Wereldburgerschap
“De wereld wordt kleiner als je groter wordt”. Via internet even op een Amerikaanse website kijken, een mobieltje uit China, fruit uit Afrika in de supermarkt en vliegen naar een tropische bestemming. Hoe bereid je leerlingen voor op een globaliserende samenleving? Hoe zit dat met een eerlijke verdeling van welvaart? En wat zijn de gevolgen van klimaatverandering? Vragen die ook in onderstaand lesmateriaal aan de orde komen.
10x Meer geschiedenis, Les-inspiratie, Fawaka Wereldburgerschap, Educulture, 2021. Doelgroep: po, vo
Voorstellen om de lesinhoud bij de tien tijdvakken van veelal 'westerse' geschiedenis aan te vullen. Per tijdvak worden suggesties gedaan voor onderwerpen, oefeningen en inhoud die in lessen behandeld kunnen worden. De publicatie bevat geen uitgewerkte lessen, maar is bedoeld om inspiratie te bieden bij het lesgeven over wereldgeschiedenis en bouwt voort op de poster '10x meer geschiedenis'.
Bricks Global Studies, OVD Educatieve Uitgeverij, 2015. Doelgroep: havo/vwo 1-6, tto
Engelstalige methode internationalisering voor tweetalig onderwijs (tto). Thema's zijn o.a.: Europese Unie; Verenigde Naties; Wereldburgerschap; Migratie en mensenrechten.
SLO analyse burgerschapsvorming (2017) (pdf, 292 kB)
Het Centrum voor Mondiaal Onderwijs(CMO). Doelgroep: po 7-8, vo.
Het CMO maakt lesmateriaal voor basis- en voortgezet onderwijs voor verschillende vakken of projecten. De onderwerpen: ontwikkelingssamenwerking, oorlog & vrede, mensenrechten, milieu, duurzame ontwikkeling en Europa.
In de lessenbank kan je lesbrieven zoeken op onderwerp, vak en leeftijdscategorie.
Cross Your Borders, Stichting Cross Your Borders, 2020-2021. Doelgroep: vmbo, havo, vwo, mbo, hbo (meerdere versies, afgestemd op niveau-leerjaar)
Meerdaagse interactieve burgerschapsprojecten over mondiale onrechtvaardigheid. Compleet georganiseerd. De onderwijsprojecten duren 1 tot 4 volle schooldagen en er kunnen 2 tot 25 klassen tegelijk deelnemen. Projecten: Globaland (XL), Cross Your Borders, Company FunFair en spel Minesweepers.
Day for Change, Day for Change. Doelgroep: Doelgroep: PO 7-8, vmbo, havo-vwo, mbo
Educatieproject over wereldburgerschap en duurzaam ondernemen. Werkboek voor de leerlingen en een handleiding voor docenten. Met behulp van tekst, videomateriaal, opdrachten en lesactiviteiten worden de leerlingen (en docenten) begeleid in het opzetten van een eigen duurzame onderneming.
Globi-trotter, Globi. Doelgroep: vo 1-6, mbo, hbo
Bordspel waarmee je met leerlingen of studenten in de les (wereldburgerschap) werkt aan het versterken van interculturele competenties. Spelers reizen de wereld rond, lossen interculturele dilemma’s op en denken na over vragen rondom cultuur en interculturele communicatie.
Klas4klas, StartUp4kids Foundation, 2016. Doelgroep: po 7-8, vo, mbo
Educatief programma wereldburgerschap en jong ondernemen voor leerlingen in Nederland en Ethiopië op basis van bestaande Aflatoun- en Aflateen-programma's. Scholen worden met elkaar in contact gebracht en werken samen. Het lesprogramma bestaat uit vijf modules rond:
1. Persoonlijk begrip en ontdekking.
2. Rechten en verantwoordelijkheden.
3. Sparen en uitgeven.
4. Plannen en budgetteren.
5. Sociaal en financieel ondernemerschap.
Daarbij komen ook diverse 21e-eeuwse vaardigheden aan bod.
