Publicaties

In het project Tussendoelen & leerlijnen (TULE) van SLO zijn de kerndoelen van alle leergebieden uitgewerkt. Hiermee biedt SLO scholen/leraren een beeld wat er onder de globale kerndoelen verstaan kan worden. Het geeft zicht op de manier waarop bij ieder kerndoel de inhouden (kennis en vaardigheden) en activiteiten (van kinderen en leraren) kunnen worden verkaveld over de groepen 1 tot en met 8. Dit maakt de doorgaande ontwikkeling van de inhoud van het onderwijsaanbod zichtbaar. De uitwerkingen in TULE laten zien hoe de inhoudsverkaveling eruit zou kunnen zien. Van de informatie op de TULE website (tule.slo.nl) is voor alle zeven leergebieden een geprinte versie beschikbaar. Dit deel betreft het leergebied oriëntatie op jezelf en de wereld.

Deze bundel is bedoeld voor iedereen die zich bezighoudt met mvt in het primair en voortgezet onderwijs. Het met emeritaat gaan van prof. dr. Gerard Westhoff en de opheffing van het NaB-MVT (gelijktijdig in 2008) waren aanleiding voor reflectie. Waar hebben de onderwijsontwikkelingen van de laatste vijftien jaar ons wat vreemde talen betreft gebracht? Waar staan we nu en hoe zal het onderwijs er over nog eens vijftien jaar uitzien? Moeten we inzetten op eerder beginnen met vreemde talen in het onderwijs? Is iedereen aan het ERK? Is talenonderwijs in de toekomst nog nodig? Moet het anders? Kan het beter? De 22 bijdragen verdedigen allemaal een specifieke - veelal prikkelende - stelling. Er zijn drie thema's: doelen en toetsing van vreemdetalenonderwijs; vreemdetalendidactiek en taalonderwijsbeleid. Alle bijdragen in de bundel zijn gebaseerd op onderzoeksresultaten.

Deze publicatie kan als hulpmiddel gebruikt worden om te bepalen of en in hoeverre een school de mogelijkheden benut om actief burgerschap en sociale integratie te implementeren. Het instrument is ontworpen als startpunt van beleidsontwikkeling voor burgerschap. Aan de hand van dit instrument kan een dialoog worden gestart over de verschillende aspecten van burgerschap. Die dialoog kan uitmonden in het stellen van doelen en het maken van een planning. Om al de opgenomen aspecten te behandelen is expertise nodig van verschillende actoren in de school: de schoolleiding en teamleden vullen elkaar daarbij aan.

De titel van deze publicatie verwijst zowel naar de inhoudelijke dynamiek die er voortdurend is in allerlei leerplankwesties als naar het voortschrijdend denken over begrippen en benaderingen van leerplanontwikkeling. Veranderingen in de samenleving vragen steeds om nieuwe kennis en vaardigheden en daarmee om een blijvende ontwikkeling van ons onderwijs. Vragen als 'Hoe verloopt dit proces van leerplanontwikkeling?', 'Wat is eigenlijk een leerplan?' en 'Wat draagt het bij aan de kwaliteit van leerplanproducten?' staan daarom centraal in deze publicatie.'Leerplan in ontwikkeling' is kortom een handzame inleiding op het gebied van leerplanontwikkeling en geschikt voor schoolleiders, leraren, opleiders, beleidsmakers en andere betrokkenen bij onderwijsontwikkeling.

Deze publicatie bespreekt kenmerken van een kansrijke aanpak voor het omgaan met culturele diversiteit in po- en vo-scholen. Aan de hand van een verkenning in de literatuur en onderzoek op scholen worden aandachtspunten opgesteld voor de ontwikkeling van de schoolvisie en schoolcultuur, schoolbeleid en schoolorganisaties, onderwijsinhouden, en onderwijsactiviteiten. De publicatie bevat een handreiking met richtlijnen evenals enkele portretten van po- en vo-scholen die beschrijven hoe zij omgaan met culturele diversiteit in de schoolpraktijk

Beschrijving van het onderwijssysteem in Nederland van primair onderwijs tot en met hoger beroepsonderwijs.. Er wordt vooral aandacht geschonken aan ontwikkelingen binnen het onderwijs aan leerlingen met specifieke onderwijsbehoeftes en aan de brede thematiek van sociaal culturele diversiteit.

Van scholen en leerkrachten wordt steeds meer maatwerk verwacht dat recht doet aan verschillen tussen leerlingen. Actueel is de brede maatschappelijke ontwikkeling waarin gestreefd wordt naar integratie van leerlingen met een handicap in het reguliere onderwijs. Maar hoe werkt dit in de praktijk? Hoe komen leerkrachten tot een curriculum dat op maat is van leerlingen? Waar lopen zij daarbij tegenaan? Hoe zou dit beter kunnen? Deze vragen vormden de aanleiding voor het onderzoek 'samen leren maar op maat van de leerling'. In dit onderzoek staat de rol van de leerkracht als vormgever van het curriculum centraal. Om de vraagstelling nader te verkennen is gebruik gemaakt van interviews, lesobservaties en documentanalyses, uitgevoerd op acht basisscholen. Uit het onderzoek blijkt dat het ontbreekt aan een goede toerusting, zowel materieel als in expertise. Een goede toerusting van leraren zal in elk geval betrekking moeten hebben op een samenspel van deskundigheidsbevordering, schoolontwikkeling en leerplanontwikkeling.

Bij aanvang van de basisschool, op vierjarige leeftijd zijn er grote verschillen in Nederlandse taalvaardigheid tussen kinderen. Terwijl sommige kinderen dan pas in aanraking komen met de Nederlandse taal, kunnen andere kinderen al goed luisteren en praten in het Nederlands. Deze verschillen zijn voor een deel het gevolg van de sociaal-economische achtergrond van kinderen. Het taalgebruik van kinderen uit sociaal zwakkere milieus sluit minder aan bij de taalvaardigheid die op school gangbaar is. Een specifieke groep vormen de kinderen die het Nederlands als tweede taal leren. Wanneer zij op vierjarige leeftijd de basisschool binnenkomen, hebben zij vaak een veel beperktere vaardigheid in het Nederlands dan hun leeftijdgenootjes die het Nederlands als moedertaal leren. Deze brochure laat aan de hand van verschillende praktijkvoorbeelden zien dat verschillende momenten op een dag in de peuterspeelzaal zich er in principe goed voor lenen om taalontwikkeling in samenhang met ander ontwikkelingsgebieden te stimuleren.