Publicaties

In het kader van het ontwikkeltraject van Curriculum.nu is een viertal leergebiedoverstijgende thema's benoemd door verschillende ontwikkelteams. Het betreft duurzaamheid, globalisering, gezondheid  en technologie. Ze zijn alle vier complex en hangen bovendien met elkaar samen. Deze notitie geeft van elk een beperkte omschrijving. Kader hierbij bieden de Sustainable Development Goals (SDG’s), zoals de VN die in 2015 hebben geformuleerd.

Commissioned by CIDREE, a European network of national institutes for curriculum development and educational research, SLO administered a questionnaire among primary school teachers to inventory the resources thet use in their art classes.

In opdracht van CIDREE, een Europees netwerk van nationale instituten op het gebied van curriculumontwikkeling en onderwijsonderzoek, heeft SLO een onderzoek uitgevoerd naar welke bronnen leerkrachten in het primair onderwijs gebruiken bij het lesgeven in de kunstvakken.

Onder regie van de Inspectie van het Onderwijs brengt Peil.onderwijs de kennis, vaardigheden en houding van leerlingen aan het einde van het primair onderwijs in kaart. De peilingen worden uitgevoerd op basis van een domeinbeschrijving. Daarin wordt beschreven wat de wettelijke eisen zijn voor de inhoud van het specifieke domein en hoe deze inhoudelijke eisen in de praktijk van het onderwijs vorm krijgen. Voor digitale geletterdheid zijn geen kerndoelen of wettelijk kader beschikbaar. Verwacht wordt dat er naar aanleiding van de ontwikkelingen in Curriculum.nu, doelen voor het onderwijs ontwikkeld gaan worden die wellicht uitmonden in een wettelijk kader. Gezien deze ontwikkelingen en op basis van de informatie uit Curriculum.nu die op dit moment beschikbaar is, heeft de Inspectie van het Onderwijs SLO gevraagd een domeinomschrijving te ontwikkelen die beschrijft welke (sub)domeinen van digitale geletterdheid in het peilingsonderzoek ten minste getoetst zouden moeten worden om de digitale geletterdheid van leerlingen vast te stellen.

Deze handreiking biedt didactische suggesties voor een spreektaak (het houden van een vlog over je favoriete plek) en een gesprekstaak (het voeren van een besluitvormend overleg over het inzamelen van geld voor een goed doel). De taken zijn een bewerking van de taken die gebruikt zijn in de peiling naar Mondelinge taalvaardigheid. Ze zijn aangepast aan de context van de lespraktijk en voorzien van een lesbeschrijving en leerlingmateriaal (hulpkaarten voor het spreken en het voeren van een overleg). Ze dienen als voorbeelden van hoe het onderwijs in spreken en gesprekken voeren in groep 8 inhoud en vorm kan krijgen.

Onder regie van de Inspectie van het Onderwijs brengt Peil.onderwijs de kennis, vaardigheden en houding van leerlingen aan het einde van het primair onderwijs in kaart. De peilingen worden periodiek uitgevoerd waardoor vergelijking van prestaties over de tijd mogelijk is. Met de uitkomsten weten we wat kinderen leren op school, hoe deze resultaten zich in de tijd ontwikkelen en hoe deze zich verhouden tot het beoogde onderwijsleerproces. Het onderzoek wordt uitgevoerd op basis van een domeinbeschrijving. Daarin wordt beschreven wat de wettelijke eisen zijn voor de inhoud van het specifieke domein en hoe deze inhoudelijke eisen in de praktijk van het onderwijs vorm krijgen. In 2020 voert de inspectie een peiling uit naar het onderwijsleerproces en de leerresultaten van het domein leesvaardigheid binnen het taalonderwijs op de basisschool en in het sbo. Deze domeinbeschrijving vormt daarvoor een basis.

In de discussies over een herziening van het taalcurriculum is een belangrijke plaats weggelegd voor de rol van begrijpend leesonderwijs. Maar wat is begrijpend lezen eigenlijk? Dit rapport gaat in op de belangrijkste componenten die een rol spelen in het begrijpend leesonderwijs en hoe die elkaar beïnvloeden.

In 2014 is SLO begonnen met het ontwikkelen van een leerlijn mondelinge taalvaardigheid, lezen en schrijven voor groep 1 en 2 van het tweetalig primair onderwijs. De leerlijn werd tijdens de pilotperiode jaarlijks uitgebreid en bijgesteld tot een complete leerlijn voor groep 1-8. De pilotscholen hadden ook behoefte aan een leerlijn spelling en grammatica. Spellen is geen op zichzelf staande vaardigheid, maar een hulpmiddel bij lezen en schrijven. Daarom is ook geen 'standaard' leerlijn uitgewerkt, zoals voor de andere drie domeinen, maar is gekozen voor het schrijven van een handreiking voor tpo-coördinatoren en/of tpo-leerkrachten

In Nederland spreekt zeker een derde van de leerlingen thuis een andere taal dan het Nederlands. Toch worden deze andere talen en taalvariëteiten in de klas meestal niet aangemoedigd of benut, waardoor de leeromgeving van leerlingen heel monolinguaal blijft. Recente onderzoeken tonen echter het belang van meertaligheid aan voor de cognitieve-, taal-, en persoonlijkheidsontwikkeling van leerlingen. Het is daarom wenselijk dat scholen wél ruimte inbouwen voor meertaligheid. Om dat te ondersteunen heeft SLO, in samenwerking met leerkrachten en nieuwkomersconsulenten uit het primair onderwijs, een aantal lesactiviteiten ontwikkeld. Ze bieden leerkrachten van kleuterklas tot groep 8 handvatten om op een laagdrempelige manier aandacht te schenken aan meertaligheid.

Binnen het project Het Taalonderwijs Nederlands Onderzocht (HTNO) werkt SLO, samen met o.a. De Nederlandse Taalunie, aan het beschrijven van empirisch onderzoek naar het onderwijs Nederlands vanaf 1969. Deze publicatie over woordenschatontwikkeling in het basisonderwijs richt zicht op het onderzoek tussen 2004 en 2017. Het in het rapport beschreven onderzoek levert kennis op over effectieve aanpakken, maar ook kennis over wat er gebeurt in lessen woordenschat, over de manier waarop leerlingen deze lessen waarnemen en over beoordelingsinstrumenten.