over digitale geletterdheid
Trends en ontwikkelingen
Digitale geletterdheid verdient een prominente plaats in het curriculum
Wat zijn actuele ontwikkelingen op het gebied van digitale geletterdheid? Wat zijn trends? Het onderwijs op het gebied van digitale geletterdheid kent verschillende uitdagingen. Hieronder zetten we de belangrijkste op een rijtje.
Programmeren is niet hetzelfde als digitale geletterdheid
De groeiende aandacht van scholen voor digitale geletterdheid is een goede zaak, maar er ligt een risico op de loer: het versmallen van digitale geletterdheid tot programmeren of coderen. Veel scholen richten zich vooral op dit specifieke onderdeel van digitale geletterdheid en diverse partijen ijveren voor het verplicht stellen van programmeren op school.
Natuurlijk is het is belangrijk om leerlingen kennis te laten maken met de beginselen van programmeren. Ze leren daarmee dat computers niets uit zichzelf doen, maar geïnstrueerd moeten worden in de vorm van algoritmes en dat die instructies logisch en systematisch dienen te zijn. Ook kan programmeren een bijdrage leveren aan het aanleren van probleemoplossende vaardigheden.
Programmeren is echter één aspect van één onderdeel van digitale geletterdheid, computational thinking. Ook andere aspecten van computational thinking en de andere drie domeinen van digitale geletterdheid verdienen aandacht.
Digitale informatievaardigheden zijn nodig
Het is belangrijk dat leerlingen leren kritisch om te gaan met de informatie die ze via internet en sociale media krijgen. Er zijn diverse voorbeelden bekend van nepnieuws dat via de sociale media de wereld ingestuurd wordt en door velen voor waar wordt aangezien. Het is goed als leerlingen leren dat dergelijk nepnieuws bestaat, hoe het in de digitale wereld verspreid kan worden en hoe je met dergelijk nieuws om kunt gaan.
Ook is het belangrijk te leren, dat sites als Google en Facebook nieuws en zoekresultaten tonen die afgestemd zijn op eerder zoekgedrag en geobserveerde belangstelling van gebruikers. Inzicht in hoe bedrijven dat doen en hoe dat te voorkomen kan ertoe bijdragen dat leerlingen niet argeloos in de informatiefuik lopen die dergelijke sites opzetten.
Het is belangrijk dat leerlingen leren niet klakkeloos te vertrouwen op technologie en op de analyses van data die met behulp van techniek gemaakt worden. Technologie wordt door mensen gevoed. Naast de kwantitatieve benadering (het gebruik maken van big data) blijft een kwalitatieve benadering van belang. Met een kwalitatieve benadering wordt bedoeld, dat de juistheid van de analyses onderzocht en onderbouwd wordt door ook van andere bronnen gebruik te maken. Gebruik maken van de kracht van de digitale technologie én omgaan met de beperkingen van digitale techniek zijn belangrijke aspecten van digitale geletterdheid.
Privacy
Privacykwesties verdienen ook aandacht in het onderwijs. Naarmate mensen zich meer begeven in de digitale wereld, laten zij meer sporen achter. Deze data kunnen op verschillende manieren gebruikt worden, bijvoorbeeld om een informatievraag van gebruikers beter te kunnen beantwoorden of om aanbiedingen te doen die passen bij hun interesses. Ook kunnen deze data gebruikt worden om de veiligheid te bewaken en mogelijke criminele activiteiten op het spoor te komen.
Het gebruik van persoonlijke data biedt voordelen, maar werpt ook de vraag op hoever dit kan gaan zonder de privacy van mensen te schenden. De mogelijkheden van de technologie stellen nieuwe privacyvragen die in het onderwijs aan de orde moeten komen: Van wie zijn persoonlijke data? Wie beslist over het gebruik van deze data? Mag de zoekgeschiedenis van mensen voor allerlei doeleinden gebruikt worden of zelfs verhandeld worden? Beveiliging van data en veilig internetten hangen hier nauw mee samen.
Meer ontwikkelingen en uitdagingen
SLO heeft een analyse gemaakt van trends en ontwikkelingen op het gebied van digitale geletterdheid en digitale technologie. Daarmee laten we zien waarom het gewenst is om digitale geletterdheid als leergebied een vaste plaats te even in het curriculum. In overleg met wetenschappers en inhoudelijke experts op dit gebied, is gekozen voor een indeling in drie categorieën: ontwikkelingen in de maatschappij, gevraagde vaardigheden van leerlingen en randvoorwaarden in het onderwijs.
Bron:
Trends en ontwikkelingen bij andere leergebieden: