Publicaties

De aansluiting tussen vwo en wo is nog steeds voor verbetering vatbaar. Het wo zet zich daarvoor in door intensievere en meer interactieve studievoorlichting, het vwo door meer academische vorming. De mogelijkheden die vwo-scholen hierbij hebben worden samengevat in de term wetenschapsoriëntatie. Voor een groot aantal vakken in het voortgezet onderwijs is een analyse gemaakt die de relatie tussen dat vak en wetenschapsoriëntatie laat zien. In deze publicatie betreft dat het vak geschiedenis.

De Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen heeft op 11 februari 2013 de Vernieuwingscommissie M&O geïnstalleerd. De commissie had als opdracht de minister te adviseren over de wenselijkheid van vernieuwing van het tweede fasevak management en organisatie en daarvoor een voorstel te doen in de vorm van een globaal examenprogramma voor havo en vwo. In dit eindrapport presenteert de commissie de beide examenprogramma's. Ze worden op een aantal aspecten nader belicht: -de verschillen met het huidige programma; -de verdeling van de examenstof over het schoolexamen en het centraal examen; -het onderscheid tussen het havo- en het vwo-programma; -de relatie tussen het nieuwe examenprogramma en dat van andere vakken, in het bijzonder economie. Verder adviseert de commissie de naam van het vak management en organisatie te veranderen in Bedrijfseconomie, ondernemerschap en financiële zelfredzaamheid. Deze nieuwe naam zorgt voor een moderne invulling en uitstraling van het vak en biedt meer duidelijkheid over de inhoud.

De theoretisch leerweg (tl) van het vmbo heeft een bijzondere positie in het Nederlandse onderwijsbestel. Vmbo-tl maakt deel uit van het voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs, maar kent alleen theoretische vakken. Net als de andere vmbo-leerwegen is de tl een tussenstation naar vervolgonderwijs, maar in dit geval kan dat zowel mbo als havo zijn. In deze publicatie staat de vraag centraal hoe je tl-leerlingen bij het vak geschiedenis beter kunt voorbereiden op de overstap naar havo. Het maken van extra opdrachten op havoniveau verhoogt de prestaties van leerlingen, zo blijkt uit een onderzoek van SLO samen met het Montessori College Twente in Hengelo. Bovendien helpen de opdrachten bij de determinatie; leerlingen kunnen laten zien of ze voor geschiedenis op het havo genoeg in huis hebben.

Losse bijlagen bij het rapport Oorlog en dekolonisatie : heroriëntatie op de Tweede Wereldoorlog en de dekolonisatie van Nederlands-Indië.

Dit rapport doet verslag van een project waarin is verkend hoe de Tweede Wereldoorlog -inclusief de Holocaust- en de dekolonisatie van Nederlands-Indië voorkomen in het curriculum van het primair en voortgezet onderwijs. Daarbij is onderscheid gemaakt tussen:

het beoogde curriculum: visie en bedoelingen van het leerplan, uitgewerkt in documenten en materialen;

het uitgevoerde curriculum: het-leerplan-in-actie in de feitelijke school- en klassenpraktijk en percepties van leraren daarover;

het gerealiseerde curriculum: de ervaringen en resultaten van leerlingen.

Aanleiding van dit project is de transitie die momenteel gaande is waarbij, als gevolg van het wegvallen van de generatie getuigen, herinnering geschiedenis wordt. Wat betekent dit voor de wijze waarop we in het onderwijs aandacht willen besteden aan deze tijdsperiode en kan daarbij een relatie worden gelegd met doelen voor burgerschapsonderwijs? Een los katern met bijlagen (te downloaden) presenteert de uitgebreide onderzoeksresultaten.

In het kader van het project Monitoring invoering geschiedenis havo/vwo heeft SLO onderzoek gedaan naar opvattingen van leerlingen over verschillende aspecten van het schoolvak. Deze publicatie doet verslag van de vraag of leerlingen goed voorbereid zijn op het school- en centraal examen, hoe zij denken over het vak geschiedenis en het nut daarvan, wat zij vinden van de tien tijdvakken en van de historische contexten.

Om aan de pabo te kunnen studeren is een diploma mbo 4, havo of vwo nodig. Met ingang van het studiejaar 2015-2016 worden de regels voor de toelating tot de pabo veranderd. Voor aspirant-studenten uit het mbo en het havo gaan voor een aantal vakken bijzondere naderevooropleidingseisen gelden. Het betreft de vakgebieden: geschiedenis, aardrijkskunde en natuur & techniek (met elementen van biologie en natuurkunde). Met behulp van deze handreiking kunnen aspirant pabostudenten zich voorbereiden op de toelatingstoets aardrijkskunde.

Om aan de pabo te kunnen studeren is een diploma mbo 4, havo of vwo nodig. Met ingang van het studiejaar 2015-2016 worden de regels voor de toelating tot de pabo veranderd. Voor aspirant-studenten uit het mbo en het havo gaan voor een aantal vakken bijzondere naderevooropleidingseisen gelden. Het betreft de vakgebieden: geschiedenis, aardrijkskunde en natuur & techniek (met elementen van biologie en natuurkunde). Met behulp van deze handreiking kunnen aspirant pabostudenten zich voorbereiden op de toelatingstoets geschiedenis.

In 2009 is het vernieuwde examenprogramma maatschappijwetenschappen opgeleverd aan de minister van OCW. In het schooljaar 2011-2012 zijn acht havopilotscholen gestart met het nieuwe programma in het vierde leerjaar havo. In de eindevaluatie van de pilot is onderzocht in hoeverre de beoogde vakvernieuwing maatschappijwetenschappen voor havo in een haalbaar, uitvoerbaar en toetsbaar leerplan resulteert. Op basis van de deel- en eindconclusies is een aantal aanbevelingen voor doorontwikkeling geformuleerd. De aanbevelingen zijn geordend aan de hand van het curriculaire spinnenweb, en hebben betrekking op visie, leerdoelen en -inhouden, leeractiviteiten, docentrollen, bronnen en materialen, groeperingsvorm en toetsing.

Met ingang van 2015 komt er een eind aan de tijdelijke afwijking die eruit bestond dat het centraal examen geschiedenis betrekking had op domein A en C. Vanaf 2015 heeft het centraal examen betrekking op domein A en B, dus op Historische vaardigheden en Oriëntatiekennis van de tien tijdvakken. Om de implementatie van dit nieuwe centraal examen te monitoren heeft SLO onderzocht op welke wijze docenten vorm geven aan het examenprogramma, welke keuzes zij maken met betrekking tot de leerstofordening en het PTA. Ook is onderzocht in hoeverre docenten en leerlingen tevreden zijn over het nieuwe programma en welke knelpunten zij ervaren.