Publicaties

In de nieuwe examenprogramma’s wiskunde, die vanaf 2015 van kracht zijn, is een belangrijk leerdoel het bevorderen van wiskundige denkactiviteiten. Deze publicatie gaat in op de manier waarop in de dagelijkse onderwijspraktijk activiteiten ontwikkeld en opdrachten ontworpen kunnen worden die dit ondersteunen. Heel concreet gebeurt dit aan de hand van lesideeën ingedeeld naar leerdoel en plaats in het onderwijs. Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen oefeningen en opdrachten. De opdrachten betreffen veelal grotere niet-standaard opgaven, die leerlingen kunnen aanpakken door relevante parate kennis en vaardigheden te activeren én hun repertoire aan verworven wiskundige begrippen, strategieën en heuristische methoden bewust in te zetten. De oefeningen zijn enkelvoudige opgaven waarin een enkel aspect van een wiskundige denkactiviteit naar voren komt, zodat leerlingen die op de duur ook als mogelijke aanpak of zoekstrategie bewust kunnen inzetten bij het oplossen van problemen.

In deze publicatie zijn 25 spelbeschrijvingen opgenomen van spelletjes die de ontwikkeling van jonge kinderen stimuleren op, met name het gebied van rekenen, spel en executieve vaardigheden. Daarbij komen onderwerpen uit verschillende domeinen van rekenen-wiskunde in het basisonderwijs aan de orde, zoals getalbegrip, bewerkingen, meetkunde en logisch denken/redeneren.

Het hele onderwijsveld, van primair en speciaal (basis-)onderwijs tot en met middelbaar beroepsonderwijs, heeft te maken met de referentieniveaus, dus ook het praktijkonderwijs. Het praktijkonderwijs heeft een inspanningsverplichting om leerlingen referentieniveau 1F te laten bereiken. Voor leerlingen die kunnen doorstromen naar vervolgonderwijs is het zinvol als ook niveau 2F op onderdelen wordt behaald. Vanuit deze achtergrond heeft SLO in opdracht van het Ministerie van OCW gewerkt aan de ontwikkeling van leerroutes taal en rekenen met bijbehorende concretiseringen en voorbeelden voor het praktijkonderwijs, en aan doelenoverzichten voor de verschillende sectoren waarvoor het praktijkonderwijs opleidt. In deze publicatie zijn de leerroutes rekenen opgenomen.

Het hele onderwijsveld, van primair en speciaal (basis-)onderwijs tot en met middelbaar beroepsonderwijs, heeft te maken met de referentieniveaus, dus ook het praktijkonderwijs. Het praktijkonderwijs heeft een inspanningsverplichting om leerlingen referentieniveau 1F te laten bereiken. Voor leerlingen die kunnen doorstromen naar vervolgonderwijs is het zinvol als ook niveau 2F op onderdelen wordt behaald. Vanuit deze achtergrond heeft SLO in opdracht van het Ministerie van OCW gewerkt aan de ontwikkeling van leerroutes taal en rekenen met bijbehorende concretiseringen en voorbeelden voor het praktijkonderwijs, en aan doelenoverzichten voor de verschillende sectoren waarvoor het praktijkonderwijs opleidt. In deze publicatie zijn de doelenoverzichten bij de sectoren opgenomen.

De aansluiting tussen vwo en wo is nog steeds voor verbetering vatbaar. Het wo zet zich daarvoor in door intensievere en meer interactieve studievoorlichting, het vwo door meer academische vorming. De mogelijkheden die vwo-scholen hierbij hebben worden samengevat in de term wetenschapsoriëntatie. Voor een groot aantal vakken in het voortgezet onderwijs is een analyse gemaakt die de relatie tussen dat vak en wetenschapsoriëntatie laat zien. In deze publicatie betreft dat het vak wiskunde.

Als onderdeel van de SLO-projecten Coördinatie invoering nieuwe examenprogramma's natuurwetenschappelijke vakken en Coördinatie invoering nieuwe examenprogramma's wiskunde heeft SLO een werkgroep Afstemming wiskunde-natuurkunde tweede fase ingesteld. De werkgroep heeft acht thema’s uitgekozen die van belang zijn voor de samenhang tussen de beide vakken. Bij elk van deze thema’s zijn aanbevelingen geformuleerd. Sommige aanbevelingen zijn voornamelijk bestemd voor docenten en lerarenopleiders die willen afstemmen met hun wiskunde- of natuurkunde-collega's, andere zijn vooral bestemd voor examenmakers of uitgevers, weer andere voor syllabus- of vernieuwingscommissies.

In dit advies beschrijft de Commissie verantwoorde invoering rekentoets hoe de rekentoets in vo en mbo verantwoord ingevoerd kan worden. Het advies begint met de historie van de referentieniveaus, de rekentoets/het ce-rekenen en het tegenvallen van de resultaten op die toets. Daarna beschrijft het de opdracht en de werkwijze van de commissie en wordt ingegaan op de context van de invoering. Daarbij wordt aandacht besteedt aan de praktijk van het rekenonderwijs, onvolkomenheden in de toetsen/examens en de beschikbare en in ontwikkeling zijnde toetsen. Kern van het advies is dat leerlingen meer tijd nodig hebben om het niveau van de toets te halen. De Commissie stelt daarom tot slot een aantal tijdelijke maatregelen voor.

Deze handreiking beschrijft de achtergrond van het project Rekenboog.zml en biedt informatie over de bijbehorende leerlijnen rekenen voor zml en het lesmateriaal. Ook wordt het stappenplan dat de basis van de invoering vormt uitgebreid toegelicht. De handreiking is geschreven voor interne en externe begeleiders en adviseurs die betrokken zijn bij de begeleiding van de invoering van Rekenboog.zml.

Bij de invoering van de nieuwe examenprogramma’s voor wiskunde in de tweede fase van het havo en vwo is het met name voor docenten van belang zicht te krijgen op de verschillen met de huidige examenprogramma’s, zowel op hoofdlijnen als op detailniveau. Deze brochure geeft een overzicht van de vernieuwde wiskundeprogramma’s havo-vwo met daarbij per vak de verschillen tussen de huidige en de nieuwe programma’s, met een overzicht van nieuwe onderwerpen. Verder worden per vak voorbeelden van nieuwe examenopdrachten gegeven, met daarbij een korte toelichting. Tot slot wordt verwezen naar een aantal websites waar materiaal te vinden is ter ondersteuning van het wiskundeonderwijs.

Voor het basisonderwijs zijn de referentieniveaus een nadere aanvulling op de kerndoelen (2006). Daar waar de kerndoelen beschrijven wat het aanbod moet zijn in het basisonderwijs, beschrijven de referentieniveaus specifieker wat kinderen moeten begrijpen, kennen en kunnen: niet alleen aanbod, maar ook opbrengst. Deze publicatie is allereerst ontwikkeld voor hen die behoefte hebben aan een nadere toelichting met voorbeelden van het beschreven referentiekader voor 1F en 1S. De concretisering kan daarnaast gebruikt worden in de begeleiding van leraren en bovenbouwteams en door bovenbouwteams en intern begeleiders als het er om gaat keuzes te maken in de leerstof voor leerlingen voor wie 1F of 1S maximaal haalbaar is.