Onderwijsdoelen klassieke talen

Bovenbouw gymnasium

Menig classicus zal zich in deze uitspraak van een vakcollega herkennen. Hoe kun je het best omgaan met de beperkte tijd in de klas en de complexiteit van het schoolvak? Dit dilemma roept allerlei vragen op, als:

• Hoe kan je je tijd en aandacht zo verdelen, dat de leerling toegang krijgt tot de klassieke en deze ook literaire en persoonlijk kan waarderen?
• Zijn lezen en vertalen twee aparte vaardigheden met elk een eigen didactiek en leerlijn?
• Waarop is eigenlijk de keuze gebaseerd om tekstbegrip van Latijnse en Griekse literatuur te toetsen met vragen over gelezen passages en het vertalen van een ongeziene passage?

Het zelfstandig vertalen van authentieke teksten vinden gymnasiasten vaak het lastigste onderdeel van het schoolvak GTC en LTC. In de lessen besteden leraren dus ook veel tijd en aandacht aan de vertaalvaardigheid en daarmee wordt de verantwoordelijkheid voor de andere vakonderdelen wat meer overgelaten aan de zelfstandige verweking door de gymnasiast. Zo maakt de leraar elke dag keuzes in de stof, de leerlijn en de didactiek.

Het schoolexamen en het eindexamen

In de examenprogramma's voor GTC en LT​C​ zijn de wettelijke kaders voor de inhoud en organisatie van het schoolexamen en het centraal eindexamen vastgelegd. Daarin staan ook de eindtermen en een kennisbasis van de grammatica en de stilistische, narratologische en argumentatieve middelen. Het SLO heeft een handreiking schoolexamen opgesteld voor het schoolexamen waarin wordt gereageerd op veelgehoorde vragen uit het klassieke veld in de vorm van praktische suggesties.

In Leerplan in Beeld zijn de eindtermen en vakdoelstellingen opgenomen voor de kernen en vaardigheden voor het schoolvak GTC en LTC ​in de bovenbouw van het voortgezet onderwijs (leerjaar 4 t/m 6). Je kunt als school zelf bepalen hoe, wanneer en in welke vorm dit onderwijsaanbod tot stand komt. Je kunt ervoor kiezen het onderwijs in schoolvakken te geven, maar ook in leergebieden of thema's. Bekijk voor een handig totaaloverzicht ook de doelenkaart Latijn (pdf, 323 kB) en Grieks (pdf, 314 kB).

In aanvulling op de examenprogramma's publiceert het College voor Toetsen en Examens (CvTE) de syllabi voor het vak GTC en voor het vak LTC. Daarin stelt zij jaarlijks de exacte CE-stof vast inclusief het te lezen pensum voor het centraal examen. De wisselende auteurs en het werk waaruit het pensum wordt gekozen, worden ruim tevoren aangekondigd in het examenblad, zodat er bij de inrichting van het PTA rekening gehouden kan worden met de gekozen eindexamenauteur en het genre. De schoolexamenstof mag immers niet overlappen met tegelijk het genre en de auteur van het centraal eindexamen. In aanloop naar het examenjaar waarin bijvoorbeeld brieven van Cicero worden gelezen, kan voor het schoolexamen wel uit het filosofisch of retorisch werk van Cicero worden gelezen.

Schema eindexamenonderwerpen, gepubliceerde CE-syllabi en oude eindexamens