Leerlingen krijgen de opdracht samen een club op te richten en te werken aan een gemeenschappelijk doel. De opbrengst daarvan komt ten goede aan de partnerklas in Ethiopië.
Leerhoek - voor 5 tot 18 jarigen, Europese Unie, 2021. Doelgroep: po 2-8, vo 1-6
Website met gratis lesmateriaal over de EU, zoals activiteitenboeken, video's, wedstrijden, spelletjes, nieuws en ander meertalig materiaal. Leerlingen ontdekken wat de EU doet en hoe onderwerpen als klimaat en milieu, cultuur en geschiedenis etc. relevant kunnen zijn voor hun eigen leven. Het materiaal is gefilterd naar leeftijdsgroep, thema en type materiaal.
Meertaligheid, SLO. Doelgroep po en vo
Meertaligheid is een gegeven in onze samenleving. Alle leerlingen komen in situaties waarin ze andere talen horen, of verschillende talen of dialecten nodig hebben om zich uit te drukken.
Door aandacht te schenken aan meertaligheid ontwikkelen leerlingen een open houding voor andere talige en culturele achtergronden. Op de themapagina meertaligheid van SLO staat informatie voor po en vo.
Er is ook een teamgids met actieve werkvormen om met je collega's in gesprek te gaan. Zo ontwikkel je een gezamenlijke taal en gemeenschappelijke beelden om te bepalen hoe je de talige diversiteit van leerlingen een plek geeft op school.
Slow looking - Streets of the World, Liesbeth Breek, 2019. Doelgroep: po, vo
Educatief pakket bij de foto's van Streets of the World (Jeroen Swolfs) waarbij de kijker wordt uitgedaagd om verder te kijken dan wat de ogen bij een eerste indruk waarnemen. Vijf onderdelen: van korte werkvorm tot langer project, zie Handleiding. De foto’s belichten allerlei facetten van hedendaags wereldburgerschap; identiteit, diversiteit, klimaatverandering, globalisering, mensenrechten, vrede, conflict en mondiale betrokkenheid. De foto-expositie is ook te bezoeken. Met lesbrieven (PO en VO/MBO).
Stuur je les op reis, Europese Commissie, vertegenwoordiging in Nederland, 2021. Doelgroep: po 1-8, vo
Overzicht van (veelal gratis) lesmaterialen over Europa ter verrijking van de les. Bijvoorbeeld: Europese verhalenkoffer, EU-spel en Europees kinderpaspoort.
Vluchtelingen & Asielzoekers, Centrum voor Mondiaal Onderwijs (CMO), 2015. Doelgroep: havo/vwo 3-4
Lessenreeks over het thema vluchtelingen en asielzoekers. Het doel van de lessen is om leerlingen duidelijkheid te verschaffen hoe tegen de aanwezigheid van vreemdelingen wordt aangekeken. In het dagelijks taalgebruik worden de termen vreemdelingen, migranten, allochtonen, vluchtelingen, asielzoekers en illegalen ten onrechte vaak door elkaar gebruikt. De reeks telt tien thema's, elk goed voor twee lesuren en een afsluiting.
Wereldburgerschap op school, Social Innovation Works, 2019. Doelgroep: po, vo
Programma dat scholen ondersteunt bij het invulling geven van Wereldburgerschap in het onderwijs. Daarbij wordt o.a. gebruik gemaakt van de uitgangspunten en de Canon voor Wereldburgerschap van het NCDO, de voormalige organisatie voor kennis en advies over mondiaal burgerschap en internationale samenwerking.
Wereldfestival, Globi. Doelgroep po 7-8, vo 1-6, mbo
Volledig dagprogramma gericht op intercultureel bewustzijn en interculturele vaardigheden. Het programma heeft de sfeer van een festival en geeft tegelijkertijd een inhoudelijke stimulans aan het wereldburgerschap van leerlingen. Het programma wordt aangepast aan niveau en leerjaar.