Overzicht methoden en digitale leeromgeving

2 juli 2024

In onderstaand overzicht zijn methoden opgenomen die aangeven dat ze expliciet aandacht besteden aan alle 21e -eeuwse vaardigheden. Bijvoorbeeld geïntegreerd binnen thema's of met een leerlijn 21e-eeuwse vaardigheden.

Alles-in-1, Alles-in-1, 2010-2021. Doelgroep: po 4-8
Samenhangende, thematische methode voor de kerndoelen Nederlandse taal , wereldoriëntatie (inclusief cultuureducatie en techniek) expressie, Engels en burgerschap. Binnen elk project zijn 21e-eeuwse vaardigheden geïntegreerd opgenomen. Vaardigheden als samenwerken, communiceren, kritisch en creatief denken komen dagelijks aan bod. Mediawijsheid en ict vaardigheden worden o.a. geoefend bij het maken van een werkstuk, het doen van een onderzoek en het maken van een digitale presentatie. Voor het onderdeel computational thinking zijn twee leskisten beschikbaar die ook los van de methode aangeschaft en ingezet kunnen worden. Als reminder voor de leerkracht om 21e-eeuwse vaardigheden in te zetten, zijn acht ‘boekenleggers’ ontwikkeld die bij elk project ingezet kunnen worden. Per boekenlegger staan drie suggesties van werkvormen beschreven.

Blink Wereld, Blink, 2015. Doelgroep: po 3-8
Wereldoriëntatie op een manier die past bij de aanpak van de school: als drie losse vakken (aardrijkskunde, geschiedenis en natuur & techniek) en gestuurd of middels een geïntegreerde en meer vrije aanpak. Ontdekkend, onderzoekend en ontwerpend leren vormt de basis. Blink Wereld zet leerlingen aan om na te denken, en zelf te ervaren en ontdekken. Zie ook de brochure De 21st century skills en Blink Wereld.

DaVinci, DaVinci Academie, 2013. Doelgroep: po 1-8
Wereldverkenning in 14 thema's. De methode DaVinci biedt zaakvakken als één geheel aan. Daarbij is ook aandacht voor 
21e -eeuwse vaardigheden. Met DaVinci oefenen kinderen het hogere orde denken, ofwel creatief en kritisch leren denken. Kinderen ontwikkelen hun vaardigheden om te kunnen analyseren, evalueren en (hierdoor) te kunnen creëren.

Faqta, Faqta, 2016-2022. Doelgroep: po 1-8
Een compleet middagprogramma dat past bij elke klas. Leerkrachten kunnen lessen op hun eigen manier vormgeven. De stof kan klassikaal behandeld worden of leerlingen gaan dit zelfstandig ontdekken en onderzoeken. De Faqta aanpak bestaat uit geïntegreerde thema’s waarbij extra verdieping mogelijk is en de leerlingen onderzoekend en ontwerpend hun kennis verwerken. Kennis doen ze op door middel van korte video’s en interactieve vragen. Hun 21e-eeuwse vaardigheden trainen ze aan de hand van opdrachten uit de Doeboeken. Met behulp van de speelomgeving maken leerlingen op eigen niveau en tempo de stap van kennis naar vaardigheden. Faqta kan ook als los programma voor wereldoriëntatie, burgerschap, topografie, digitale geletterdheid of talentontwikkeling worden ingezet.

Fluitend leren, Fluitend leren, 2023. Doelgroep: po 1-8 
Lesprogramma gebaseerd op bewegend leren dat zich richt op meerdere van de 21e-eeuwse vaardigheden zoals communicatie, creatief denken & handelen, samenwerken en sociale vaardigheden. Het lesprogramma kan voor scholen op maat worden gemaakt.

GO! Geïntegreerd Onderwijs, (voorheen Projects4learning). Doelgroep: po 1-8, vo 1-3
Integratie van zaakvakken en 21e-eeuwse vaardigheden binnen thema's. Niet alleen de (wereldoriëntatie) vakken worden in samenhang aangeboden, maar ook burgerschap, digitale geletterdheid, filosofie en kunst. Digitale leeromgeving met digibordlessen, links naar filmpjes en sites, vragen en opdrachten, lessuggesties bij apps en achtergrondinfo. De diverse vakoverstijgende thema's zijn ontwikkeld om leerlingen kritisch te laten denken en onderzoekend en ontdekkend te laten leren.

GrowWizzKid, GrowWizzKid. Doelgroep: po 1-8, vo 1-2, (v)so, Praktijkonderwijs
Praktisch lesprogramma voor voedseleducatie, natuur,  techniek,  duurzaamheid en innovatie. Het bestaat uit een meerlaags binnenteeltsysteem met LED-verlichting en een online leeromgeving. De 21e-eeuwse vaardigheden zijn geïntegreerd aan de hand van de groeicyclus van gewassen en (de herkomst) van gezonde voeding.

