Kunstdisciplines in beeld

Daarnaast zorgt de opbrengst van onderzoek met betrekking tot onderwijs in kunst en cultuur ook voor nieuwe inzichten, werkwijzen en methodes, of is aanleiding tot verdere vakinhoudelijke discussie of verandering.

Meer weten over onderzoek en ontwikkeling:

Beeldende vormgeving

• Art Based Learning
  Bij Art Based Learning (ABL) is het kunstwerk de (kennis)bron en 'gesprekspartner' die de kijkers (leerlingen) uitnodigt tot een gesprek. Samen langer naar kunstwerken kijken. Wat betekent dit voor de manier waarop je kijkt en de vragen die het kunstwerk kunnen oproepen?
• Visual Thinking Strategies
  De methode Visual Thinking Strategies (VTS) gaat in de kern ook over het met aandacht kijken naar kunst. Bij VTS faciliteert de gespreksleider het gesprek volgens een vast patroon met open vragen, waarin leerlingen naar elkaar luisteren, respectvol van mening verschillen en voortbouwen op elkaar. Kennis van en ervaring met kijken naar kunst heb je niet nodig.
• Teacher as conceptuals artist
  Kunstenaar en academicus Jorge Lucero onderzocht de overeenkomsten van progressieve onderwijskunde en conceptuele kunst. Hij kwam tot de conclusie dat ze tot emancipatie van de leerling kunnen leiden, mensgericht zijn en van de situatie afhankelijk (situationeel). Dit vormde de basis voor zijn idee van de docent als conceptuele kunstenaar. Hij stelt voor dat het werk van de kunstdocent binnen en buiten het lokaal kan samenvallen met zijn creatieve werk als kunstenaar. Hij geeft een serie voorbeelden waarmee je tot conceptuele kunst kan komen. Het gaat om poëtische, speelse, niet -voorschrijvende strategieën die kunstdocenten kunnen gebruiken om met leerlingen een conceptuele les/kunstpraktijk vorm te geven.

Kunstvakken inclusief CKV

• Handreiking kunstvakken inclusief CKV
  In 2017 is op verzoek van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) het examenprogramma inhoudelijk verduidelijkt en wordt de volgende naam gebruikt: kunstvakken inclusief CKV. Dit examenprogramma is in werking getreden met ingang van 1 augustus 2018. De verduidelijking van het examenprogramma vroeg om een nieuwe handreiking. Daarbij is meteen van de gelegenheid gebruikgemaakt deze te digitaliseren.

Dans

• Trendrapport Betovering en betekenis
  Uit het trendrapport over theater,- dans – en muziekeducatie uit 2019 blijkt dat het belang van educatie aan kracht heeft gewonnen. Er is een toename van educatieve activiteiten en een sterkere positie van de educatieve doelstelling binnen de organisatie. Kwaliteit staat centraal, om kinderen te kunnen ‘betoveren’ met dans moet het beste van het beste worden geleverd. Een gedegen voorbereiding op het bezoek van een voorstelling hoort daarbij. De samenwerking met scholen verloopt vaak bijzonder goed en structureel, maar is soms ook problematisch te noemen. Scholen hebben soms moeite om hun eigen behoefte met voldoende diepgang te formuleren.

Drama

• Theatereducatie
  "Het is te stil rond theatereducatie." Cock Dieleman houdt een pleidooi voor theatereducatie binnen het onderwijs. 'Als wij kinderen tot meer dan alleen rechtlijnige denkers willen opleiden, moet ook theatereducatie een evenwichtig onderdeel worden van het curriculum.'
• Podiumkunsten in de cultureel-maatschappelijke infrastructuur
  In een onderzoek van de LKCA en de Universiteit van Amsterdam hebben studenten verschillende theater- en dansgezelschappen geïnterviewd over thema’s als artistieke waarde, publieksbereik, participatie en educatie, lokale en internationale samenwerking, en diversiteit. Opvallend is om te zien dat bij een aantal gezelschappen de artistieke koers samengaat met een uitgesproken visie op de ontwikkeling van kinderen en jongeren: het lichamelijk leren of ook wel embodied learning. Daarnaast onderschrijven zij het belang van de vele samenwerkingen met onderwijsinstellingen en andere culturele instelling of individuele kunstenaars. DOX is een theatergezelschap dat door zijn focus op de urban arts toegang heeft tot een publiek dat anders niet zo makkelijk bereikt zou worden.

Erfgoed

• Erfgoedonderwijs en emotienetwerken
  'Emotienetwerken' is een nieuwe methode die professionals, scholieren, studenten en anderen helpt om 'erfgoedwijs' te worden. In het museum, in de klas, op straat en op internet.

Film

• Netwerk Filmeducatie
  We groeien op in en mét beelden. Film is dé manier waarop wij met elkaar communiceren en een beeld creëren van onszelf en de wereld om ons heen. Het Netwerk Filmeducatie zet zich in om leerlingen door heel Nederland film te leren spreken. Ze hebben hiervoor een uitgebreide filmdatabase met lessen en programma’s gecreëerd. Daarnaast bieden ze workshops en (na)scholing aan.
  Het Netwerk Filmeducatie werkt nauw samen met zes regionale filmhubs. Deze staan dicht bij de leraar om het scholen nog makkelijker te maken filmeducatie aan de slag te gaan. Filmhubs zijn er ook voor vragen over het inpassen van de leerlijn filmeducatie.
• Eye
  Film is overal. Maar waar kijk je eigenlijk naar? Is wat je ziet wel echt? Waarom wordt een film opeens spannend? Hoe maak je een animatiefilm? Eye biedt museumprogramma's voor leerlingen van alle sectoren en jaarlagen.

Muziek

• Vocal statements
  Vocal statements voert sinds 2017 verschillende interessante muziekonderwijs projecten uit, onder meer op vmbo-scholen. Artistiek leider Anthony Heidweiller was een keynote speaker bij de landelijke cultuurdag VO in november 2019. Bij Vocal Statements ontdekken jongeren door samen te zingen hoe hun authentieke stem klinkt en wat ze hiermee kunnen overbrengen. Hierbij komen vaardigheden als actief luisteren, ademtechniek en bewust stemgebruik aan bod. Door middel van storytelling vormen de leerlingen hun eigen mening over een onderwerp. Hiermee worden vaardigheden ontwikkeld als het verwoorden van je gedachten en gevoelens, het spreken voor een groep en het beargumenteren van je mening.
  

  De aanpak van Vocal Statements is op alle verschillende schoolniveaus van waarde, maar vooral op het vmbo kunnen samen zingen en storytelling tot bijzondere resultaten leiden.

• Een nieuw fundament voor muziekonderwijs: Als de muziek er al is
  Suzan Lutke stelt een schijnbaar onschuldige maar cruciale vraag in dit boek. Wat gebeurt er als we er niet meer van uitgaan dat de docent de leerlingen muziek moet leren maken? Wat gebeurt er als we ervan uitgaan dat het de taak is van de docent om de leerling uit te dagen zich muzikaal te ontwikkelen? Als we ervan uitgaan dat de docent een expert is in het identificeren van ontwikkelingsmogelijkheden? Een expert in het ontsluiten van een muzikale wereld waarin de leerling zich thuis kan voelen?