Publicaties

Tot enige jaren geleden werd de verzorging van het rekenonderwijs vooral als een taak van het primair onderwijs gezien. Recentelijk is echter het brede inzicht ontstaan dat aandacht voor duurzame verwerving van rekenkundige kennis, inzicht en vaardigheden ook tot de verantwoordelijkheid van het voortgezet onderwijs hoort. Deze handreiking bevat aandachtspunten en stappenplannen die scholen kunnen gebruiken om een rekenbeleidsplan te ontwikkelen en om het bestaande rekencurriculum te versterken.

Doorlopende leerlijnen zijn een hulpmiddel bij een betere afstemming en samenhang in het leerplan voor het voortgezet onderwijs. In deze publicatie worden leerlijnen beschreven voor de natuurwetenschappelijke vaardigheden voor de onderbouw havo-vwo. Het betreft vaardigheden die ook in de eindtermen in de tweede fase van natuurwetenschappelijke vakken voorkomen, namelijk: onderzoeken, ontwerpen, reken- en wiskundige vaardigheden, modelvorming, redeneren, waarderen en oordelen en instrumentele vaardigheden. De leerlijnen zijn beschreven in de vorm van tussendoelen met als einddoel instroom in de tweede fase van havo en vwo.

Uit onderzoek is gebleken dat de aansluiting vmbo-tl op vervolgonderwijs niet altijd optimaal is. Vaak blijkt dat leerlingen niet voldoende opleidings- en beroepsbeeld hebben om de juiste vervolgopleiding te kiezen. Leerlingen, ouders en docenten kunnen dit logboek gebruiken als plannings- en begeleidinginstrument tijdens het doorstroomtraject naar havo.

Veel scholen kampen met een overgangsproblematiek tussen de basismethode klassieke talen die in de onderbouw gebruikt wordt en de stap naar authentieke teksten in de tweede fase. De vaardigheid die binnen de lesmethode in stappen wordt aangeleerd, blijkt in veel gevallen niet voldoende ontwikkeld te zijn om de authentieke teksten uit de oudheid in de bovenbouw te vertalen. Om deze overgang te versoepelen heeft SLO samen met docenten en secties klassieke talen voorbeelden van een doorlopende leerlijn ontwikkeld. In een aparte bijlage is het achtergrondmateriaal dat in het project is ontwikkeld opgenomen. Deze bijlage is alleen digitaal beschikbaar.

Veel scholen kampen met een overgangsproblematiek tussen de basismethode klassieke talen die in de onderbouw gebruikt wordt en de stap naar authentieke teksten in de tweede fase. De vaardigheid die binnen de lesmethode in stappen wordt aangeleerd, blijkt in veel gevallen niet voldoende ontwikkeld te zijn om de authentieke teksten uit de oudheid in de bovenbouw te vertalen. Om deze overgang te versoepelen heeft SLO samen met docenten en secties klassieke talen voorbeelden van een doorlopende leerlijn ontwikkeld. In een aparte bijlage is het achtergrondmateriaal dat in het project is ontwikkeld opgenomen. Deze bijlage is alleen digitaal beschikbaar.

Voor een succesvolle doorstroming van vmbo-tl naar havo en vervolgstudies is voldoende leesvaardigheid – vooral in functioneel of studerend lezen – essentieel. Het niveau van de doorstromer uit vmbo-tl sluit echter meestal niet aan bij het niveau dat wenselijk is in havo en hbo, namelijk niveau 3F respectievelijk 4F zoals dat geformuleerd is in het Referentatiekader taal en rekenen. In samenwerking met CSG Het Noordik in Almelo heeft SLO een leestraject uitgevoerd met als doel het inventariseren van de lacunes in de leesvaardigheid van vmbo-tl leerlingen. Het traject, bestaande uit vijf lessen, kan ook gebruikt worden bij het verbeteren van de leesvaardigheid.

Om de niveaus van het Referentiekader taal, dat onlangs wettelijk is vastgelegd, te concretiseren, heeft SLO samen met een docentenpanel onderzocht:-Welke voorbeelden er in het voorgezet onderwijs te vinden zijn van gesprekken en spreken op de vier niveaus van het Referentiekader taal.-Hoe het werken met het Referentiekader taal zich verhoudt tot de praktijkkennis en -ervaring van docenten Nederlands.Deze publicatie bevat voorbeelden op niveau 1F, 2F, 3F of 4F, met een toelichting waarom de opdracht en de daarbij behorende leerlingprestatie illustratief is voor het betreffende niveau, hoe die voorbeelden zijn gevonden en welke inzichten het werken met het Referentiekader heeft opgeleverd.

De invoering van het Referentiekader taal en rekenen stelt het basisonderwijs voor de vraag langs welke weg de eindniveaus 1F en 1S/2F te bereiken zijn. Hoe is de opbouw van de leerstof voor de verschillende domeinen over de groepen 1 tot en met 8? Welke didactiek is geschikt om die leerstof in de verschillende groepen aan de orde te stellen? Een serie van vier publicaties, elk over één van de domeinen van het taalonderwijs, wil antwoord geven op deze vragen. Deze publicatie bevat een uitwerking van doorlopende leerlijnen voor het domein begrippenlijst en taalverzorging. Hoofdstuk 1 geeft een schematisch overzicht van de leerstoflijnen bij het domein. Hoofdstuk 2 beschrijft algemene kenmerken van de leerstoflijn en hoofdstuk 3 bevat korte karakteristieken van de inhouden voor begrippenlijst en taalverzorging in respectievelijk groep 1/2, 3/4, 5/6 en 7/8.

Het leerplan technologie in de onderbouw heeft een drieledig doel: een betere aansluiting realiseren tussen de onderbouw en de bovenbouw van het vmbo, het bieden van een intersectorale loopbaanoriëntatie- en begeleiding en het aanleren van ICT-vaardigheden. Hierbij is uitgegaan van de kerndoelen onderbouw, het examenprogramma technologie GL en de opleidingsdomeinen van het mbo.

In deze publicatie staat het ontwikkelen van opleidingsbeelden als onderdeel van LOB centraal. De publicatie bevat vijf voorbeelden van projecten waarmee vmbo-scholen naast aandacht voor beroepsbeelden ook zorgen dat leerlingen vervolgopleidingen bezoeken en daar ervaringen opdoen. De ene school doet dat met beroepsopdrachten op de mbo-opleiding, de andere met een competentiegerichte beoordeling bij een simulatie of met veel contact tussen mbo-studenten en vmbo- leerlingen. In het laatste hoofdstuk worden succesfactoren op een rij gezet.