Publicaties

Om de niveaus van het Referentiekader taal, dat onlangs wettelijk is vastgelegd, te concretiseren, heeft SLO samen met een docentenpanel onderzocht:-Welke voorbeelden er in het voorgezet onderwijs te vinden zijn van gesprekken en spreken op de vier niveaus van het Referentiekader taal.-Hoe het werken met het Referentiekader taal zich verhoudt tot de praktijkkennis en -ervaring van docenten Nederlands.Deze publicatie bevat voorbeelden op niveau 1F, 2F, 3F of 4F, met een toelichting waarom de opdracht en de daarbij behorende leerlingprestatie illustratief is voor het betreffende niveau, hoe die voorbeelden zijn gevonden en welke inzichten het werken met het Referentiekader heeft opgeleverd.

Deze bundel is bedoeld voor iedereen die zich bezighoudt met mvt in het primair en voortgezet onderwijs. Het met emeritaat gaan van prof. dr. Gerard Westhoff en de opheffing van het NaB-MVT (gelijktijdig in 2008) waren aanleiding voor reflectie. Waar hebben de onderwijsontwikkelingen van de laatste vijftien jaar ons wat vreemde talen betreft gebracht? Waar staan we nu en hoe zal het onderwijs er over nog eens vijftien jaar uitzien? Moeten we inzetten op eerder beginnen met vreemde talen in het onderwijs? Is iedereen aan het ERK? Is talenonderwijs in de toekomst nog nodig? Moet het anders? Kan het beter? De 22 bijdragen verdedigen allemaal een specifieke - veelal prikkelende - stelling. Er zijn drie thema's: doelen en toetsing van vreemdetalenonderwijs; vreemdetalendidactiek en taalonderwijsbeleid. Alle bijdragen in de bundel zijn gebaseerd op onderzoeksresultaten.

Deze publicatie kan als hulpmiddel gebruikt worden om te bepalen of en in hoeverre een school de mogelijkheden benut om actief burgerschap en sociale integratie te implementeren. Het instrument is ontworpen als startpunt van beleidsontwikkeling voor burgerschap. Aan de hand van dit instrument kan een dialoog worden gestart over de verschillende aspecten van burgerschap. Die dialoog kan uitmonden in het stellen van doelen en het maken van een planning. Om al de opgenomen aspecten te behandelen is expertise nodig van verschillende actoren in de school: de schoolleiding en teamleden vullen elkaar daarbij aan.

De titel van deze publicatie verwijst zowel naar de inhoudelijke dynamiek die er voortdurend is in allerlei leerplankwesties als naar het voortschrijdend denken over begrippen en benaderingen van leerplanontwikkeling. Veranderingen in de samenleving vragen steeds om nieuwe kennis en vaardigheden en daarmee om een blijvende ontwikkeling van ons onderwijs. Vragen als 'Hoe verloopt dit proces van leerplanontwikkeling?', 'Wat is eigenlijk een leerplan?' en 'Wat draagt het bij aan de kwaliteit van leerplanproducten?' staan daarom centraal in deze publicatie.'Leerplan in ontwikkeling' is kortom een handzame inleiding op het gebied van leerplanontwikkeling en geschikt voor schoolleiders, leraren, opleiders, beleidsmakers en andere betrokkenen bij onderwijsontwikkeling.

Beschrijving van het onderwijssysteem in Nederland van primair onderwijs tot en met hoger beroepsonderwijs.. Er wordt vooral aandacht geschonken aan ontwikkelingen binnen het onderwijs aan leerlingen met specifieke onderwijsbehoeftes en aan de brede thematiek van sociaal culturele diversiteit.

‘Doe maar gewoon’, dat is wat de meeste leerlingen in het voortgezet onderwijs willen. Leerlingen met een beperking in welke vorm dan ook, zijn hierop geen uitzondering.Door de leerlinggebonden financiering (het rugzakje) hebben ook leerlingen met een beperking de mogelijkheid om een reguliere school te bezoeken en dat gebeurt ook steeds meer. Leerlingen krijgen hiermee de kans tussen ‘gewone’ leerlingen op te groeien die ook zo hun problemen hebben en er oplossingen voor zoeken.In deze publicatie wordt verslag gedaan van een studie, waarin is gekeken naar de mate van succesvolheid van de integratie van deze leerlingen in het regulier voortgezet onderwijs. Hoe gaat het met de betreffende leerlingen en waar lopen docenten tegenaan? Zijn ouders tevreden en zijn scholen voldoende in staat de juiste randvoorwaarden te creëren? Door middel van gesprekken met leerlingen, ouders en met de mensen op de scholen proberen de auteurs inzicht te krijgen in de mogelijkheden en problemen die leerlingen met een 'rugzakje', hun ouders en de scholen ervaren in het voortgezet onderwijs. Binnen het onderzoek ligt de focus op leerplankundige implicaties en uitdagingen.

Van scholen en leerkrachten wordt steeds meer maatwerk verwacht dat recht doet aan verschillen tussen leerlingen. Actueel is de brede maatschappelijke ontwikkeling waarin gestreefd wordt naar integratie van leerlingen met een handicap in het reguliere onderwijs. Maar hoe werkt dit in de praktijk? Hoe komen leerkrachten tot een curriculum dat op maat is van leerlingen? Waar lopen zij daarbij tegenaan? Hoe zou dit beter kunnen? Deze vragen vormden de aanleiding voor het onderzoek 'samen leren maar op maat van de leerling'. In dit onderzoek staat de rol van de leerkracht als vormgever van het curriculum centraal. Om de vraagstelling nader te verkennen is gebruik gemaakt van interviews, lesobservaties en documentanalyses, uitgevoerd op acht basisscholen. Uit het onderzoek blijkt dat het ontbreekt aan een goede toerusting, zowel materieel als in expertise. Een goede toerusting van leraren zal in elk geval betrekking moeten hebben op een samenspel van deskundigheidsbevordering, schoolontwikkeling en leerplanontwikkeling.

De Werkplaats Kindergemeenschap te Bilthoven is overgegaan op het werken in domeinen met de taakgerichte benadering. Voor dit type onderwijs zijn leerzame taaltaken ontwikkeld en instrumenten waarmee deze taken op hun leerzaamheid kunnen worden beoordeeld. Docenten die met deze benadering aan de slag zijn gegaan hebben behoefte aan een breder repertoire rond scaffolding en rond het consolideren van kennis, vooral het memoriseren van vocabulaire en structuren. In deze publicatie wordt onderzocht op welke momenten tijdens de voorbereidings- en 'nabereidings'fase (= reflectie + consolidatie) van de taaltaak de docent scaffolding-technieken kan inzetten, welke activiteiten, welke type vragen, welke soorten interventie effectief zijn en welke juist contraproductief. Het memoriseren van vocabulaire en structuren is niet als apart probleem bestudeerd maar is meegenomen als onderdeel van de tips bij het scaffolden.