Publicaties

De taal van een schoolvak is voor iedere leerling eigenlijk een nieuwe taal. Dat geldt voor de receptieve beheersing van die taal (lezen en luisteren), maar vooral voor de productieve beheersing: zelf vakmatige redeneringen formuleren is moeilijk en vergt van leerlingen inspanning in een langdurig leerproces. Deze brochure biedt leraren handvatten voor de ondersteuning van dat leerproces door middel van een doordachte vaktaaldidactiek. Hij is bedoeld voor leraren (in opleiding), taalcoördinatoren, lerarenopleiders en onderwijsadviseurs op het terrein van de mens- en maatschappijvakken.

De taal van een schoolvak is voor iedere leerling eigenlijk een nieuwe taal. Dat geldt voor de receptieve beheersing van die taal (lezen en luisteren), maar vooral voor de productieve beheersing: zelf vakmatige redeneringen formuleren is moeilijk en vergt van leerlingen inspanning in een langdurig leerproces. Deze brochure biedt leraren handvatten voor de ondersteuning van dat leerproces door middel van een doordachte vaktaaldidactiek. Hij is bedoeld voor leraren (in opleiding), taalcoördinatoren, lerarenopleiders en onderwijsadviseurs op het terrein van de natuurwetenschappelijke vakken.

In de periode 2002 – 2010 hebben vakvernieuwingscommissies voor biologie, natuur- en scheikunde nieuwe conceptexamenprogramma's ontwikkeld en beproefd in examenpilots. Maatschappelijke ontwikkelingen en knelpunten in het bètaonderwijs vormden aanleiding voor deze vernieuwing. De pilots zijn geëvalueerd in een onafhankelijk meerjarige curriculumevaluatie. Dit rapport doet verslag van de manier waarop examenmakers de vernieuwing concreet hebben vertaald naar een centraal examen. Aan de hand van een analysekader zijn centrale examens havo en vwo voor de vakken biologie, natuur- en scheikunde geanalyseerd. In focusgroepen zijn deze analyses besproken om te bepalen of de beoogde vernieuwing in voldoende mate wordt weerspiegeld in de centrale eindexamens.

In de periode 2002 – 2010 hebben vakvernieuwingscommissies voor biologie, scheikunde en natuurkunde nieuwe conceptexamenprogramma's ontwikkeld en beproefd in examenpilots. Na een meerjarige evaluatie van de pilots zijn de nieuwe examenprogramma's voor biologie, natuurkunde, en scheikunde in schooljaar 2013-2014 ingevoerd in klas 4 van havo en vwo. Om inzicht te krijgen in de mate waarin de onderwijspraktijk verandert als gevolg van de invoering van de vernieuwde examenprogramma’s, en of deze verandering conform de beoogde vernieuwing is, zijn drie metingen uitgevoerd. Dit rapport betreft de eindmeting, gedaan in het schooljaar 2016/2017 in klas 5 havo en 5 vwo. Het beschrijft de belangrijkste bevindingen uit de eindmeting en vergelijkt deze waar mogelijk met de resultaten van de nul- en de tussenmeting.

Dit rapport beschrijft en analyseert de huidige (2016) stand van zaken en belangrijkste ontwikkelingen en trends van het curriculum van de mens en maatschappijvakken in po en vo. Daarnaast wordt ook een aantal curriculaire uitdagingen voor de toekomst voor het domein als geheel en voor de afzonderlijke vakken gegeven.

In opdracht van het Ministerie van VWS is in 2015 de Commissie Versterking Infrastructuur Herinnering WOII (Commissie Cohen) ingesteld. Deze commissie heeft twee rapporten opgeleverd waarin verkenningen en voorstellen zijn gedaan voor manieren waarop de Tweede Wereldoorlog ook voor toekomstige generaties betekenis kan blijven hebben. De voorstellen van de commissie richten zich op het vaststellen van uitvoeringsagenda's voor vier domeinen: kennis, museaal, educatie en herdenken, eren en vieren. Voor het domein educatie bleek dat de inbreng van en de band met het onderwijs versterking nodig heeft. Deze publicatie biedt informatie over de positie van de Tweede Wereldoorlog in het curriculum en geeft aan waar mogelijkheden liggen om de samenhang tussen onderwijs en de sector WOII te vergroten.

Dit rapport beschrijft en analyseert de huidige (2016) stand van zaken van het curriculum van de natuurwetenschappelijke vakken in po en vo. Uit deze analyse zijn knelpunten verzameld die hebben geleid tot een zevental trends. Het betreft onder ander duurzame ontwikkeling, de concept-contextbenadering, vaardigheden en (formatieve) toetsing.

Nadat in de tweede fase havo/vwo in augustus 2007 een nieuw examenprogramma voor aardrijkskunde werd ingevoerd, is in 2010 het besluit gevallen om ook een nieuw programma voor aardrijkskunde in het vmbo in te voeren. Dit rapport is een verslag van het onderzoek heeft betrekking op de implementatie van het nieuwe examenprogramma, zoals dat in augustus 2013 op alle vmbo-scholen werd ingevoerd (te starten in het derde leerjaar) en in mei 2015 voor het eerst werd geëxamineerd. De ervaringen van zowel docenten als leerlingen zijn onderzocht. Concreet is onderzocht in hoeverre docenten en leerlingen tevreden zijn over een aantal specifieke aspecten van het nieuwe examenprogramma en welke knelpunten zij ervaren.

Voor alle vakken in het primair- en voortgezet onderwijs voert SLO trendanalyses uit. Doel van deze analyses is het in kaart brengen van de belangrijkste trends en ontwikkelingen binnen een vak of leergebied in alle sectoren van het onderwijs. Deze analyse richt zich op leerplanontwikkelaars, lerarenopleiders, beleidsmakers, directies, onderzoekers en leraren die zich bezighouden met het geschiedenisonderwijs. Het rapport beschrijft de huidige situatie in het geschiedenisonderwijs en schetst vanuit leerplankundig perspectief de actuele ontwikkelingen in praktijk, beleid en wetenschap. Daarbij wordt gekeken naar het curriculum zoals dat beoogd is, welke aspecten of onderdelen daarvan (door leraren en/of leerlingen) zijn uitgevoerd en of hetgeen met het curriculum is beoogd ook gerealiseerd is.