Visie ontwikkelen

Voor het ontwikkelen van een visie op burgerschap is het volgende nodig:

• Inventariseer of en hoe de visie op burgerschap is geformuleerd en of die visie voldoende is afgestemd op het schoolbeleid van de school. Stel jezelf ook de vraag of die visie een relatie legt tussen de wettelijke burgerschapsopdracht en de identiteit van de school.
• Beantwoord een aantal vragen (ja/nee/nog aan werken):
  1. Heeft de school een visie op burgerschap uitgewerkt?
  2. Is de visie op burgerschap van de school afgestemd op het schoolbeleid? En hoe is dat zichtbaar gemaakt?
  3. Legt de visie op burgerschap een relatie tussen de wettelijke burgerschapsopdracht en de identiteit van de school?
  4. Komt uit de visie naar voren hoe de school werkt aan de volgende aspecten van de wettelijke burgerschapsopdracht:
     
     • het nadrukkelijk en expliciet bijbrengen van respect voor en kennis van de basiswaarden van de democratische rechtsstaat (wetsartikel a);
     • de sociale en maatschappelijke competenties die leerlingen nodig hebben om te functioneren in een pluriforme democratische samenleving (wetsartikel b);
     • aandacht schenken aan kennis van soorten van diversiteit op het niveau van groepen en individuen en hoe zij respect daarvoor bevordert (wetsartikel c);
     • fungeren als oefenplaats voor burgerschap

Voor het ontwikkelen van een visie en aanpakken zijn diverse handreikingen beschikbaar.

• Handreiking Burgerschap funderend onderwijs (SLO, 2021). 
  De handreiking is voor alle scholen in het funderend onderwijs die aan de slag willen met burgerschapsonderwijs volgens de aangescherpte wetgeving. Het biedt ondersteuning bij het doelgericht en in samenhang werken aan burgerschapsonderwijs.
• Burgerkaartenspel (SLO, 2021)
  Hoe geef je vorm aan burgerschap op jouw school? Hoe zorg je ervoor dat je aan de nieuwe eisen van de wet en de Inspectie voldoet? Het Burgerkaartenspel van SLO zet je, met je team, aan het denken over de doelen die je als school of als schoolorganisatie wilt nastreven, maar ook over de leeractiviteiten, lessen en leerlijnen die je wilt opzetten, uitvoeren en evalueren.
• QuickScan Burgerschap - vernieuwde versie (Expertisepunt Burgerschap, 2023)
  Tool voor po en vo om inzichtelijk te maken hoe het burgerschapsonderwijs op dit moment in de school ervaren wordt. Het is een hulpmiddel om in gesprek te gaan en een koers en ontwikkelpunten te formuleren. Om scholen verder op weg te helpen is er ook een Toolbox Burgerschap, met tips, links, informatie en voorbeelden.

• IJkpunten voor goed burgerschapsonderwijs (AWP Sociale Kwaliteit e.a., 2021)
  In negen punten – de zogenoemde IJkpunten – is samengevat wat de kenmerken zijn van goed burgerschapsonderwijs en wat er nodig is om die op school te realiseren.

• Gesprekstool BurgerSmaken (VO-raad, 2020)
  In spelvorm, achterhaal je wat belangrijke burgerschapsthema’s zijn binnen de school die een plaats zouden moeten krijgen in je visie op burgerschapsonderwijs.

• Gesprekstool Pas op de plaats (Stichting School & Veiligheid, 2020)
  Deze tool bestaat uit een afbeelding van de school als oefenplaats en bijbehorende gespreksoefeningen. Het geeft zicht op wat er allemaal al (ongemerkt) gebeurt in de school en waar de school een volgende stap kan zetten.
• Quickscan internationalisering (Nuffic, 2023) 
  

  Tool om inzichtelijk te maken waar je school staat op het gebied van vier thema's die de basis vormen voor internationalisering:

  • aanbod, bereik en inclusie
  • aanpak en randvoorwaarden
  • duurzaam en impactvol beleid
  • evalueren en ontwikkelen

  Je ontvangt passende tips en adviezen én je krijgt handvatten om draagvlak te creëren en wereldburgerschap en internationalisering duurzaam te verankeren.