dagelijkse schoolpraktijk. Andere zijn ontwikkeld door de ontwikkelgroep van vier netwerkcoördinatoren en vervolgens getoetst op bruikbaarheid.

Vanaf 2007 hebben scholen meer ruimte om de vormgeving en inhoud van het schoolexamen zelf te bepalen. Over de wijze waarop zij het schoolexamen Nederlands in de tweede fase voortgezet onderwijs hebben vormgegeven heeft SLO een digitale enquête gehouden onder docenten Nederlands. De resultaten van deze enquête kunnen interessant zijn voor docenten en vaksecties die aan de slag gaan met schoolexamens voor het vak Nederlands. Zij kunnen hun eigen praktijk, of de voorgenomen veranderingen daarin, spiegelen aan wat andere scholen doen. De enquête ging in op onderwerpen als de (eventuele) spreiding van het schoolexamen over de leerjaren, de te toetsen vakonderdelen, toetstvormen en -constructie en de herkansenregeling.

De voorliggende publicatie kan worden gebruikt om de schooleigen keuzes bij het inrichten van de schoolexamens economie vorm te geven. De handreiking opent met een beschrijving van de positie van het vak economie in de tweede fase. Daarbij wordt ingegaan op het werken vanuit contexten, concepten en het realiseren van transfer. Vervolgens worden de onderdelen voor het schoolexamen uitgelegd en toegelicht, zoals de klaslokaalexperimenten en keuzeonderwerpen. Tot slot wordt ingegaan op het PTA en toetsing van de schoolexamenonderdelen.

In het vmbo werken de scholen vanaf 2007 met de herziene examenprogramma’s. Vergeleken met de examenprogramma's uit de jaren negentig zijn in de herziene examenprogramma's de inhouden in algemenere bewoordingen beschreven. Anders gezegd: de inhouden zijn niet meer gedetailleerd voorgeschreven en de school heeft zo meer ruimte gekregen voor het maken van eigen inhoudelijke keuzes. De school kan eigen invullingen geven aan de eindtermen, kan eigen onderwerpen toevoegen aan het programma en kan de eigen inhouden en onderwerpen toetsen in het schoolexamen. Deze notitie biedt de vmbo-school een handreiking voor de borging van de kwaliteit van hetschoolexamen in de vorm van een checklist. Deze checklist heeft betrekking op alle elementen van het schoolexamen die in het programma van toetsing en afsluiting verantwoord moeten worden.

Vmbo scholen vinden het belangrijk dat zij de inhoud en de kwaliteit van het schoolexamen goed op orde hebben en houden. Daarmee brengen de scholen tot uitdrukking dat zij grote betekenis toekennen aan de betrouwbaarheid van en het vertrouwen in hun schoolexamens. Zes scholen laten in deze publicatie zien hoe zij vanuit verschillende invalshoeken en met verschillende accenten werken aan de verbetering van hun schoolexamens. Daarna wordt ingegaan op de zes stappen van de toetscyclus en de daarbij behorende checklist.

Met ingang van het nieuwe schooljaar 2011 wordt een pilot gestart waarin het nieuwe examenprogramma maatschappijwetenschappen havo en vwo beproefd zal worden op uitvoerbaarheid, organiseerbaarheid en toetsbaarheid.Deze handreiking bij het schoolexamen opent met een beschrijving van de uitgangspunten en keuzes die gemaakt zijn ten aanzien van het nieuwe examenprogramma en beschrijft de veranderingen ten opzichte van het nu nog vigerende examenprogramma. Daarin wordt ingegaan op het werken vanuit de concept-contextbenadering en op de differentiatie tussen havo en vwo, die aan het examenprogramma ten grondslag ligt. Vervolgens worden de onderdelen voor het schoolexamen uitgelegd en toegelicht. Tevens wordt ingegaan op het Programma van Toetsing en Afsluiting (PTA) en toetsing van de schoolexamenonderdelen.

Veel scholen kampen met een overgangsproblematiek tussen de basismethode klassieke talen die in de onderbouw gebruikt wordt en de stap naar authentieke teksten in de tweede fase. De vaardigheid die binnen de lesmethode in stappen wordt aangeleerd, blijkt in veel gevallen niet voldoende ontwikkeld te zijn om de authentieke teksten uit de oudheid in de bovenbouw te vertalen. Om deze overgang te versoepelen heeft SLO samen met docenten en secties klassieke talen voorbeelden van een doorlopende leerlijn ontwikkeld. In een aparte bijlage is het achtergrondmateriaal dat in het project is ontwikkeld opgenomen. Deze bijlage is alleen digitaal beschikbaar.

Veel scholen kampen met een overgangsproblematiek tussen de basismethode klassieke talen die in de onderbouw gebruikt wordt en de stap naar authentieke teksten in de tweede fase. De vaardigheid die binnen de lesmethode in stappen wordt aangeleerd, blijkt in veel gevallen niet voldoende ontwikkeld te zijn om de authentieke teksten uit de oudheid in de bovenbouw te vertalen. Om deze overgang te versoepelen heeft SLO samen met docenten en secties klassieke talen voorbeelden van een doorlopende leerlijn ontwikkeld. In een aparte bijlage is het achtergrondmateriaal dat in het project is ontwikkeld opgenomen. Deze bijlage is alleen digitaal beschikbaar.

Voor vmbo-scholen is het belangrijk dat de kwaliteit van hun schoolexamens betrouwbaar en hoogstaand is. Het op peil houden van de schoolexamens en de toetsing is een activiteit die vraag om constante aandacht en een systematische aanpak. Het terugkerende karakter en de planmatige aanpak van kwaliteitsverbetering komen tot uitdrukking in de toetscyclus. Gebaseerd op deze cyclus is een is checklist met bijbehorende werkwijzers ontwikkeld. Met behulp van deze checklist is het mogelijk de kwaliteit van de huidige schoolexamens te analyseren en kunnen eventuele verbeterpunten geconstateerd worden.