Digitale geletterdheid wordt steeds belangrijker"
In onze digitale samenleving, waarin technologie en media een belangrijke plaats hebben, is het niet alleen nodig om geletterd te zijn, maar ook om digitaal geletterd te zijn. Pas dan kun je een actieve, verantwoordelijke en zelfstandige deelnemer zijn. Het is daarom gewenst dat leerlingen kennis en vaardigheden ontwikkelen van digitale technologie.
Wat is digitale geletterdheid? Wanneer ben je digitaal geletterd? Waarom is digitaal geletterd zijn belangrijk? En welke uitdagingen zijn er voor het onderwijs?
Hier vind je een antwoord op deze vragen.
Wat is digitale geletterdheid?
Digitale geletterdheid is een combinatie van kennis en verschillende vaardigheden. Bij digitale geletterdheid gaat het om:
- kennis verwerven over digitale technologie
- omgaan met digitale technologie
- kritisch en (zelf)bewust gebruiken van de mogelijkheden van digitale technologie
- inschatten van kansen en risico’s die het gebruik van digitale technologie met zich meebrengt
Niet alleen kennis en vaardigheden, maar ook een passende houding is van belang. Bij digitale geletterdheid is het belangrijk dat leerlingen kunnen omgaan met complexe situaties en situaties die voor meerdere uitleg vatbaar zijn. Dat ze doorzetten bij lastige en open problemen. Dat ze kunnen samenwerken om een gezamenlijk doel te bereiken. En dat ze ondernemend zijn en op zoek gaan naar nieuwe kennis en toepassingsmogelijkheden.
SLO gaat uit van vier domeinen bij digitale geletterdheid:
ICT-basisvaardigheden – kennis en vaardigheden nodig om met digitale technologie om te gaan
- Mediawijsheid – kennis, vaardigheden en mentaliteit die nodig zijn om bewust, kritisch en actief om te gaan met digitale media
- Computational thinking – denkvaardigheden en strategieën die helpen bij het (her)formuleren van complexe problemen zodat een computer kan bijdragen aan het oplossen
- Digitale informatievaardigheden – (onderzoeks-)proces om systematisch, effectief en efficiënt digitale informatie te zoeken, vinden en delen
Wanneer ben je digitaal geletterd?
Digitaal geletterd ben je niet zomaar, je bent digitaal geletterd wanneer je bewust, verantwoordelijk, kritisch en creatief gebruik kunt maken van digitale technologie, digitale media en andere technologieën. Deze kennis en vaardigheden zijn nodig om toegang te krijgen tot informatie en om actief te kunnen deelnemen aan de samenleving nu en in de toekomst. Daarbij moet je je bewust zijn van de razendsnelle ontwikkelingen op dit gebied.
Waarom is digitale geletterdheid maatschappelijk van belang?
Data zijn een belangrijke grondstof geworden in de moderne wereld"
In de huidige samenleving is het belangrijk dat mensen digitaal geletterd zijn omdat ICT steeds belangrijker is in leven en werken van mensen. Zo is de wijze waarop mensen met elkaar communiceren door het gebruik van ICT sneller en intensiever. Mensen zijn ook minder afhankelijk van de gevestigde media en producenten omdat informatie overal online te vinden is en iedereen producent van informatie kan zijn. Allerlei nieuwe technologie is aanleiding voor nieuwe juridische vraagstukken en brengt privacy kwesties met zich mee waarmee je moet kunnen omgaan als je daarmee te maken krijgt.
De ontwikkeling van ICT gaat in hoog tempo verder. In het bedrijfsleven zijn bedrijfstakken ingrijpend veranderd door het gebruik van ICT. Robotisering, de ontwikkeling van kunstmatige intelligentie en nano-computers luiden een volgende fase van ontwikkeling in. Die gaat nog meer invloed hebben op het alledaagse leven, het werk, de economie en de samenleving.
Uitdaging voor het onderwijs
Veel mensen bezitten onvoldoende kennis en vaardigheden om kritisch gebruik te kunnen maken van de mogelijkheden van digitale technologie. Vaak wordt gedacht dat jongeren wel digitaal vaardig zijn. Maar dat is niet altijd zo. Jongeren zijn vaardig in het bedienen van apparaten als tablets en smartphones, maar zijn zich vaak niet bewust van de werking, alle mogelijkheden, beperkingen en risico's van de technologie.
Onderwijs in digitale geletterdheid is belangrijk om te voorkomen dat leerlingen digitaal laaggeletterd blijven of zelfs digitaal analfabeet (digibeet). Daarnaast kan het onderwijs in digitale geletterdheid leerlingen bekend maken met de wereld van informatietechnologie en hun belangstelling daarvoor wekken. Dat kan van belang zijn bij het bestrijden van het (groeiend) tekort aan ICT’ers in het onderwijs en het bedrijfsleven.
Werken aan de digitale geletterdheid van jongeren is een flinke uitdaging voor het onderwijs. Het vraagt om vanuit een weloverwogen visie op digitale geletterdheid goed te bekijken hoe je hier aandacht aan besteed. Hoe implementeren we dit en wat vraagt het van de docenten en van schoolleiders? Deze websitepagina's kunnen je daarbij helpen.