Publicaties

Met deze publicatie wordt aan de hand van twee portretten inzicht gegeven in de veranderende rol van de beroepsgerichte vakdocent als loopbaanbegeleider. Met behulp van de bekwaamheidseisen uit de wet BIO worden de benodigde aanvullende gedragskenmerken geschetst die vakdocenten nodig hebben om aan hun rol als loopbaanbegeleider invulling te geven.

Het leerplan technologie in de onderbouw heeft een drieledig doel: een betere aansluiting realiseren tussen de onderbouw en de bovenbouw van het vmbo, het bieden van een intersectorale loopbaanoriëntatie- en begeleiding en het aanleren van ICT-vaardigheden. Hierbij is uitgegaan van de kerndoelen onderbouw, het examenprogramma technologie GL en de opleidingsdomeinen van het mbo.

Leerlingen moeten in het vmbo al op jonge leeftijd de keuze maken voor een beroepsgericht programma. In de praktijk blijkt deze keuze niet altijd de juiste te zijn. De beroepsgerichte vakken in het vmbo zijn uitermate geschikt om leerlingen praktische, praktijknabije ervaringen op te laten doen die in het kader van loopbaanoriëntatie en -begeleiding (LOB) belangrijk zijn en de leerling kunnen helpen bij het maken van de keuze voor een vervolgopleiding. Deze handreiking heeft tot doel docenten en mentoren inzicht te geven in de mogelijkheden om vorm te geven aan LOB in de basis- en kaderberoepsgerichte leerwegen van het vmbo.

In deze publicatie staat het ontwikkelen van opleidingsbeelden als onderdeel van LOB centraal. De publicatie bevat vijf voorbeelden van projecten waarmee vmbo-scholen naast aandacht voor beroepsbeelden ook zorgen dat leerlingen vervolgopleidingen bezoeken en daar ervaringen opdoen. De ene school doet dat met beroepsopdrachten op de mbo-opleiding, de andere met een competentiegerichte beoordeling bij een simulatie of met veel contact tussen mbo-studenten en vmbo- leerlingen. In het laatste hoofdstuk worden succesfactoren op een rij gezet.

Leerlingen moeten in hun schoolloopbaan al op vrij jonge leeftijd belangrijke keuzes maken en blijven daarmee ook in hun latere loopbaan geconfronteerd. Een goede loopbaanoriëntatie en -begeleiding (LOB) draagt bij aan het voorkomen van schooluitval (bij de overgang naar het mbo of later in het mbo) en onnodig switchen van opleiding. De wettelijke verplichting tot het aanbieden van LOB zorgde bij vmbo-scholen tot organisatorische problemen. Daarom is in 2005 de vmbo Carrousel. ontstaan. In dit samenwerkingsverband komen leerlingen gecoördineerd in aanraking met de beroepspraktijk van de verschillende instellingen in de sector Zorg en Welzijn. Deze publicatie onderzoekt hoe de vmbo Carrousel opgenomen kan worden in een leerroute LOB voor de basis- en kadergerichte leerweg.

'Draaiboek buddystage' bevat een voorbeeldopzet voor een zogenaamde "buddystage" in het kader van Loopbaanoriëntatie en -begeleiding (LOB). Bij een buddystage loopt een vmbo-leerling twee werkdagen mee met een stagiair in het mbo. De mbo-stagiair wordt de "buddy" van de leerling genoemd. De buddystage is een mogelijk onderdeel van het programma LOB in de vierde klas. Het doel van de buddystage is het ontwikkelen van opleidingsbeelden bij de leerling. Deze opzet is bedoeld als voorbeeld. Indien gewenst kunnen de opdrachten, aanwijzingen en draaiboek aan de eigen situatie aangepast worden.

Handreiking voor het opstellen van een beleidsplan loopbaanoriëntatie en -begeleiding (LOB). De handreiking bestaat uit twee delen. Het eerste deel is gericht op het maken van een inventarisatie van de beginsituatie van de school. Het tweede deel schetst het traject voor het daadwerkelijk ontwikkelen van beleid betreffende LOB.

In deze losse bijlage bij de publicatie Praktijknabije LOB in de theoretische leerweg worden lessuggesties en ideeën gegeven voor het ontwikkelen van beroeps- en opleidingsbeelden.

Leerlingen moeten zichzelf leren kennen voordat ze keuzes kunnen maken over hun loopbaan.Complicerende factor hierbij is dat ze dat in het vmbo al op zeer jonge leeftijd moeten doen. Dit stelt hoge eisen aan de inhoud en de kwaliteit van loopbaanoriëntatie en begeleiding. Willen scholen de leerling centraal stellen en aandacht besteden aan de individuele loopbaan van de leerling dan zal daar binnen het programma structureel aandacht aan besteed moeten worden. Deze publicatie is dan ook bedoeld als een handreiking voor managers, coördinatoren, decanen en mentoren die serieus werk willen maken van LOB en zowel visie als beleid aan willen scherpen.

Na een periode van experimenteren en ontwikkelen is het examenprogramma Sport, Dienstverlening en Veiligheid (SDV) vastgesteld in augustus 2008. Evenals de andere examenprogramma's voor het vmbo zijn de eindtermen voor SDV ook globaal geformuleerd. De exameneenheden voor alle vakken en beroepsgerichte programma's bestaan in de meeste gevallen nog maar uit één eindterm, waarin de inhoud van de betreffende exameneenheid is samengevat. Dit heeft geresulteerd in eindtermen die op een algemeen en op een hoog abstractieniveau zijn geformuleerd. Omdat de herziening van de examenprogramma’s slechts betrekking heeft op een globalere omschrijving van de exameneisen, wordt het globaal omschreven examenprogramma al van toepassing vanaf het examenjaar 2009. Voor de exameneenheden die met een schoolexamen afgesloten worden (tweederde deel van het examenprogramma) zijn alleen de globaal geformuleerde eindtermen vastgesteld. De scholen hebben daardoor ruimte voor het maken van eigen inhoudelijke keuzes voor de concretisering van die eindtermen, maar zijn niet verplicht van die geboden ruimte gebruik te maken. Voor scholen die de geboden ruimte wel willen benutten heeft SLO de voorliggende handreiking gemaakt die bedoeld is om docenten ideeën aan te reiken.