Onderwijsdoelen

Aan welke doelen werk je in het taalonderwijs?

Op deze vraag kun je in twee wettelijke documenten het antwoord vinden. Dat zijn de kerndoelen en het Referentiekader Taal. Hierin staat beschreven waaraan je taalonderwijs moet voldoen. SLO heeft uitwerkingen gemaakt die laten zien hoe je naar deze doelen toe kunt werken.

De kerndoelen

In de kerndoelen staat beschreven wat jij als leraar aan kennis en vaardigheden moet aanbieden. Er zijn 12 kerndoelen voor het taalonderwijs, verdeeld over drie domeinen:

• Mondeling taalonderwijs;
• Schriftelijk taalonderwijs;
• Taalbeschouwing, waaronder strategieën.

Kerndoel 4 luidt bijvoorbeeld: De leerlingen leren informatie te achterhalen in informatieve en instructieve teksten, waaronder schema’s, tabellen en digitale bronnen. Dit kerndoel bepaalt dus welke teksten je leerlingen minimaal zou moeten aanbieden om mee te werken.
De digitale versie van de kerndoelen is te vinden op de site Leerplan in Beeld.

Het Referentiekader Taal

In het Referentiekader Taal staat voor vier domeinen beschreven wat jouw leerlingen eind groep acht moeten beheersen:

• Mondelinge taalvaardigheid: gesprekken, luisteren en spreken;
• Lezen: zakelijke teksten en fictie teksten;
• Schrijven;
• Begrippenlijst en taalverzorging.

Eind groep 8 zou 75% van de leerlingen minimaal niveau 1F moeten beheersen, en zoveel mogelijk leerlingen niveau 2F. Voor het domein schrijven betekent dat bijvoorbeeld dat een leerling op 2F: samenhangende teksten kan schrijven met een eenvoudige, lineaire opbouw, over uiteenlopende vertrouwde onderwerpen uit de (beroeps)opleiding en van maatschappelijke aard.

Aan welke taaldoelen moet je werken in jouw groep?

Om je te helpen bepalen wat er aan bod moet komen, heeft SLO de doelen uitgewerkt:

1. De website TULE is een site waarop de kerndoelen zijn uitgewerkt in tussendoelen en leerlijnen. Deze site helpt je een keuze te maken in je aanbod. De informatie van de website is ook verschenen in een schriftelijke publicatie (pdf, 3.4 MB).
2. Het Referentiekader Taal is uitgewerkt in:
   a. Inhoudslijnen Nederlands. Deze geven een overzicht van de aanbodsdoelen waaraan je kunt werken binnen de domeinen van taal. De digitale versie van deze doelen is ook te vinden op de site Leerplan in Beeld.
   b. Leerstoflijnen Beschreven. Dit zijn vier publicaties waarin steeds één van de vier taaldomeinen uitgewerkt is in leerlijnen. Ze helpen je per domein inzicht te krijgen in het gewenste beheersingsniveau eind groep 8.
   c. Passende Perspectieven: Een site met leerroutes voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften voor taal die referentieniveau 1F waarschijnlijk niet halen.

Alle doelen en leerlijnen in één tool met Leerplan in beeld

Maak je als school bewust keuzes in het curriculum, passend bij jouw leerlingen en visie? Dan wil je goed weten wat de (wettelijke) doelen zijn en hoe de doorlopende leerlijnen in elkaar zitten. Hoe zorg je dat jouw onderwijsprogramma goed aansluit bij wat leerlingen eerder hebben gehad? Hoe maak je een goede mix van verplichte stof en keuzeonderdelen? Zoek je naar meer samenhang tussen de vakken? Leerplan in beeld helpt je op weg. Het is een digitale tool met doorlopende leerlijnen van primair onderwijs tot bovenbouw vo, maar ook alle wettelijk voorgeschreven kerndoelen en eindtermen per vak.