IPC International Primary Curriculum, Great Learning Nederland BV, 2012-2019. Doelgroep: po 1-8
Digitaal curriculum dat werkt vanuit leerdoelen en thema's (units). Een IPC-unit is een overkoepelend thema waarin alle zaak- en creatieve vakken aan bod komen. De vakken staan bij IPC niet op zichzelf, maar zijn met elkaar verbonden. Leerlingen leren verbanden zien tussen de vakken, nemen actiever deel aan het onderwijs en leren denken vanuit verschillende invalshoeken.
De 21e-eeuwse vaardigheden komen daarbij ook aan de orde.

Jeelo, 2008-2018. Doelgroep: po 1-8
Jeelo (Je Eigen Leeromgeving) heeft 12 projecten waarin alle 21e-eeuwse vaardigheden dagelijks aan de orde komen. Jeloo heeft methodevervangende content voor wereldoriëntatie-breed en voor taal voor groep 1 tot en met 8. Rekenen is in ontwikkeling. De content wordt jaarlijks aangevuld en geactualiseerd.
Leerlingen werken tijdens de projecten aan hun doelen in samenwerking met maatschappelijke organisaties. En bouwen hun eigen portfolio op voor overdracht naar vo. 
De online leeromgeving Mijn Jeelo biedt doorlopende ontwikkelingslijnen en de mogelijkheid om eigen leerroutes te arrangeren, meer of minder geïntegreerd te werken en wel of niet groepsdoorbrekend te werken.

JuniorLab en KleuterLab, Het kleine avontuur, 2020. Doelgroep: po 1-8
Methodiek voor onderzoekend leren in combinatie met wereldoriëntatie en ‘leren leren’.
Juniorlab: Twee toolkits (groep 4-6 en groep 6-8) met onderzoekskaarten en extra kaarten. Opbouw per kaart: inleiding (een samenvatting van een tijdsperiode of onderwerp); zoekwoorden (kernbegrippen) voor verder onderzoek en het vinden van informatie; enkele leervragen (onderzoeksvraag, of leerlingen zelf laten bedenken); een aantal creatieve verwerkingsvormen. Domeinen: Tijd, Ruimte, Natuur en Techniek en Mens en Samenleving.
KleuterLab: Toolkit onderzoekend leren, 50 thematische onderzoekskaarten voor groep 1-3.
Voor peuters is er PeuterLab: Toolkit ontdekkend leren met 50 ontdekkaarten.

Leren & Leven, denken-durven-doen, Stichting Leren & Leven, 2018-2021. Doelgroep: po 1-8, sbo, (v)so, pro, vmbo 1-4, h/v 1-2 
Schoolbreed lesprogramma dat beoogt bij te dragen aan het zelfbewustzijn en zelfvertrouwen van de leerlingen en (daarmee aan) een positief leer- en leefklimaat in en om de school. Gebaseerd op Positive Action. Gericht op sociaal emotionele competenties en vaardigheden als zelfmanagement, verantwoordelijkheid nemen, flexibiliteit en het omgaan met tegenslagen, samenwerken met anderen, open staan voor de mening van anderen en het (onderling) oplossen van problemen. In het lesprogramma komen in elk leerjaar zes thema’s terug: 'Wie ben ik?', ‘Gezond denken, Gezond zijn’, ‘Hoe zorg ik voor mezelf?’, ‘Hoe ga ik om met anderen?', ‘Eerlijk tegenover mezelf en anderen’, ‘Jezelf blijven ontwikkelen’. Er is een versie voor (speciaal) basisonderwijs, een versie voor vmbo (ook ontwikkeld met pro en vso) en een pilotversie voor havo/vwo (nog in ontwikkeling).

Leskracht W&T incl. leeromgevingen: Kleuterstof, Regenboog Wereldkist, Spectrumbox, Meloo, Leskracht, 2013. Doelgroep: po 1-8
Thematische W&T-aanpak waarbinnen de kerndoelen van wereldoriëntatie, kunstzinnige oriëntatie, taal en toekomstgerichte vaardigheden het inhoudelijk speelveld vormen. De procesgeoriënteerde werkwijze simuleert en bestendigt een nieuwsgierige onderzoekende en probleemoplossende houding bij kinderen. De leeromgevingen bestaan uit tastbaar en online gereedschap waaronder een meerjaren-cylcus, een bijbehorende woordenschataanpak en een wereldoriëntatie bibliotheek. Ze zijn op elkaar afgestemd voor een natuurlijke overstap naar een volgende bouw. Kleuterstof (onderbouw), Regenboog Wereldkist (middenbouw) en Spectrumbox (bovenbouw) worden geleverd als een compleet pakket, inclusief een professionaliseringstraject voor de teamleden.

Naut Meander Brandaan 2e editie, Malmberg, 2017. Doelgroep: po 3-8
Integrale methode voor aardrijkskunde, geschiedenis en natuur en techniek. Kies voor een thematische aanpak per vak of verbind de vakken met acht wereldoriëntatiethema's. Met leerlijn  21e-eeuwse vaardigheden.

