Onderwijsdoelen

Hoe zorg je ervoor dat jouw onderwijsprogramma goed aansluit bij wat leerlingen in het voortgezet onderwijs gaan leren? Hoe kun je als leerkracht tijden de les Engels differentiëren? Of hoe maak je voor jouw vak een onderwijsprogramma voor 10-14 onderwijs? Leerplan in Beeld helpt je op weg. Het is een digitale tool waarin je de leerlijn Engels vindt van primair onderwijs tot bovenbouw voortgezet onderwijs. Je vindt er ook de wettelijk voorgeschreven kerndoelen en eindtermen per vak. Zie ook de themapagina Inhoudslijnen po.

Alle doelen in samenhang

Tussendoelen, kerndoelen en eindtermen: elk schooltype heeft zijn eigen set doelen. Het primair onderwijs beschrijft doelen op een andere wijze dan het examenprogramma Engels voor het voorgezet onderwijs. Op het eerste gezicht lijkt het een beetje op appels met peren vergelijken. Hoe maak je daar een leerlijn van? Daar heb je een eenduidige structuur en taal voor nodig. In Leerplan in Beeld hebben we daarvoor het Europees Referentiekader (ERK) gebruikt. Hierin staat voor vijf vaardigheden beschreven wat je in een vreemde taal kunt op een bepaald niveau. Het zijn dezelfde vaardigheden die in de eindexamens voor de moderne vreemde talen worden geëxamineerd.

In het mbo is het te behalen ERK-niveau wettelijk vastgesteld, in het primair en voortgezet onderwijs niet. Maar voor een doorlopende leerlijn heb je wel een niveauaanduiding nodig. In Leerplan in Beeld zijn alle kerndoelen en eindtermen gekoppeld aan ERK-streefniveaus. Je vindt ze hier:

• po
• vmbo
• havo/vwo

De streefniveaus zijn onder andere afgeleid van de resultaten van verschillende onderzoeken. Zo heeft SLO in samenwerking met Cambridge Assessment English in 2017 het gespreksvaardigheidsniveau gemeten bij ruim 1700 vo-leerlingen.

Goed om te weten

In 2019 verscheen een voorlopige aanvulling op het ERK, The Companion Volume. In de doorlopende leerlijnen van Leerplan in Beeld zijn ze nog niet verwerkt. De definitieve versie van The Companion Volume komt in de loop van 2020 beschikbaar. Maar wil je hier alvast meer over weten? Kijk dan bij het thema ERK.

Wat kan ik als leerkracht met Leerplan in Beeld?

Je kunt om verschillende redenen gebruik maken van doelenoverzichten. Misschien werk je aan het vernieuwen van je onderwijs binnen een nieuwe onderwijsroute zoals 10-14 onderwijs. Of zoek je meer mogelijkheden voor maatwerk en wil je tegelijkertijd het eigenaarschap van je leerlingen versterken. Je school kan ook voor alle vakken overstappen op gepersonaliseerd leren of formatief evalueren op de agenda zetten. SLO werkt aan meerdere thema’s waarbij je als docent aan de slag kunt met leerdoelen.

10-14 onderwijs, waar primair en voortgezet onderwijs elkaar ontmoeten

Scholen die 10–14 onderwijs aanbieden, streven naar een ononderbroken leerlijn voor hun leerlingen. Veel van hen grijpen tegelijk de kans om het onderwijs te vernieuwen en meer maatwerk te bieden. Wil je voor jouw 10-14 school voor Engels een onderwijsprogramma ontwikkelen, kijk dan eens naar het overzicht van leerdoelen op Leerplan in Beeld. Of neem een kijkje bij het thema werken met leerdoelen dat we hieronder toelichten.

Eigenaarschap versterken met leerdoelenkaarten moderne vreemde talen

Als je eigenaarschap bij jouw leerlingen wilt versterken is het belangrijk dat zij kunnen meepraten over wat ze al beheersen, waar ze naar toe gaan en wat ze nog moeten doen om daar te komen", aldus Karin Foidl (docent Duits en Engels). Om dat te kunnen, hebben ze inzicht nodig in leerdoelen en daarbij horende beheersingsniveaus. Wil je hier meer over weten? Kijk dan op de themapagina werken met leerdoelen.

Formatief evalueren met heldere leerdoelen

Formatief evalueren staat volop in de schijnwerpers. Het geeft leraar en leerlingen inzicht in hun leerproces. Daarbij zijn heldere leerdoelen en succescriteria erg belangrijk. Wil je hier meer over lezen? Kijk dan op de themapagina formatief evalueren.