Hoe leren zij?

• Hoe wordt de leerstof aangeboden aan de leerlingen?
• Welke (pedagogische) insteek komt het meeste tot zijn recht?
• Hoe zorg je ervoor dat het onderwijs ook echt anders is?
• De overgang naar klas drie lijkt een grote stap voor onze leerlingen. Hoe doen we dat zonder concessies te doen aan onze onderwijsvisie?
• Is het 10 – 14-onderwijs alleen maar projectmatig of echt geïntegreerd?
• Hoe geven we feedback aan leerlingen?

Hoe wordt de leerstof aangeboden aan de leerlingen?

Dorien Stals, SOOOOL Horst

Bij SOOOL worden allerlei manieren gehanteerd:

• kernvakken met instructies en digitale, adaptieve programma’s Snappet en NUMO
• veel samenwerken
• thema-activiteiten in de vorm van excursies met een hoog doe-gehalte
• eerst breed aanbod voor de hele groep en daarna verdiepen en verrijken op inschrijving
• beroepsgerichte modules in dagdelen, eerst kennismaking en daarna op inschrijving
• inspiratiesessies met experts van buiten de school
• stages bij bedrijven in de omgeving ( ja, ook in groep 7 en 8)
• woordweb rond thema’s
• open-source-materiaal Wikiwijs
• les in een klein groepje door een vo-leraar (Frans/wiskunde/nask)

Aansluiten bij een aantal vo-lessen bij een reguliere klas.

Joana Oliveira, NOVA Tienercollege Dordrecht

• Engels vanaf groep 7 door een vo-leraar, vervolgens na een jaar mogelijk op een verdiepender niveau van een andere leraar richting Cambridge-certificaat
• kunst vanaf groep 7 door een vo-leraar
• kernvakken veelal digitaal en persoonsgebonden, ook de instructie is niet klassikaal
• zaakvakken thematisch volgens onderzoekend leren
• Erasmus Junior College en in de toekomst Erasmus Science Programme (Wetenschapsknooppunt Zuid-Holland) volgens onderzoekend leren
• vanaf groep 8 mogelijkheid om vo-vakken te volgen zoals Nederlands en wiskunde
• vanaf groep 8 of klas 1 meer vakken door vo-leraren, met name instructie, de uitvoering onder begeleiding van po-leraar)
• kunst, muziek, LO en ICT hebben een belangrijke rol en komen het hele jaar minimaal 1,5 uur per week terug

Welke (pedagogische) insteek komt het meeste tot zijn recht?

Pieter snel, eerder werkzaam op het TienerCollege Gorinchem

Het is voorwaardelijk om deze vraag goed en duidelijk met elkaar te bespreken. Een team heeft dezelfde taal nodig, zeker als eigenaarschap van leerlingen en participatie van ouders een grote rol spelen in het 10-14-onderwijs. Werk concreet uit waar coaching uit bestaat. Kies een helder model en beschrijf zichtbaar gedrag dat je verwacht als school. Borg dat het gebeurt door scholing en intervisie.
In TienerCollege Gorinchem werd gekozen om teamleden de leergang Pedagogisch tact van NIVOZ te laten volgen. De eerste lichting deed dat samen met leraren po/vo van de betrokken besturen.

Joana Oliveira, NOVA Tienercollege Dordrecht

De leerling wordt meer gezien, krijgt ruimte en daarmee ook verantwoordelijkheid. Hierdoor ontstaat een mooie cirkel van leren. Ook de persoonlijk leergesprekken zijn een belangrijk onderdeel van het leren. Het aanspreken van de creativiteit van leerlingen in de verschillende projecten, kunst, muziek, lo en ICT, komt ook naar voren in andere leergebieden.

Hoe zorg je ervoor dat het onderwijs ook echt anders is?

Dorien Stals, SOOOOL Horst

Geen methodes van uitgevers, maar zelf aan het stuur
Samenwerken met de omgeving.
Zie ook de BLOGS van SOOOOL10-14

Joana Oliveira, NOVA Tienercollege Dordrecht

Methodes zo gebruiken dat ze bij jouw onderwijs passen en niet andersom.
Ruimte en vertrouwen geven aan leraren.
Zorg voor heldere doelen.
In gesprek blijven met leerlingen – wat verwachten ze van het onderwijs? Zij pionieren immers mee.

Pieter Snel, eerder werkzaam op het TienerCollege Gorinchem

Om de aansluiting op vervolgonderwijs te ondersteunen is het mogelijk de leerlingen tussen 10-14 (maar in elk geval van 12-14) te laten werken met methodisch materiaal. Dat kan gebeuren binnen het 10-14-onderwijs, maar ook door vakken/modules te volgen bij de vervolgschool. Methodisch materiaal voor moderne vreemde talen of wiskunde kan goed worden geïntegreerd in projectmatig werken door wel methodes die vanaf klas 3 worden gebruikt binnen 10-14-onderwijs in te zetten, maar wel door aan te sluiten op de projecten en thema's. Geef de leraren de ruimte om hierin eigen keuzes te maken.

De overgang naar klas drie lijkt een grote stap voor onze leerlingen. Hoe doen we dat zonder concessies te doen aan onze onderwijsvisie?

Pieter Snel, eerder werkzaam op het TienerCollege Gorinchem

Belangrijk is de leerlingen de vervolgschool te laten ervaren. Bied maatwerk en bespreek met leerling en ouders wat goed is. De ene leerling kan langer onderwijs volgen dan de andere. Voor alle leerlingen geldt dat ze tijd nodig hebben om te wennen aan grootte, sfeer/cultuur en het onderwijs van de school. Voor vmbo basis en kader is raadzaam intensiever en sterker inhoudelijker te oriënteren en mee te doen. Deelname aan onderwijs in de andere school ondersteunt de overgang op voorhand enorm. Belangrijk is binnen 10-14-onderwijs als mentor/coach in gesprek te gaan over de ervaring met/beleving van de leerling in de aankomende school en de leerling daarop te laten reflecteren.

Is het 10 – 14 onderwijs alleen maar projectmatig of echt geïntegreerd?

Suzanne Sjoers, SLO

Het blijkt in de praktijk lastig te zijn om alle doelen van de vakken rekenen en wiskunde in de volgorde van de leerlijn onder te brengen in projecten of thema’s. Veel 10-14-scholen kiezen er daarom voor om rekenen en wiskunde als aparte vakken aan te bieden. Hierbij kunnen natuurlijk wel verbindingen worden gemaakt met de projecten of thema’s waaraan op dat moment gewerkt wordt. Bijvoorbeeld door gebruik te maken van contexten uit het thema.

Hoe geven we feedback aan leerlingen?

Pieter Snel, eerder werkzaam op het TienerCollege Gorinchem

Evalueer en geef de leerling feedback op taak, proces en zelfregulatieniveau. Doe dit zowel schriftelijk als mondeling. Geef feedback per vak en bijvoorbeeld in een coachgesprek meer algemeen (helikopterblik). Vraag leerlingen ook zelf te reflecteren en zelf feedforward te formuleren. Kies of maak voor een structurele, cyclische manier van feedback geven een werkwijzer voor leraren. Evalueer deze regelmatig en pas die waar nodig aan.

Joana Oliveira, NOVA Tienercollege Dordrecht

In de persoonlijk leergesprekken is er veel aandacht voor reflectie en feedback. Ook in de portfolio’s en de gesprekken die daarbij gevoerd worden met ouders en leerlingen, komt dit duidelijk terug.