Noordwijkse methode, de, Stichting de Noordwijkse methode, 2005-2019. Doelgroep: po 1-8
Geïntegreerd curriculum voor 0-12 jarigen met een ochtendprogramma in de eigen klas (basisvakken taal en rekenen) en een middagprogramma in vakateliers waarbij de hele school werkt aan eenzelfde overkoepelend thema. Breed aanbod aan vakken: naast geschiedenis, aardrijkskunde en biologie ook muziek, theater, kunst, techniek, koken, sport en ICT. Onderdeel van de lesopzetten zijn de Denkbubbels die aansluiten bij de 21e-eeuwse vaardigheden. Het Basisboek is als gratis download beschikbaar.

OA2SE, Cedin, 2019. Doelgroep: po 1-8
Concept waarbij thematisch wordt gewerkt aan onder andere 
21e-eeuwse vaardigheden, digitale geletterdheid, nieuwsgierigheid en creativiteit. Wereldoriëntatie, taal, onderzoekend & ontdekkend leren en spel komen bij elkaar. Lijn voor onderbouw: Mooi, weer spelen (leren door spel in rijke hoeken - concrete corners). Lijn voor bovenbouw: Alle hens ontdek! (leren in onderzoek- en ontwerpteams)
Voor meer informatie: Brochure.

Plannex 21, Uitgeverij Ars Scribendi, 2017. Doelgroep: po 1-8
Plannex is een leerplatform voor verrijkingsonderwijs aan meer- en hoogbegaafde leerlingen. Plannex 21 is voor álle leerlingen en biedt een integratie van vaardighedenontwikkeling en (werkboek vervangend) zaakvakonderwijs. Te gebruiken naast of in plaats van methoden wereldoriëntatie. Projectenbieb met meer dan 500 korte en lange projecten met mogelijkheid eigen projecten toe te voegen. Kan ook doorzocht worden op vaardigheden.

PLOT26 Blink Nederlands, Blink, 2015. havo/vwo 1-3, vmbo 1-4
Methode Nederlands met 'vaardigheden in logische samenhang' als uitgangspunt. Er zijn Lessenseries bij een verhaal waarbij leerlingen worden meegenomen in spannende, fictieve gebeurtenissen en samen komen tot de oplossing van een raadsel of probleem. In de Lessenseries over vaardigheden (lezen, schrijven, fictie en grammatica) verwerven leerlingen kennis, leren ze strategieën, oefenen ze en gaan ze de diepte in. De extra lessenseries (vrije ruimte) kun je als docent naar eigen inzicht inplannen. Daarbij kun je ook je eigen materialen inzetten, of gebruikmaken van Plotify, de tekstenbox, of de spellingsapps van PLOT26. Blink Nederlands is er nu ook voor de bovenbouw.

Saga Blink Geschiedenis, Geschiedenis voor de wereld van vandaag, Blink, 2017. Doelgroep: vo 1-3
Interactieve digitale methode voor geschiedenis. Met leerboek. Saga bestaat per leerjaar uit zes thema's waarin alle kerndoelen, tijdvakken en kenmerken samenhangend aan bod komen.
Leerlingen:
•beleven het verleden en hebben een missie en een rol in een interactief verhaal
•onderzoeken de geschiedenis, leren kritisch denken
•werken aan vaardigheden, bouwen al doende aan hun kennis en ervaren wat ze aan geschiedenis hebben.
 Er zijn gratis eerste proeflessen verkrijgbaar.

TopOntdekkersUitgeverij Onlineklas Kids Learning, 2020. Doelgroep: po 1 t/m 8
Thematische zaakvakkenmethode. Twaalf overeenkomstige thema's voor elke twee jaargroepen. De thema’s bevatten onderwerpen uit de vakken geschiedenis, aardrijkskunde, natuur en techniek. Elk thema bevat opdrachtkaarten waarbij de ontwikkeling van vaardigheden (zoals informatie opzoeken en verwerken, communiceren en samenwerken) centraal staat. Er wordt expliciet aandacht gegeven aan de vaardigheid zelfregulering door het maken van een planning en taakverdeling en een reflectie op het eigen handelen. Dit wordt bijgehouden in een werkschrift en online waardoor een vaardigheden-ontwikkelingscurve ontstaat. Bekijk ook de brochure.

VierKeerWijzer, Klasse(n)advies. Doelgroep: po 1-8
Thematische werkwijze met een structuur in VIER stappen waarbij leerlingen de vrijheid krijgen om, uit de honderd uitgewerkte thema’s, keuzes te maken die bij hun leerstijl passen (intelligenties van Gardner). VIER = V (Vragen ter voorbereiding voor de leerkracht), I (Ik: wat weet ik al, wat wil ik weten), E (Ervaren en Experimenteren), R (Resultaat en Reflectie). Kerndoelen van wereldoriëntatie worden in een duidelijke opbouw door de jaren heen aangeboden. De nadruk ligt hierbij op het samen verzamelen van kennis en de vaardigheden van de 21ste eeuw.

De Zaken van Zwijsen, Zwijsen, 2013-2015. Doelgroep: po 3-8
Doorgaande lijn voor de zaakvakken. Bestaande uit de methodes De Zaken 3-4, Natuurzaken, Tijdzaken en Wereldzaken. En actuele thema’s in Nieuwe Zaken. In de methoden is aandacht voor onderzoekend, ontdekkend en ontwerpend leren met de 21e-eeuwse vaardigheden. Zie ook dit filmpje.