Publicaties

In 2014 (op beperkte schaal) en in 2015 (voor het eerst op alle scholen) werd het nieuwe centraal examen geschiedenis voor havo en vwo afgenomen. Dit rapport is een samenvatting van een onderzoek onder docenten en leerlingen naar de implementatie van dit nieuwe examen. De opbrengsten van dit onderzoek kunnen worden gebruikt om na te gaan of er behoefte is aan klein of groot onderhoud van het examenprogramma en wat de aard daarvan zou moeten zijn.

Met ingang van 2015 wordt gewerkt met een nieuw centraal examen geschiedenis voor havo en vwo. In de aanloop naar dat nieuwe examen is geëxperimenteerd met het nieuwe examenprogramma. Ervaringen die daarmee sinds 2009 zijn opgedaan zijn verzameld door het bevragen van zowel leraren als leerlingen. In 2015 heeft zo'n vragenlijstonderzoek plaatsgevonden onder leerlingen. Het doel van de vragenlijst was een beeld te krijgen van de opvattingen van examenleerlingen havo/vwo over het (nut van het) vak geschiedenis en hun epistemologische opvattingen. Dit rapport bespreekt de uitkomsten van de vragenlijst op hoofdlijnen. Een losse bijlage presenteert de uitgebreide resultaten per thema, uitgesplitst naar havo- en vwo-leerlingen, naar goede, minder goede en zwakke leerlingen en naar jongens en meisjes. Ook wordt gekeken of leerlingen van wie een of beide ouders niet in Nederland zijn geboren tot andere oordelen komen dan de overige leerlingen.

Met ingang van 2015 wordt gewerkt met een nieuw centraal examen geschiedenis voor havo en vwo. In de aanloop naar dat nieuwe examen is geëxperimenteerd met het nieuwe examenprogramma. Ervaringen die daarmee sinds 2009 zijn opgedaan zijn verzameld door het bevragen van zowel leraren als leerlingen. In 2015 heeft zo'n vragenlijstonderzoek plaatsgevonden onder leerlingen. Het doel van de vragenlijst was een beeld te krijgen van de opvattingen van examenleerlingen havo/vwo over het (nut van het) vak geschiedenis en hun epistemologische opvattingen. Dit rapport bespreekt de uitkomsten van de vragenlijst op hoofdlijnen. Een losse bijlage presenteert de uitgebreide resultaten per thema, uitgesplitst naar havo- en vwo-leerlingen, naar goede, minder goede en zwakke leerlingen en naar jongens en meisjes. Ook wordt gekeken of leerlingen van wie een of beide ouders niet in Nederland zijn geboren tot andere oordelen komen dan de overige leerlingen.

Sinds 2015 worden de handreikingen voor het schoolexamen zowel op papier als in de vorm van een website aangeboden. De digitale omgeving biedt de mogelijkheid om de informatie sneller te actualiseren en/of aan te vullen. Ook deze handreiking is opgebouwd volgens het nieuwe concept en bestaat uit twee onderdelen: dit basisdocument en de meer uitgebreide website. Deze handreiking voor Chinese Taal en Cultuur – Variant lang bevat uitwerkingen van alle eindtermen van het eindexamenprogramma. De handreikingen se bevatten suggesties en adviezen voor de inrichting van het schoolexamen en hebben een niet voorschrijvend karakter.

Sinds 2015 worden de handreikingen voor het schoolexamen zowel op papier als in de vorm van een website aangeboden. De digitale omgeving biedt de mogelijkheid om de informatie sneller te actualiseren en/of aan te vullen. Ook deze handreiking is opgebouwd volgens het nieuwe concept en bestaat uit twee onderdelen: dit basisdocument en de meer uitgebreide website. Deze handreiking voor Chinese Taal en Cultuur – Variant lang bevat uitwerkingen van alle eindtermen van het eindexamenprogramma. De handreikingen SE bevatten suggesties en adviezen voor de inrichting van het schoolexamen en hebben een niet voorschrijvend karakter.

In opdracht van het Ministerie van OCW en in het kader van Onderwijs 2032 heeft SLO in 2015 een vooronderzoek uitgevoerd ten behoeve van een eventuele herijking en mogelijke aanpassing van kerndoelen en examenprogramma's Nederlands. Via een (beperkte) literatuurstudie van publicaties en gesprekken met experts is geprobeerd een beeld te krijgen van de door de vakgemeenschap Nederlands gewenste aanpassing van het leerplankader. Deze rapportage vat de opbrengsten samen en presenteert enkele voorlopige conclusies.

De trendanalyse Nederlands beschrijft en documenteert voor een aantal onderwijssectoren de stand van zaken op het gebied van het taalonderwijs Nederlands, beschreven aan de hand van een BUG-analyse (beoogd, uitgevoerd en gerealiseerd curriculum). De publicatie sluit af met een aantal curriculaire uitdagingen voor de komende jaren: meertaligheid en culturele diversiteit, een evenwichtig en samenhangend curriculum, productieve vaardigheden, kennis over taal, literatuur, toetsing en taal in andere vakken.

De trendanalyse klassieke talen schetst een beeld van het onderwijs klassieke talen in het kader van gymnasiale vorming op de categorale gymnasia en scholengemeenschappen in Nederland. Na een eerste inleiding over de – historische – positie en aard van het schoolvak volgt de inventarisatie van al wat het klassieke curriculum raakt. Deze inventarisatie valt in drie delen uiteen. In het eerste deel wordt het beoogde curriculum beschreven zoals formeel is vastgelegd. Het tweede deel beschrijft uitgevoerde curriculum: de huidige onderwijspraktijk van alle dag. Het derde deel biedt een overzicht van het gerealiseerde curriculum voor zover dat met cijfers kan worden onderbouwd. Deze curriculaire inventarisatie wordt geanalyseerd om te komen tot verbeterpunten en kansen. Het rapport sluit af met het signaleren van actuele ontwikkelingen op het gebied van de klassieke talen.

In dit rapport wordt een advies voor een nieuw examenprogramma voor het keuzevak informatica in de bovenbouw havo en vwo gepresenteerd. Het advies schenkt zowel aandacht aan de inhoud als aan de invoering van het examenprogramma. Er worden aanbevelingen gedaan voor acties op de korte termijn, maar ook maatregelen om de continuïteit van het vernieuwde schoolvak informatica te garanderen komen aan de orde.

In de examenprogramma's voor de natuurwetenschappelijke vakken wordt groot belang gehecht aan het kunnen toepassen van een concept in wisselende contexten. Deze verschillende contexten geven op hun beurt betekenis aan het concept. Het gaat dus om de wisselwerking tussen beide. SLO heeft een concept-contextvenster ontwikkeld dat zicht biedt op vier verschillende manieren waarop de wisselwerking tussen concepten en contexten kan worden uitgewerkt. In deze publicatie presenteren de auteurs een stappenplan, gebaseerd op het concept-contextvenster, dat kan helpen bij het ontwerpen van lesmateriaal of lessenseries, of bij het kiezen van reeds ontwikkeld materiaal.