Publicaties

Dit verslag geeft een beeld van schrijfonderwijs Nederlands in het vo, zoals dat in drie lesmethoden wordt aangeboden en door achttien leraren naar eigen zeggen wordt gerealiseerd. Het betreft de methoden Nieuw Nederlands, Op Niveau en Talent Wat bieden de methoden aan, hoe interpreteren de leraren het in de methoden aangeboden curriculum, hoe gaan ze met de methoden om en verzorgen zij hun schrijfonderwijs?

Deze vakoverstijgende handreiking hoort bij de nieuwe examenprogramma's biologie, natuurkunde en scheikunde havo en vwo die in augustus 2013 van kracht zijn geworden in de tweede fase van het voortgezet onderwijs. Een van de doelen van de vakvernieuwingen is het creëren van meer samenhang binnen en tussen de verschillende bètaprogramma's. Deze handreiking wil docenten en docentenopleiders helpen om samenhang en afstemming in de klas vorm te geven. Eerst wordt gekeken naar verschillende vormen van samenhang en naar de ervaringen van pilotscholen. Daarna volgen suggesties voor inhoudelijke afstemming met concrete voorbeeldmodules. Bij deze handreiking hoort een digitaal gedeelte in de vorm van een Excelbestand. In dit bestand staan de verschillende examenprogramma's naast elkaar en is er gekeken waar overeenkomstige concepten of contexten voorkomen.

De experimentele examenprogramma’s wiskunde 2014, zoals ontwikkeld door cTWO, vormden de grondslag voor de examenpilots die in het schooljaar 2009-2010 van start gingen in de vierde klassen van in totaal zestien pilotscholen voor havo en vwo. Deze pilots zijn onderworpen aan een onafhankelijke, meerjarige curriculumevaluatie, uitgevoerd door SLO in opdracht van het ministerie van OCW en in afgestemd met cTWO. De evaluatie richtte zich op beantwoording van de volgende algemene hoofdvraag: In hoeverre heeft de vernieuwing geresulteerd in voor pilotdocenten en -leerlingen haalbare en uitvoerbare wiskundeprogramma's? De evaluatierapportage in zijn geheel omvat, naast een samenvattend eindrapport, zeven deelrapportages over de examenpilots wiskunde A, B en D voor havo en wiskunde A, B, C en D voor vwo.

Het invoeringsplan nieuwe wiskunde-examenprogramma's beschrijft de uitgangspunten en organisatie van de invoering van de nieuwe examenprogramma's wiskunde A, B, C en D voor de tweede fase havo en vwo. Hierbij wordt ingegaan op het begrip 'invoeren' en de achterliggende doelen van de wiskundevakvernieuwing en de bijbehorende beleidscontext. Ook is aandacht voor algemene kennis over invoeringsprocessen vanuit een leerplankundig perspectief en specifieke ervaringen uit de wiskundepilots. Verder beschrijft het rapport de verschillende activiteiten bij het invoeringsproces en de instanties die daarbij betrokken zijn.

In de periode 2002 – 2010 hebben vakvernieuwingscommissies voor biologie, scheikunde en natuurkunde nieuwe conceptexamenprogramma's ontwikkeld en beproefd in examenpilots.Na een meerjarige evaluatie an de pilots zijn de nieuwe examenprogramma's voor biologie, natuurkunde, en scheikunde in schooljaar 2013-2014 ingevoerd in klas 4 van havo en vwo. Dit interimrapport geeft de resultaten betreffende de nulmeting onder docenten en leerlingen in schooljaar 2012/2013 weer. Hierbij wordt een vergelijking gemaakt tussen de huidige en de nieuwe examenprogramma's. Daarnaast geeft de evaluatie antwoord op de vraag in hoeverre de beoogde bètavakvernieuwing (op het niveau van het geschreven curriculum) geïmplementeerd en gerealiseerd wordt in de onderwijspraktijk.

Havoleerlingen met profiel C&M hoeven sinds augustus 2007 geen wiskunde in hun vakkenpakket op te nemen. Bij nader inzien wordt het ontbreken van wiskunde in het curriculum voor deze groep onwenselijk geacht: alle havoleerlingen moeten een examenprogramma wiskunde volgen. Begin 2012 werd daarom een programmacommissie samengesteld die in opdracht van de minister van OCW een concept-examenprogramma wiskunde C voor het havoprofiel C&M ontwikkelt. In het ontwikkelplan wiskunde C havo is opgenomen dat een flankerend onderzoek uitgevoerd wordt. Voorliggend rapport is een weergave van dit onderzoek. Het richt zich met name op de ervaringen van docenten wiskunde die onderwijs geven aan havoleerlingen in het profiel C&M en op de vraag welke wiskundige vaardigheden leerlingen moeten hebben die doorstromen naar hbo-v en pabo.

Het Europees Referentiekader (ERK) voor de moderne vreemde talen bestaat in 2011 tien jaar. In 2008 is SLO, samen met CPS, APS, Cito, CINOP en ICLON een omvangrijk ERK-implementatieplan gestart, met als belangrijkste product de website www.erk.nl. Om het volledig ontwikkelde product te evalueren is in november 2011 een online-enquête over de website gehouden onder docenten Duits, Engels, Frans en Spaans. Doel van de enquête was na te gaan wat talendocenten in Nederland vinden van de website. De resultaten worden in deze publicatie gepresenteerd.

Het onderwerp van deze publicatie is het vak Engels als schakel in de aansluitingsketen havo - hbo. Aan de hand van deskresearch, interviews met docenten en enquêtes onder leerlingen, in zowel hbo-instellingen als op toeleverende havo-scholen, is nagegaan of er sprake is van aaansluitingsproblematiek, en zo ja welke. Geconcludeerd wordt dat wat bij het vak Engels een goede aansluiting het meest in de weg staat, niet zozeer de taalbeheersing van de leerling is, maar het ontbreken van afstemming tussen de accenten die het voortgezet- en het vervolgonderwijs leggen in die taalbeheersing, èn de toenemende discrepantie in taaldidactiek.

Met ingang van het schooljaar 2015-2016 zijn de nieuwe examenprogramma’s havo-vwo voor alle wiskundevakken van kracht. Naast nieuwe leerstof is in de examenprogramma’s en syllabi gekozen voor een nieuwe formulering van de leerstofoverstijgende leerdoelen, met name om het bevorderen van wiskundige denkactiviteiten. In dit document worden opgaven uit de pilotexamens gebruikt als voorbeelden van de manier waarop wiskundige denkactiviteiten kunnen worden gestimuleerd in de lessen en hoe ze kunnen worden getoetst.

Voor het voortgezet onderwijs zijn twee rekentoetswijzers ontwikkeld, één voor niveau 2F en één voor niveau 3F. Deze rekentoetswijzers hebben elk een officiële status als regelgevend document en zijn door de rijksoverheid goedgekeurd. Dit servicedocument heeft tot doel betrokkenen bij het rekenonderwijs op scholen en daarbuiten informatie te verstrekken over de rekentoetsen, voor zover die niet in de rekentoetswijzers is opgenomen. Omdat de rekentoetswijzer een officiële status heeft, kan daarin niet alle informatie worden opgenomen die voor betrokkenen van belang kan zijn. Daarom is dit servicedocument ontwikkeld, dat in tegenstelling tot de rekentoetswijzer geen officiële status kent. Het document bevat een korte beschrijving van de totstandkoming van de rekentoetswijzers, enkele overwegingen daarbij, feitelijk informatie voor scholen en docenten en voorbeeldopgaven.