Onderwijsdoelen
De huidige kerndoelen worden geactualiseerd en daarbij worden ook kerndoelen voor burgerschap ontwikkeld. In maart 2024 zijn deze in concept opgeleverd, maar ze zijn nog niet wettelijk vastgesteld. De huidige kerndoelen uit 2006 voor het primair onderwijs en de onderbouw van het voortgezet onderwijs zijn daarom nu nog richtinggevend.
De conceptkerndoelen burgerschap zijn begin maart 2024 opgeleverd. Deze zijn inmiddels door scholen in heel Nederland beproefd op bruikbaarheid en de feedback wordt door SLO verwerkt. De verwachting is dat we de definitieve conceptkerndoelen voor de zomer van 2025 opleveren. Ook worden er functionele kerndoelen burgerschap ontwikkeld voor het onderwijs aan zeer moeilijk lerenden en ernstig meervoudig gehandicapte (zml/mg) leerlingen.
Na de oplevering is het ministerie van OCW verantwoordelijk voor de vastlegging van de conceptkerndoelen in de wet.
Tot die tijd kunnen scholen de huidige kerndoelen uit 2006 gebruiken als wettelijke basis voor burgerschapsdoelen. Hieronder vind je een overzicht van de kerndoelen so met burgerschapsaspecten.
Wil je al aan de slag met de conceptkerndoelen burgerschap uit 2024? Dat kan! Laat je inspireren door deze doelen bij het vormgeven van je burgerschapsonderwijs.
Kerndoelen Speciaal onderwijs (2006)
Het speciaal onderwijs kent twee sets aan kerndoelen: een set voor het speciaal onderwijs en een set voor het onderwijs aan zeer moeilijk lerenden en ernstig meervoudig gehandicapte (zml/mg) leerlingen. Een aantal van deze kerndoelen vertonen expliciete relatie met burgerschap, denk aan 'Oriëntatie op Jezelf en de wereld' (OJW) en 'Oriëntatie op Mens en wereld' (OMW).
Het speciaal onderwijs kent ook leergebiedoverstijgende kerndoelen. Dat zijn kerndoelen die zich richten op de brede vorming van leerlingen. Ze kunnen gaan over schoolse vaardigheden zoals het leren leren, maar ook over sociaal-emotionele ontwikkeling, zoals het leren omgaan met klasgenoten en conflicthantering. Een aantal van deze leergebiedoverstijgende doelen zijn relevant voor het aanleren en oefenen van burgerschapsvaardigheden.
| OJW 51 (= PO OJW 36) |
De leerlingen leren hoofdzaken van de Nederlandse en Europese staatsinrichting en de rol van de burger. |
|---|---|
| OJW 52 (= PO OJW 37) |
De leerlingen leren zich gedragen vanuit respect voor algemeen aanvaarde waarden en normen. |
| OJW 53 (= PO OJW 38) |
De leerlingen leren hoofdzaken over geestelijke stromingen die in de Nederlandse multiculturele samenleving een belangrijke rol spelen, en ze leren respectvol om te gaan met seksualiteit en met diversiteit binnen de samenleving, waaronder seksuele diversiteit. |
| LGO 3 | De leerlingen leren naar algemeen geaccepteerde normen en waarden omgaan met anderen en leren samenwerken aan een gezamenlijke taak of gezamenlijk spel en leren omgaan met conflictsituaties. |
Bron: Handreiking burgerschap funderend onderwijs (2021). Amersfoort: SLO.
| OMW 30 | De leerlingen leren gebruik te maken van de voor hen relevante maatschappelijke en culturele instellingen. |
|---|---|
| OMW 31 | De leerlingen leren herkennen dat in de samenleving, onder meer op het gebied van sexualiteit, verschillen en overeenkomsten zijn tussen mensen en groepen van mensen in de wijze waarop ze leven. |
| OMW 32 | De leerlingen leren zich oriënteren op medezeggenschap, stemrecht, besluitvorming, het gemeentelijk en landelijk bestuur. |
| OMW 33 | De leerlingen leren de vrije tijd alleen en samen met anderen besteden. |
| LGO 3 | De leerlingen leren omgaan met anderen. |
Bron: Handreiking burgerschap funderend onderwijs (2021). Amersfoort: SLO.
SLO actualiseert de kerndoelen en examenprogramma’s
Inmiddels zijn de eerste opbrengsten gepubliceerd. Benieuwd naar de ontwikkelingen?