Publicaties

Een paar jaar na de invoering van de nieuwe examenprogramma's voor de bètavakken blijken behoorlijk wat ambities van de vernieuwingsprojecten vervuld te zijn. Maar met één ambitie is het niet zo goed gelukt: veel docenten biologie, natuur- en scheikunde vinden de examenprogramma's nog steeds te vol. SLO wilde preciezer weten waar de overladenheid in zit en hoe die te voorkomen of te bestrijden is. Daarvoor heeft SLO voor deze drie bètavakken onderzoek gedaan met per vak twee deelstudies: een analyse van enkele veelgebruikte methodes en een gesprek met een lerarenpanel. In dit verslag zijn de uitkomsten van het onderzoek te lezen.

Leraren uit het primair en voortgezet onderwijs nemen graag aanbod af van culturele instellingen. Met hun leerlingen bezoeken ze musea of culturele plekken en ze gebruiken(digitaal) lesaanbod van de instellingen op verschillende manieren in hun lessen. Ontwikkelaars en aanbieders van cultureel lesmateriaal willen graag dat het onderwijs hun materialen gebruikt. Maar hoe kunnen zij hun aanbod zo goed mogelijk laten aansluiting bij de doelen van de verschillende vakken en/of leergebieden? De zes scenario’s in deze handreiking schetsen de mogelijke rollen van de leraar als gebruiker van cultureel erfgoed. Elk scenario helpt de aanbieders van cultureel erfgoed om met de leraar in gesprek te gaan over de beste manier waarop hun aanbod aan kan sluiten bij de vraag van de scholen.

Hoe zorg je er als leraar voor dat leerlingen weten waar zij naartoe werken, dat ze weten wat ze al kunnen en wat ze nodig hebben om het leerdoel te behalen? Wanneer en hoe geef je als leraar zinvolle feedback? Hoe bepaal je vervolgstappen? En ook: hoe betrek je de leerlingen bij hun leren en geef je hen verantwoordelijkheid voor hun eigen leren? Formatief evalueren biedt leraar en leerlingen inzicht in het leerproces. Dit document gaat in op wat formatief evalueren precies inhoudt en hoe de leraar het kan inpassen in de onderwijspraktijk.

Sinds schooljaar 2018-19 werken scholen met het vernieuwde examenprogramma voor bedrijfseconomie. SLO volgt de invoering van het nieuwe programma in een meerjarig monitoringprogramma. In de startmeting stonden centraal de voorbereiding op het nieuwe programma en de eerste indrukken van docenten. In dit rapport zijn de resultaten van de tweede meting beschreven. Hierin ligt meer de nadruk op het nieuwe programma wordt ervaren door zowel de docenten als de leerlingen.

In het schoolvak Culturele en Kunstzinnige Vorming (CKV) staat 'kunst actief meemaken' voorop. Maar wat gebeurt er in de praktijk om dit te realiseren? Op welke manier doen leerlingen bijvoorbeeld nieuwe kunstervaringen op? Hoe maken zij bij dit vak een cultureel groeiproces door? En hoe begeleiden en bewaken hun docenten CKV dit proces? SLO heeft in opdracht van Ministerie van OCW de Monitor CKV uitgevoerd om zicht te krijgen op hoe het vernieuwde examenprogramma CKV tijdens de lessen wordt uitgevoerd en ervaren. In 2018 zijn de ervaringen van docenten onderzocht en is hen ook gevraagd naar hoe zij dachten dat hun leerlingen dit vak ervaren. In de meting van 2019 zijn de docenten opnieuw bevraagd maar komen ook de leerlingen zelf aan het woord. De resultaten van die tweede meting zijn te vinden in dit rapport.

Deze rapportage beschrijft de resulaten van een vragenlijstonderzoek onder 77 docenten over de vernieuwing van het examenprogramma maatschappijwetenschappen. Het betreft een tussenmeting in een meerjarig monitortraject naar de manier waarop het nieuwe programma in de praktijk wordt vormgegeven.

Het Platform Taalgericht Vakonderwijs ondersteunt de ontwikkeling en implementatie van een taalgerichte onderwijsaanpak in alle vakken. Daartoe ontwikkelt het platform materialen, en organiseert zij bijeenkomsten en werkconferenties waar scholen, opleidingen en onderzoekers elkaar ontmoeten. In deze bundel zijn de bijdragen opgenomen die gepresenteerd worden op de landelijke werkconferentie op 6 december 2019 in het Berghotel te Amersfoort.

In het kader van het ontwikkeltraject van Curriculum.nu is een viertal leergebiedoverstijgende thema's benoemd door verschillende ontwikkelteams. Het betreft duurzaamheid, globalisering, gezondheid  en technologie. Ze zijn alle vier complex en hangen bovendien met elkaar samen. Deze notitie geeft van elk een beperkte omschrijving. Kader hierbij bieden de Sustainable Development Goals (SDG’s), zoals de VN die in 2015 hebben geformuleerd.

Deze rapportage beschrijft de resulaten van een vragenlijstonderzoek onder 76 docenten en 359 leerlingen over de vernieuwing van het examenprogramma maatschappijwetenschappen. Het betreft de startmeting in een meerjarig monitortraject naar de manier waarop het nieuwe programma in de praktijk wordt vormgegeven.

In het schooljaar 2018/2019 zijn de vernieuwde examenprogramma's voor bedrijfseconomie, ondernemerschap en financiële zelfredzaamheid (hierna te noemen bedrijfseconomie) ingevoerd. Het nieuwe vak bedrijfseconomie (BE) vervangt het examenvak management en organisatie. In dit rapport wordt in de breedte gekeken naar de ervaringen en meningen van docenten met betrekking tot (de invoering van) dit programma, maar ook specifiek naar de voornaamste programmatische veranderingen. Deze veranderingen richtten zich op het meer centraal stellen van de belevingswereld van de leerling en het komen tot een grotere samenhang tussen de diverse domeinen van het examenprogramma.