Debatteren & filosoferen
Door te debatteren leren leerlingen voor hun mening uit te komen én tegelijkertijd de mening van anderen te respecteren. Daarbij wordt niet ‘in het wilde weg geroepen’, maar worden standpunten onderbouwd door argumenten.
Ook bij filosoferen leren leerlingen gedachten uitwisselen en nadenken over vragen en dilemma's die het leven biedt.
Er is volop keuze aan lesmaterialen die je ondersteunen en inspireren bij debatteren en filosoferen.
Debat op het vmbo, Stichting Nederlands Debat Instituut. Doelgroep: vmbo 1-4
Portal met informatie over debatteren in het vmbo, trainingen, het vmbo-debattoernooi en direct in de les te gebruiken lesmateriaal.
Debat voor havo/vwo, Stichting Nederlands Debat Instituut. Doelgroep: havo/vwo 1-6
Portal met informatie over debatteren voor havo/vwo, trainingen, debattoernooien en direct in de les te gebruiken lesmateriaal (argumentatie-oefeningen, werkvormen, stellingen en video's).
Denkstappen, filosoferen leren in 18 stappen, Levendig Uitgever, 2019. Doelgroep: po 4-8, vo 1-2
Per les een denkstap met oefeningen om met kinderen en jongeren te komen tot een filosofisch gesprek.
Discussiëren kun je leren (DKJL) biedt programma's om actuele, maatschappelijke en gevoelige onderwerpen bespreekbaar te maken. Doelgroep: po en vo.
DKJL prikkelt organisaties om naar kinderen en jongeren te luisteren en om ze vraagstukken voor te leggen die van invloed zijn op hun toekomst.
Discussiëren kun je leren (DKJL), Stichting Discussiëren Kun Je Leren, 2013. Doelgroep: havo/vwo 4-6
Deze handreiking is bedoeld voor docenten bovenbouw havo/vwo en gaat in op achtergronden (wat is debatteren, debatteren in het onderwijs); de basis (parlementair debatteren, presentatie en structuur) en de jurymethode.
Ik zag twee apen wetenschapen, Levendig Uitgever, 2015. Doelgroep: po 7-8, vo 1-6
Handleiding om te filosoferen met kinderen en jongeren. 25 Voorbeelden van lessen die een filosofisch gesprek accommoderen over een thema rondom wetenschap of die aansluiten bij bepaalde vakken op school.
Lesmateriaal VFVO, Vereniging Filosofiedocenten in het voortgezet onderwijs. Doelgroep: havo/vwo 1-6
Lessenbank met uitgewerkte lessen filosofie met bijbehorend lesmateriaal en toetsen. De lessen zijn gerubriceerd op filosofisch domein, werkvorm en leerniveau.
Meet the Boss, DebatUnie, Doelgroep: vo 1-6
Debatwedstrijd op het snijvlak van technologie en maatschappij. Het benodigde lesmateriaal wordt online en kosteloos aangeboden. Je doet de hele lessenserie én het slotdebat alleen met je eigen klas (er is geen competitie met een andere school of klas) of je kiest voor een mini-workshop (door een trainer van de DebatUnie) plus een slotdebat.
Wegen naar wijsheid, Damon BV, Uitgeverij, 2007-2012. Doelgroep: vwo 1-6
Methode levensbeschouwing en filosofie voor vwo/gymnasium.
De methode daagt leerlingen uit en prikkelt tot zelfstandig denken en verantwoord handelen. De methode haakt ook in op de aandacht voor burgerschap, de rol van religie binnen onze samenleving en sociale integratie. In de verschillende delen komen levensbeschouwelijke stromingen, thema's, onderdelen van de filosofie en basisvaardigheden aan de orde.
Wij denken over..., Damon BV, Uitgeverij, 2008-2013. Doelgroep: havo/vwo 4-6
Methode filosofie aangepast aan de in 2007 vernieuwde eindtermen. Beoogd wordt het zelfstandig denken van de leerling actief te ontwikkelen. De methode bestrijkt voor havo de drie domeinen: filosofische antropologie, ethiek en sociale filosofie. Voor vwo komen aan de orde: ethiek; filosofische antropologie, kennistheorie en wetenschapsfilosofie. De methode veronderstelt een hoge mate van zelfwerkzaamheid van de leerling.
Wijs worden, methode filosofie, levensbeschouwing en burgerschap, Damon BV, Uitgeverij, 2012-2013. Doelgroep: havo/vwo 1-3
Methode filosofie, levensbeschouwing en burgerschap. Het zwaartepunt van de methode ligt op verantwoordelijkheid, burgerschap en ethiek.
SLO methodebeschrijving (pdf, 132 kB) (2014).
SLO analyse seksuele diversiteit (2014).
SLO analyse burgerschapsvorming (pdf, 155 kB) (2017).