van vmbo-t naar havo

• Bij geschiedenis is in het examenprogramma voor de bovenbouw van het vmbo afgeweken van de systematiek van de Commissie-De Rooij. Voor het schoolexamen maken docenten een keuze uit een aantal onderwerpen die betrekking hebben op de vroegmoderne en de moderne tijd. Dit betekent dat leerlingen in de bovenbouw van het vmbo geen drie keer, zoals bepleit in het rapport van de CHMV, in aanraking komen met alle tijdvakken. Dat zou de aansluiting tussen vmbo-gl/tl en havo kunnen bemoeilijken. Overigens kwalificeert bijna driekwart van de respondenten in een enquête uit 2013 de prestaties van havo-4 leerlingen die afkomstig zijn van het vmbo als voldoende tot goed.

• Bij economie is de overgang van vmbo naar havo niet gemakkelijk. Er bestaat een verschil tussen vmbo en havo/vwo op een aantal inhoudelijke onderwerpen (zoals macro-economie) en qua abstractieniveau. Daar komt bij dat de concept-contextbenadering alleen op havo/vwo gebruikt wordt. Voor een soepele doorstroom van het vmbo naar havo/vwo leidt dit tot wat extra "reparatiewerk" om te komen tot een succesvol studievervolg. Overigens komt het ook voor dat docenten in havo-4 bij 'nul' beginnen, zonder aansluiting te zoeken bij wat vmbo-leerlingen aan economiekennis meebrengen. Het zou goed zijn om te komen tot een set van concepten voor het gehele vo, zodat de overgang tussen vmbo en havo minder groot is.

• Ook bij aardrijkskunde is de aansluiting tussen vmbo en havo voor verbetering vatbaar. De (vernieuwde) examenprogramma’s sluiten wat betreft structuur niet goed op elkaar aan. Uit het vakdossier aardrijkskunde (Noordink, 2011) blijkt dat ruim 40 procent van de havo-bovenbouwdocenten dit als een probleem signaleert. Er zijn nog geen ervaringen bekend van de eerste lichting leerlingen die het nieuwe examenprogramma aardrijkskunde vmbo volgden (en in 2015 daarin examen deden) en vervolgens naar 4 havo gingen.
• Het programma maatschappijkunde op het vmbo kent een heel andere opzet dan het nieuwe examenprogramma maatschappijwetenschappen op havo/vwo. Het programma van maatschappijkunde (tot voor kort maatschappijleer 2) is niet wezenlijk veranderd sinds de invoering van het vmbo. Dat dit leidt tot een gebrekkige aansluiting op het programma van maatschappijwetenschappen is een van de redenen voor de Nederlandse Vereniging voor Leraren Maatschappijleer om te pleiten voor een vernieuwing van het programma maatschappijkunde.

Als het gaat om de overgang vmbo-t naar havo/mbo heeft SLO een overzichtspagina ontwikkeld. Deze heet Doorstroom vmbo.